تعیین تکلیف بدهی عراق به ایران
در حالی که برخی رسانهها سفر «فوادحسین، وزیر امور خارجه عراق» به تهران را مهم ارزیابی کردهاند
و خاورمیانه ابعاد مختلف این سفر را بررسی کرده است. قاسم محبعلی معتقد است ابعاد امنیتی این گونه سفرها که مرسوم است اعلام نشود میتواند وجهِ مهم این سفر باشد اما محمدصالح صدقیان میگوید 7 میلیارد بدهی برق و گاز فروخته شده به عراق برای تهران مهمترین بخش ماجرا است. رسانهها اما خروج آمریکا از عراق را پررنگتر از موارد دیگر دیده اند...
به گزارش روز نو: در گفتگوی آفتاب یزد با دو کارشناس مسائل بینالملل، عراق و خاورمیانه مشخص شد ابعاد امنیتی و اقتصادی سفر فوادحسین، وزیر خارجه عراق به تهران میتواند بسیار مهم باشد. قاسم محبعلی ضمن بر شمردن اشتراکات و اختلافات تهران ـ بغداد خاطرنشان میکند:«توازن نیروهای بینالمللی در عراق برای بسیاری کشورها از جمله برخی کشورهای عرب منطقه و دولتهای غربی به ویژه آمریکا بسیار مهم است اما صدها کیلومتر مرز مشترک خاکی و بسیاری مناسبات فی مابین ایران و عراق به ما گوشزد میکند ابعاد امنیتی سفر وزیر امور خارجه از هر نظر مهمترین بخش این حضور است.»
محمدصالح صدقیان ضمن رد این فرضیه که ممکن است فوادحسین حامل پیام بسیار مهمی برای تهران باشد، اظهار میدارد: «بدهی 7میلیارد دلاری عراق به ایران باید خیلی زود تعیین تکلیف شود.» این کارشناس آشنا به ژئوپلیتیک عراق ادامه میدهد:«عراق به خوبی میداند هیچ جایگزینی برای گاز و برق ایران وجود ندارد فلذا این سفر میتواند در واکنش به اولتیماتوم سه ماهه تهران به بغداد باشد که اگرچه رسانهای نشده اما منابع معتبری این مسئله را تایید کرده اند.»
> بهترین واکنش به ترور شهیدان
در دیدار محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق که در راس هیئتی به کشورمان سفر کرده است آخرین تحولات روابط دوجانبه و موضوعات منطقهای و بینالمللی مورد گفتگو و تبادل نظر قرار گرفت. به گزارش ایسنا، ظریف در این دیدار با قدردانی از پیگیری روند قضائی ترور سرداران شهید سپهبد سلیمانی و ابو مهدی المهندس از سوی دولت عراق، ابراز امیدواری کرد عاملان و آمران این اقدام جنایتکارانه از طریق پیگیریهای قضائی به سزای اعمال جنایتکارانه و خسارت بار خود برسند. وی گفت: پایان دادن به حضور نیروهای آمریکا در منطقه بهترین واکنش به این اقدام تروریستی خواهدبود. وزیر امور خارجه کشورمان با ابراز خرسندی از برگزاری کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی دو کشور، ابراز امیدواری کرد توافقات سفر ریاست محترم جمهور کشورمان به عراق در حوزههای مختلف دو جانبه در خصوص شهرکهای صنعتی، بازارچههای مرزی، رفت و آمد تجار و زوار، حمل و نقل کالا و مطالبات و موضوعات بانکی در سریعترین زمان ممکن به نتیجه برسد.
فواد حسین وزیر امور خارجه عراق نیز در این دیدار، رفت و آمدهای هیئتهای دو کشور را نشانگر اهتمام دو طرف به روابط فیمابین دانست و با مرور بر موضوعات روابط دو کشور در حوزههای مختلف دیدگاه طرف عراقی در این موارد را تشریح کرد. وزیر امور خارجه عراق در این دیدار توجه ویژه مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق نسبت به پیگیری و سازماندهی روابط دو کشور را مورد تاکید قرار داد.
