پیامد عدم تأئید FATF
روزنو : طیبی: نپیوستن ایران به FATF روابط پولی و بانکی با دنیا را مختل می‌کند مطهرنیا: خروجی نپیوستن ایران به FATF ایجاد اجماع بین‌المللی علیه ایران است
دکتر کمیل طیبی: نپیوستن ایران به FATF جذب سرمایه خارجی برای ایران را متوقف می‌کند دکتر مهدی مطهرنیا: نپیوستن ایران به FATF آینده سرمایه‌گذاری را محدود و غیرممکن می‌کند
به گزارش روز نو : گروه ویژه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) یک سازمان غیردولتی است که سیاست‌ها و استانداردهای مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم را وضع کرده و ارتقا می‌دهد. هم‌اکنون ١٩٨ کشور جهان به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اف‌ای‌تی‌اف عضویت دارند. ازاین‌تعداد ۳۷ کشور صاحب اقتصادهای بزرگ و توسعه‌یافته عضو سازمان اصلی هستند. اف‌ای‌تی‌اف در سال ۲۰۱۲ چهل‌ونه توصیه را به‌عنوان استانداردهای این سازمان برای مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم ابلاغ کرد که کشورهای عضو موظف شدند یا قوانینی برای رعایت این توصیه‌ها تصویب کنند و یا قوانین فعلی خود را ارتقاء دهند. در پی عدم پذیرش کنوانسیون اف‌ای‌تی‌اف در کشور توسط دولت‌های محمود احمدی‌نژاد، ایران در فهرست سیاه این کنوانسیون قرار گرفت و درنتیجه روابط بانکی ایران با دنیا با دشواری‌ها و پیچیدگی‌های فراوانی مواجه شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هزینه مبادلات بانکی برای ایران پس از قرارگیری در فهرست سیاه اف‌ای‌تی‌اف افزایش یافته است. دراین‌ارتباط لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور گفته بود: «در صورت نپذیرفتن لوایح چهارگانه گروه اقدام مالی مشترک، تقریباً تمامی روابط پولی و مالی بین‌المللی ایران را با خطر مواجه خواهیم کرد.» اما اعلام خبر بررسی مجدد کنوانسیون اف‌ای‌تی‌اف در مجمع تشخیص مصلحت نظام بی‌تردید بازار ارز ایران را با تحولاتی مواجه کرده و بسیاری از فعالان بازار می‌گویند بازار ارز در فاز احتیاط قرارگرفته است. روز گذشته رئیس‌جمهور برای چندمین بار خواهان تصویب دو لایحه باقیمانده از لوایح چهارگانه شد. دراین‌ارتباط در گفت‌وگو با یک اقتصاددان و یک تحلیلگر روابط بین‌الملل، پیامدهای نپیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف را بررسی کرده که در ادامه می‌خوانید.
طیبی: نپیوستن ایران به FATF روابط پولی و بانکی با دنیا را مختل می‌کند مطهرنیا: خروجی نپیوستن ایران به FATF ایجاد اجماع بین‌المللی علیه ایران است
یکی از پیش‌پاافتاده‌ترین پیامدهای نپیوستن ایران به FATF این است که تجارت سخت‌تر می‌شود و فعالان اقتصادی امکان جابه‌جایی پول نخواهند داشت. از طرفی بیشترین تأکید بر لزوم عادی‌سازی وضعیت ایران با این نهاد، از سوی کشورهای غیرغربی و همسایگان و طرف‌های عمده تجاری کشور بوده است. دو شریک عمده یعنی چین و روسیه، بارها در دیدارهای مختلف به‌ضرورت پیوستن قوانین FATF توسط ایران تأکید کرده‌اند. پدرام سلطانی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و اتریش پیش‌ازاین به ایرنا گفته بود: «بخش بزرگی از تجارت ما با چند بانک کوچک در چین، هند، روسیه، عراق و ترکیه در حال انجام است. با قرار گرفتن در لیست سیاه FATF، این بانک‌ها همکاری خود را با ایران به‌شدت کاهش می‌دهند و شاید حتی متوقف کنند. همچنین بخش بزرگ دیگری از تجارت ما از طریق صرافی‌ها و باواسطه حساب‌هایی انجام می‌شود که ایرانیان، به نام خود یا دیگران، در بانک‌های کشورهای متعامل گشوده‌اند. این حساب‌ها هم با سرعت بیشتری بسته خواهند شد. شاید تنها کشورهایی که معاملات با آن‌ها به‌صورت نقدی انجام می‌گیرد، مانند عراق و افغانستان، کمی از این مشکل مصون بمانند.»
اثرات مثبت اقتصادی
دکتر کمیل طیبی، اقتصاددان در گفت‌وگو با ستاره صبح در خصوص ضرورت پیوستن ایران به FATF گفت: «پس از درخواست دولت از رهبر انقلاب، لزوم تجدیدنظر درباره پیوستن به FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام بیش‌ازپیش احساس می‌شود. باید دانست که پیوستن به FATF اثرات مثبت فراوانی دارد که هم‌اکنون با توجه به‌ضرورت واردات واکسن کووید ۱۹ می‌توان نیاز به ایجاد یک کانال مالی را بیش‌ازپیش احساس کرد. اگر بخواهیم از جنبه کارشناسی به ماجرا نگاه کنیم می‌توان گفت این کار به جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تقویت روابط بین‌بانکی و... کمک می‌کند. به‌طورکلی از منظر اقتصادی می‌توان گفت اثرات مثبت پیوستن به FATF در مقایسه با تأثیرات منفی آن بسیار بیشتر است. زیرا کشور اکنون در شرایطی قرار دارد که ممکن است آمریکا به برجام برگردد و تحریم‌ها لغو شود. اما اگر همچنان ایران به عضویت FATF درنیامده باشد، با مانع بزرگی روبرو خواهد شد؛ مانعی که لغو تحریم‌ها را بی‌اثر می‌کند و برای عادی شدن شرایط اقتصاد و روابط تجاری بین‌المللی کشور، مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.»
