كماهميتترين دستاورد گردشگري
روزنو :
اهميت گردشگري در توسعه كشورها انکارناپذیر است و توسعه اقتصادي كه بيش از همه مورد توجه و تاكيد است يكي از ابعاد اين توسعه است كه كماهميتترين آن به شمار ميرود. خداوند متعال در قرآن كريم 14 بار با فعل امر«سيروا» به مسلمانان تاكيد ميكند كه برويد، بگرديد و ببينيد تا تغييراتي در شما ايجاد شود. در اين تغييراتي كه مورد نظر قرآن كريم بوده است همه ابعاد اين سير و سفر به جز بحث اقتصادي مورد نظر بوده، بنابراين ميتوان گفت ابعاد ديگر گردشگري از بعد اقتصادي مهمتر است. توجه به اهميت و دستاوردهاي غيراقتصادي گردشگري در دو زمينه مورد توجه است: گردشگراني كه به داخل يا خارج از كشور تحت عنوان ايرانگردي يا جهانگردي سفر ميكنند يا گردشگراني كه به ايران سفر ميكنند كه هريك از اين دو موضوع دستاوردهاي خاصي دارد كه در مباحث اقتصادي خلاصه نميشود.
دستاوردهاي فرهنگي جذب گردشگر خارجي
اگر گردشگراني از كشورهاي ديگر به ايران بيايند و بتوانيم زمينههايي را فراهم كنيم تا هرچه بيشتر گردشگر جذب كنيم، علاوه بر عوايد مالي كه نصيب دولتها ميشود از اين منظر ميتوانيم داشتهها، نقاط مثبت و ظرفيتهاي خودمان را چه در بعد فرهنگي و چه در بعد اجتماعي، سياسي، اقليمي و انسانشناسي به جهانيان معرفي كنيم.
طبيعي است كه اگر گردشگري از نقاط مختلف جهان به ايران سفر كند بعد از بازگشت از ايران ميتواند مانند يك ايراني يا مبلغ ايران، در خانواده، شهر، محله و كشور خود مدافع ايران و فرهنگ ايراني باشد. اگر دشمنان ايران تبليغاتي در زمينه معرفي دولت ايران به عنوان تروريست انجام دادند يا با نمايش صحنههايي از وضعيت بد اقتصادي برخي افراد سعي دارند ايرانيان را فقير و بدبخت نمايش دهند، سفيرهاي گردشگري ميتوانند علیه اين تبليغات عمل كرده و ديده و شنيدههاي واقعي خود را بازگو كنند. دستاورد ديگر جذب گردشگر خارجي براي ما كه مدعي عمل به اسلام و تعاليم آن هستيم اين است كه از اين طريق ميتوانيم با عمل به اين تعاليم ديني در داخل كشور، معرف اسلام باشيم. در قرآن كريم نيز بر اين تاكيد شده است كه مردم را از راههاي مختلف به جز زبانتان به كار نيك دعوت كنيد.
اين بدان معناست كه سيره و روش ما در عمل به تعاليم اسلام ميتواند الگوي كشورهاي ديگر و بهويژه كشورهاي منطقه و مسلمان قرار بگيرد. دستاورد ديگر جذب گردشگر خارجي كه تا حدودي اقتصادي است اين است كه گردشگري كه وارد ايران ميشود و نقاط مختلف اين كشور را ميبيند ميتواند با دركي همهجانبه از ظرفيتهاي اقليمي و طبيعي كشور و جاذبههاي فراوان توريستي و طبيعي آن و شناختي كه از اين راه حاصل ميكند در برنامهريزي كلان خود براي فعاليتهاي اقتصادي و غيراقتصادي، روي ايران برنامهريزي كرده و حساب باز كند و در اين راستا دستاوردهايي را براي كشور به ارمغان بياورد. جذب گردشگر خارجي به ويژه در اين شرايط كه دشمنان ايران و اسلام تلاش ميكنند با تبليغات سوء نام كشور و دين ما را مخدوش كنند، ميتواند ناقض اين ادعاها باشد. باید با اتخاذ رویکردهای مناسب آرمانهای اسلام را حفظ کرد.