> روابط استراتژیک ایران و عراق
رئیس جمهوری با استقبال از تعمیق روابط تهران- بغداد تاکید کرد: ایران و جمهوری عراق از مشترکات مستحکمی برخوردارند و این مشترکات دو کشور را آن چنان به یکدیگر پیوند میدهند که نتایج و ثمرات این پیوند برادرانه و استراتژیک از دو کشور فراتر رفته و امنیت و ثبات کل منطقه را تضمین میکند. به گزارش ایرنا، حسن روحانی در دیدار «فواد حسین» وزیر خارجه عراق گفت: ایران و عراق با توجه به ظرفیتهای اقتصادی که دارند میتوانند به عنوان دو اقتصاد مکمل، همدیگر را پوشش دهند و باید با برداشتن گامهایی حجم مبادلات تجاری به چشم انداز ۲۰ میلیارد دلار در سال برسد. رئیس جمهوری با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور، اظهار داشت: با پیگیری و اجرای توافقات این کمیسیون، میتوان گام مهمی در توسعه روابط اقتصادی دو کشور برداشت.
روحانی با اشاره به حل مشکلات اجرایی راهآهن شلمچه - بصره، گفت: ما معتقدیم این پروژه کاملاً اقتصادی، تجاری و در راستای متنوعسازی راههای مواصلاتی میان ایران و عراق است. رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه برای ایران حمایت از ثبات و امنیت، استقلال و تمامیت ارضی، تقویت عزت و اقتدار عراق و ارتقای جایگاه منطقهای و بینالمللی آن از اولویت ویژهای برخوردار است، گفت: همکاری و مساعدت دو کشور در دوران تهاجم نیروهای داعش برای نجات منطقه از دام تروریستهای تکفیری نمونه بسیار خوبی برای تقویت روابط دو جانبه است. روحانی با بیان اینکه تهران با هرگونه مداخله خارجی در امور داخلی عراق مخالف است و آن را به ضرر مردم عراق و کل منطقه میداند، افزود: ترور ناجوانمردانه شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس نمونه و مصداق بیشرمانهترین دخالت خارجی در امور داخلی عراق بود که در قالب عملیات تروریستی دولتی انجام شد و قهرمانان پیروزی بر داعش را هدف قرار داد.
رئیس جمهوری تاکید کرد که ایران از حضور عراق در تعاملات منطقهای حمایت میکند و معتقد است که عراق وزنه مهمی در تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه است. روحانی ابراز امیدواری کرد دولت جدید آمریکا به این نتیجه برسد که حضورش در این منطقه به ضرر امنیت است و در این سیاست تجدیدنظر کند.
> خروج نیروهای خارجی از عراق
وزیر امور خارجه عراق نیز در این دیدار سفر رئیس جمهوری ایران به عراق را تاریخی و فراموش نشدنی توصیف و تصریح کرد: این سفر ضمن آنکه به تعمیق روابط دو جانبه انجامید، موجب به وجود آمدن زمینههای بیشتر برای همکاریها و سرعت گرفتن اجرای توافقات شد و کمیته همکاریهای مشترک با ایران در حال پیگیری اجرای مصوبات و توافقات روسای دو کشور است. فواد حسین گفت: بر اساس توافقات مختلفی که مقامات دو کشور داشتهاند، تعاملات و روابط در حوزههای مختلف اقتصادی و تجاری در حال پیگیری است و عراق به دنبال گسترش و توسعه همه جانبه روابط با ایران است. وزیر خارجه عراق افزود: ملت و دولت عراق همواره قدردان همراهیها و همکاریهای ایران در مبارزه با تروریسم در عراق و به ویژه داعش است و این موضوع را هیچگاه فراموش نخواهد کرد. وی اظهار داشت: بغداد مصرانه خروج نیروهای خارجی از عراق را دنبال میکند و با مذاکرات و اقداماتی که انجام گرفته این موضوع در حال انجام است.
