تلویزیون به دنبال ستون پنجم در پایتخت!
کارشناس رسانه :به نظرم منتقدین از اساس خیلی از نکات مثبت این سریال ازجمله جذب کردن مخاطبان به تلویزیون را فراموش کردند و به یک سکانس چند ثانیه ای که شاید خیلی ها به آن توجه نکردند پرداختند و آن را بزرگنمایی کردند. بی شک پایتخت6 ضعیف ترین مجموعه خودش را به نمایش گذاشت اما اینکه بخواهند بر اساس یک سکانس بر مخاطب اثر بگذارند و با یک دستور ضعف های سریال های نوروزی را که با پول بیت المال درست شده است، بپوشانند، کاملا اشتباه می کنند
به گزارش روز نو : با در پیش گرفتن قرنطینه خانگی جهت جلوگیری از شیوع کرونا، مهم ترین مسئله سرگرم کردن مردم در این شرایط بود. از همین رو بیشتر نگاهها به سوی صدا و سیما معطوف شد که چطور میتواند با ساخت برنامههای ویژه در این ایام نظر مخاطبان را جلب و آنها را سرگرم کند که متاسفانه با وجود بازپخش سریالهای تکراری این امر محقق نشد. اما در این میان فقط یک سرال میتوانست مخاطبان را پای تلویزیون بکشاند و آن هم «پایتخت» بود. نوروز 99 از راه رسید و سریال پایتخت از شبکه یک سیما پخش شد و آن طور که انتظار میرفت این سریال،جزء پربیننده ترین سریالها شد. سریالی که از همان پخش نخستین قسمتش با حاشیه همراه بود. از آنجا که صدا و سیما ید طولایی در سانسور کردن دارد، بخشهایی از سریال پایتخت را (از همان پخش قسمت اول تا آخرین قسمت)، سانسور کرد وصدای عوامل آن را در آورد به طوری که برخی از بازیگران پایتخت با هر بار پخش قسمتی از این سریال، در صفحات اینستاگرامی شان از این اقدام صدا و سیما گله میکردند. حتی محسن تنابنده بازیگر نقش نقی در این باره خطاب به مخاطبان این سریال نوشته بود: « میان پایتخت ما و پایتختی که میبینید تفاوت از زمین تا آسمان است».
> آخرین قسمت دردسرساز
با این وجود گویا سریال پایتخت فارغ از کاستیهایی که داشت بازهم به مذاق برخیها ازجمله طیف اصولگرایان خوش نیامد و با انتقادهای آنها روبه رو شد. یکی از انتقادهای پرتکرار آنها؛ بیاحترامی کوچکترهای خانواده به بزرگترها، دروغگوییهای بیدلیل شخصیتهای خانواده معمولی و فریبا و برخی از دیالوگها بود. اما انتقادها زمانی به اوج خود رسید که آخرین قسمت این سریال پخش شد. سکانسی از این قسمت، ماه عسل رحمت و همسرش را نشان میداد که در موتورسواری آنها در جادههای شمال و قایق سواری خلاصه میشد. اگرچه تنها هدف عوامل سریال پایتخت خنداندن مردم بود و این سکانس هم از این قاعده مستثنی نبود اما به باور عدهای این سکانس کپی برداری از فیلمهای قبل از انقلاب است که نتیجهای جز، رواج بیاخلاقی درجامعه ندارد. در این میان برخی از فعالان طیف اصولگرا در توئیتر که حتی از تهیه کنندگان و مجریان تلویزیون هم هستند پا را فراتر گذاشته و با انتقاد از این سکانس از ابتذال در تلویزیون حرف زدند!
> پایتخت6 یعنی...