دستاوردهاي فرهنگي سفر
قرآن كريم در تاكيد بر سفر و گشتن در زمين و ديدن همه موجودات و آفريدگان بر عبرت گرفتن تاكيد كرده است. عبرت، شناخت و شعوري كه از ديدن يك مكان تاريخي يا غيرتاريخي در افراد ايجاد ميشود بسيار عميق و پايدار است. علاوه بر اين از اين راه ميتوان به عظمت خالق و آفريدگار پي برد و ايمان و اعتقاد را قويتر كرد. اگر گردشگري ايرانيها را در داخل و خارج از كشور تسهيل كنيم ميتوانيم با اقوام، انسانهاي مختلف با سرگذشتها و فرهنگهاي مختلف و سنتهاي گوناگون ارتباط برقرار كنيم و از اين راه زندگي خودمان را اصلاح كنيم. رشد معنوي، فكري و اجتماعي انسانها تا حد زيادي در گرو ديدن افراد يا سرگذشتهاي ديگر و قرار گرفتن در معرض تمدنها و فرهنگهاي مختلف شكل ميگيرد و ازاين نظر ميتوان فرهنگ كشور را ارتقا بخشيده و بر آگاهيهاي عمومي افزود.
خداوند براي هدايت بشر پيامبران و به دنبال آن ائمه معصومين (ع) را فرستاد و اين هدايتگري از نظر ايزد منان اصليترين مساله درباره انسان است. هدايتگري از طريق قرآن و از راه سير و سفر و ديدن اقوام مختلف ميتواند حاصل شود و ميتوان گفت گردشگري و توجه به آن حركت در مسير انبيا و خلقت است تا از اين راه افراد به نهايت رشد و خودشكوفايي چه در بعد فردي و چه در بعد اجتماعي برسند. انسانهاي متمدن در روزگاري فعلي الزاما انسانهايي نيستند كه در جزيره زندگي كرده و بدون ديدن و ارتباط با ديگران زندگي و ظاهر موفقي داشته باشند بلكه اين انسانهاي متمدن زاده و زاييده زندگي در اجتماع و ارتباط با انسانهاي ديگر هستند. اين انسانهاي ديگر هم فقط محدود به ساكنان محله، شهر يا كشور خود آن فرد نميشود و ارتباط با همه انسانها و فرهنگهاي مختلف در رساندن فرد به جايگاه يك فرد مدرن و توسعهيافته نقش دارند و از اين نظر ميتوان تاثيرات گردشگري خارجي و داخلي را در بعد فردي و به تناسب آن اجتماعي ديد و سنجيد.
همه دولتها تلاش ميكنند با صرف هزينههاي سنگين در مدارس و دانشگاهها حقوق شهروندي و پايبندي به آن را به افراد آموزش دهند در حالي كه بهترين جا براي اين آموزشها ديدن انسانهاي ديگر و قرار گرفتن در فرهنگ و كشورهاي آنهاست. افراد از اين طريق بهتر ميفهمند در مقابل ديگران و ساير انسانها وظايف و تكاليفي دارند كه بايد به آن پایبند باشند. رعايت حقوق ديگران و التزام به آنها در فرهنگ ما چندان جا نيفتاده است در حالي كه در فرهنگهاي ديگر و كشورهاي توسعهيافته اين مسائل براي مردم عادي شده و به يك رفتار روزمره تبديل شده است. با رفتن به كشورهاي ديگر و قرار گرفتن در ساحت اجتماعي و فرهنگي آنها ميتوان اميدوار بود برخي از ايرانيان كه رفتارهاي اجتماعي و شهروندي را نميدانند يا التزام به آن را ضروري نميدانند، به اين آموزشها دست يابند و رعايت حقوق شهروندي برايشان تبديل به عادت شود.