هزینه‌های آشکار و پنهان
این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه همچنین با اشاره به مخالفت‌های صورت گرفته در داخل با پیوستن ایران به FATF گفت: «مخالفان پیوستن به FATF باید زمانی را تصور کنند که تحریم‌ها برداشته‌شده و برجام در مسیر اصلی خود قرارگرفته اما مشکلات ناشی از نپیوستن به FATF وجود خواهد داشت. درواقع این موضوع نوعی تحریم خودخواسته است و بی‌نهایت خطرساز خواهد بود. ضمن آن‌که بخش عمده‌ای از هزینه‌های نپیوستن به FATF آشکار است و بخشی دیگر پنهان است؛ در شرایط کنونی ما نمی‌توانیم روابط بین‌بانکی را توسعه دهیم یا بازار مالی منطقه‌ای و بین کشوری ایجاد کنیم ، از سوی دیگر جریان سیال دریافت و پرداخت‌های مالی برای صادرات و واردات وجود ندارد. شرایط کنونی سبب شده تا برای تحقق جریان مالی بین‌المللی، واسطه‌ها فعال شوند و درنتیجه هزینه‌ها افزایش یابد. وقتی محدودیت‌هایی مانند تحریم و تعلیق حاصل از نپیوستن به FATF وجود دارد، بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی مجبورند این شرایط را دور بزند که این دور زدن یعنی از مسیر یک یا چند واسطه مالی عبور می‌کنند. این مسئله بر روی ارزش کالاهای وارداتی و روابط بانکی اثرگذار شده و سبب افزایش بسیار زیاد هزینه‌های ما شده و به رشد تورم دامن زده است.»
تبدیل تهدید به فرصت
دکتر مهدی مطهرنیا، تحلیلگر روابط بین‌الملل نیز به خبرنگار ستاره صبح گفت: «مسئله پیوستن به FATF در ایران نه به‌مثابه یک فرصت یا تهدید، بلکه به‌مثابه یک چالش پدیدار شده است که در آن فرصت و تهدید توأمان وجود دارد. در این شرایط کنشگران در برخورد با چالش‌ها می‌توانند از فرصت‌ها بهره برده و تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند. مجموعه کشورهای عضو FATF دارای ارزش بنیادی در منطق اقتصاد نظام بین‌الملل هستند و تعامل با یکدیگر را در جهت ارتقاء توسعه اقتصادی و اجتماعی دنبال می‌کنند و از این نظر FATF مقر خود را در سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه قرار می‌دهد. بنابراین مخالفان آن را گاه‌وبیگاه سازمان بین‌المللی می‌دانند و نگران آن هستند که با عضویت به FATF تمام تبادلات مالی کشور کاملاً آشکار شود این در حالی است که در دنیای کنونی با آنچه در اختیار قدرت‌های بزرگ جهانی است به‌راحتی می‌توانند منابع مالی و چگونگی ردوبدل پولی را ردیابی کنند.»
رویارویی سیاسی با جهان
وی در ادامه این گفت‌وگو با بیان این‌که «این‌همه مخالفت با FATF نه با گروه اقدام مالی و جایگاه آن بلکه به جهت منفعتی است که آن در ساختار اقتصاد موجود در ایران برای برخی می‌گذارد» تصریح کرد: «لذا عده‌ای این پروژه ملی را تبدیل به سیاسی کرده‌اند که می‌توان آن را رویارویی سیاسی نامید. این پرسش مطرح می‌شود که چرا بسیاری از کسانی که خود را پرچم‌دار شفاف‌سازی، عمل به شریعت و اقتدا به قانون می‌دانند از پذیرش آن سرباز می‌زنند و یا آن را ابزاری برای سلطه نظام استعماری می‌دانند. چرا کشورهایی در سطح جهانی از آمریکا و مکزیک گرفته تا لوکزامبورگ و آرژانتین و استرالی و اتریش و یونان و نروژ و پرتغال و روسیه و سوئیس نگران مسائل مالی خود نیستند که به آن پیوسته‌اند و تنها همه جهان جمع شده‌اند تا بفهمند در ایران و اقتصاد آن چه می‌گذرد؟! در حال حاضر ایران و کره شمالی وارد لیست سیاه شده‌اند و در این شرایط اولین خروجی آن اجماع بین‌المللی علیه ایران در حوزه فعالیت‌های اقتصادی است. کشورهای عضو FATF مجموعه قدرت‌های بزرگ جهانی و کشورهای پیشرو در حوزه اقتصادی هستند که ۸۵ درصد از اقتصاد جهان را دارا هستند و این می‌تواند برای ایران از منظر اقتصادی بسیار خطرناک باشد و آینده سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
منبع:ستاره صبح