حتی روزنامههای اصولگرایان با بزرگنمایی، به انتقاد از این سکانس پرداختند. مثلا روزنامه کیهان نوشت: «آنچه از 15 قسمت پخش شده سریال پایتخت عاید تماشاگر و مخاطب این سریال شده، به جز عدم وجود یک قصه و داستان درست و درمان و کلکسیونی از پراکندهگوییها و پرحرفیها و صحنهها و ماجراهای بیربط و اضافی، مجموعه باور نکردنی از رفتارها و اخلاق ناهنجار و پرآسیب و بدآموز بوده است. گستاخیها و بددهنیها و بیادبیهای بچهها و فرزندان علیه بزرگترها و پدر و مادرها تحت عنوان «شکاف بین نسلها»!، توهین به شعائر و مناسک مذهبی به بهانه «بیان ریاکاری»، رواج دروغگویی و پنهانکاری و فریب در میان شخصیتهای داستان، ترویج و عادیسازی روابط و ارتباطات نامناسب و شکستن حریم محرم و نامحرم، القای رواج سوءظنهای فاجعهبار در خانوادههای ایرانی، استفاده از شوخیهای غیراخلاقی در میان خانواده که تاکنون در میان فیلمهای سخیف سینمایی رایج بود و اینک به رسانه ملی راه یافته و... از جمله این ناهنجاریها است که اگرچه از سری چهارم به بعد در مجموعه «پایتخت»، قوت گرفت ولی اینک در سری ششم به اوج خود رسید.آنچه روال معمول این دست از سریالها محسوب شده و میشود، این بوده که فرضا در یک مجموعه 30 قسمتی، پس از 29 قسمت نمایش انواع و اقسام بداخلاقیها و نابسامانیهای رفتاری، ناگهان در قسمت آخر همه متحول شده و بنا به اجبار ضوابط تلویزیونی، همه چیز به خوبی و خوشی پایان مییابد که البته همین رویه هم مورد انتقاد و اعتراض بسیاری از کارشناسان و متخصصان امور رفتاری و روانشناسی قرار داشته و دارد. اما اینک در سری ششم «پایتخت»، حتی از آن یک قسمت پایانی جمعکننده سیاهیها و تباهیها هم دریغ شده و علیرغم توضیح ناظر کیفی این سریال « مبنی بر برجستهسازی نکات مثبت در قسمت پایانی، ساخت و تولید این قسمت به زمان نامشخصی در آینده حواله داده شد و سری ششم مجموعه «پایتخت» در شرایطی گنگ، فاقد قصه و با رویکردی ضدخانواده به پایان رسید.ممکن است گفته شود که چنین انتقادهایی عجولانه بوده و در قسمت پایانی (که هنوز ساخته نشده) همه چیز جمع و جور گردیده و درست میشود. همه ناگهان متحول شده و نتیجه مورد نظر مدیران رسانه ملی ارائه میگردد ولی عجالتا به جز یک سریال در هم ریخته و پریشان احوال، آنچه در اذهان باقی مانده و میماند، مجموعهای از ناهنجاریهای رفتاری و اخلاقی و نابسامانیهای روحی و روانی است که شرحشان آمد. از طرف دیگر، این فصل از سریال پایتخت میتواند مصداقی بر ادعای همیشگی منتقدان و معترضان اینگونه ساختوساز مجموعههای تلویزیونی باشد که معتقدند تولیداتی از این دست به سبک بساز و بفروشی، با سرعت هرچه تمام فقط برای رسیدن به آنتن، بدون صرف وقت و دقت کافی بر روی فیلمنامه ساخته میشوند؛ آثاری دمدستی از آب درمیآیند که آسیبزایی فرهنگی آنها بسیار بیشتر از فواید کوچک و انگشتشمارشان است.»
روزنامه جوان هم در بخشی از گزارش خود با عنوان«لابد میخواهید همه تقصیرها را گردن نویسنده پایتخت بیندازید» نوشته است:« سریال پایتخت از مرحله نگارش تا زمانی که از آنتن تلویزیون به خانههای مردم برده میشود، زیر نظر مستقیم بخشهای مختلف صداوسیما تولید میشود. آیا باید پذیرفت همه این بخشها در نادیده گرفتن مشکلات متعدد پایتخت اشتباه کردهاند؟! آیا ممکن است نتیجه بررسی همهجانبه صداوسیما در گزارشی که به رئیس خواهند داد، این باشد که همه چیز سهوی بوده است؟! شبکه «من و تو» ظهر جمعه گذشته فیلم سینمایی «همسفر» را پخش میکند، همان شب هم در شبکه اول سیما، قسمت آخر سریال پایتخت با ارجاع به این فیلم سینمایی و البته فیلم دیگری به نام «ممل امریکایی» به کار خود پایان میدهد، آیا این تقارن زمانی سهوی بوده است؟!چطور یک شبکه لندنی ضدانقلاب تا این حد میتواند با محتوای یک سریال تلویزیونی در صداوسیما هماهنگ عمل کند؟ آیا نباید کمی شک کرد که همه چیز میتواند غیر از آن چیزی باشد که رئیس صداوسیما میفکر میکند؛ اتفاقی یا سهوی بوده است؟!یکی از سکانسهای بحثبرانگیز پایتخت با بازی مهران احمدی، تکرار حرکت زشت این بازیگر در نشست خبری فیلمش در جشنواره فجر بود، آیا این هم سهوی است؟»
> دستور ویژه رئیس صداوسیما
در نهایت این سکانس و انتقادات باعث دردسر سازندگان سرالم پایتخت شد و رئیس سازمان صداوسیما به سید مرتضی میر باقری معاونت سیما دستور ویژهای برای بررسی حواشی قسمت آخر «پایتخت۶» داده و گفته است باید مشخص شود این اقدام حاصل اشتباه و بیتوجهی است یا فتنهانگیزی «ستون پنجم فرهنگی دشمن»؟! به گزارش خبرآنلاین، علیعسکری در این دستور که با تشکر و تقدیر از زحمات گسترده معاون سیما، مدیران شبکهها و همکاران تلویزیون در تولید و پخش برنامههای متنوع و جذاب نوروزی و کسب نصاب بالا در میزان جذب مخاطبان آغاز شده است، تصریح کرده است:« از آنجا که برخی از موارد (از قبیل قسمت پایانی سریال پایتخت) نسبت به ضوابط و چارچوبهای رسانه ملی دقت لازم را نداشتهاند و تلاشهای شبانهروزی صورت گرفته در بخشهای مختلف سازمان صدا وسیما را تحتالشعاع حاشیهسازیهایی قرار دادهاند لازم است این موضوع بررسی دقیق و همه جانبه شود.» رئیس سازمان صدا وسیما در پایان خطاب به میرباقری تاکید کرده است: «انتظار دارد ضمن برخورد مناسب، برنامهریزی لازم برای پیشگیری از تکرار چنین مواردی صورت گیرد.»
> اشتباه میکنند
همانطور که گفته شد اگر کپیای در سکانس آخر سریال پایتخت رخ داده صرفا جهت خندادن مردم است و نه نمایش ابتذال. از همین رو به نظر میرسد که منتقدین کمی در انتقادهایشان زیاده روی کردند. بیانصافی است اگر بخواهیم نقش این سریال را در جذب مخاطب و سرگرم کردنشان آنهم در شرایط سخت کرونایی نادیده بگیریم و این سریال. و عواملش را زیر تیغ تند انتقادها قرار دهیم وبا چنین دستور عجیبی از سوی صداو سیما مواجه شوند. در این راستا یک کارشناس رسانه به آفتاب یزد میگوید:«به نظرم منتقدین از اساس خیلی از نکات مثبت این سریال ازجمله جذب کردن مخاطبان به تلویزیون را فراموش کردند و به یک سکانس چند ثانیهای که شاید خیلیها به آن توجه نکردند پرداختند و آن را بزرگنمایی کردند. بیشک پایتخت6 ضعیف ترین مجموعه خودش را به نمایش گذاشت اما اینکه بخواهند بر اساس یک سکانس بر مخاطب اثر بگذارند و با یک دستور ضعفهای سریالهای نوروزی را که با پول بیتالمال درست شده است، بپوشانند، کاملا اشتباه میکنند.» حسن معظمی افزود:« صدا و سیما نتوانست از فرصت استثنایی و طلایی، بودن مردم در خانه استفاده کند و با ساخت برنامههای ویژه خودش را بازسازی و مخاطبانی را جذب کند. رسانهای که تصور کند بینیاز از مخاطب است و صرفا بر اساس یک اتفاق فکر با نظریههای خاص اداره شود شرایطی بهتر از این نخواهد داشت.»وی گفت:«از آنجا که تلویزیون رسانهای دیداری است نیاز به یک خانه تکانی اساسی از منظر اداره و محتوا دارد. دیگر نمیتوان رسانه را با شعار اداره کرد در واقع باید صدا و سیما چیزی در چنته داشته باشد تا بتواند مخاطب را پای رسانه بشاند واعتماد آنها را جذب کند.»