> عراق و ایران مسائل مهم و حل ناشده ی بسیاری دارند!
محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه با دست گذاردن بر بسیاری از مسائل مهم و حل ناشده فی مابین تهران و بغداد میگوید: «از زمان اعلام آتش بس و نیز پذیرش قطعنامه 596 شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی ایران، همواره عراق با مشکلاتی دست به گریبان بوده که حل نهایی اختلافات را به تاخیر انداخته و همین مسئله باعث شده همواره تنشهایی در روابط این دو کشور همسایه وجود داشته باشد.»
این کارشناس مسائل سیاسی خاورمیانه با مهم توصیف کردن همکاریهای این دوکشور میگوید:« این که میبینیم در روابط تهران و بغداد همواره تزلزل و تنش دیده میشود بدین جهت است که هنوز و بعد سالها در این کشور یک «دولت ـ ملت» به معنای واقعی بر سر کار نیامده و انبوهی از اختلافات و معضلات داخلی براین مسئله تاثیر منفی نیز گذاشته است.»
> بخشی از این چنین دیدارها سیاسی ـ امنیتی است
این تحلیلگر مسائل دنیای عرب در پایان خاطرنشان میکند:« اگرچه در اخبار رسمی مرسوم نیست که مسائل خاص چنین دیدارها و جلساتی بازگو شود اما به نظر میرسد بخش مهمی از این سفر به گفتوشنودهای امنیتی و نقطه نظراتی که در این حوزه وجود دارد اختصاص یابد.» وی تاکید میکند:«مسئله ی حضور آمریکا اگرچه برای ایران حائز اهمیت است اما منابع مختلف تصمیمگیری در عراق اجازه نخواهد داد بغداد با یک صدای واحد مواضع قطعی خود پیرامون این مسئله را به سمع و نظر تهران برساند ضمن آن که بخشی از مذاکرات میتواند حول محور آمریکای بایدن و الزاماتی که میتواند بر بهبود روابط تهران بغداد در سایه ی سیاستهای منطقهای آمریکا تاثیرگذار باشد منظور نظر طرفین قرار گیرد.
> برای الکاظمی انتخابات سال آینده عراق بسیار مهم است
محمدصالح صدقیان در گفتگویی کوتاه به آفتاب یزد میگوید:«اگرچه رسانهای نشده اما در محافل عراق و از منابع معتبر شنیدهام که ایران خواهان حل فوری بدهی 7 میلیارددلاری بغداد به تهران است و همین مسئله میتواند بخش مهمی از گفت و شنودهای دیدارهای فی مابین هیئت عراقی و مقامات تهران باشد.»
صدقیان ضمن رد نقش واسطهای عراق برای کاهش سطح تنش بین تهران ـ واشنگتن خاطرنشان میکند:«اساساً عراق در منطقه بازیگر چندان مهمی نیست که خود را در چنین نقشی ببیند ضمن آن که ایران نیز چون میداند الکاظمی مهره ی مورد علاقه ی ترامپ و پمپئو است چندان او را جدی نخواهد گرفت چون میداند که به زودی خواهد رفت.»
> الکاظمی رفتنی است
این کارشناس مسائل عراق ضمن تایید این مسئله که تهران حتما بر خروج آمریکاییها از بغداد تاکید خواهد کرد، در پایان میگوید: «مهم ارزیابی شدن سفر فواد حسین به تهران بیشتر از آن که به مسائل سیاسی و امنیتی مربوط باشد به مسائل اقتصادی و بانکی تهران ـ بغداد مربوط خواهد بود.»
محمدصالح صدقیان با تاکید بر این مسئله که گاز و برق تهران برای عراقیها حیاتی است و جایگزینی نیز ندارد، اظهار میدارد: «الکاظمی قطعا نمیخواهد خاموشی سراسری بر دیگر مشکلات این کشور سایه افکند پس حتماً به فواد حسین ماموریت داده است که تهران را برای ادامه صادرات گاز و برق مجاب کند که در این صورت تهران تا مطالبات قبلی خود را تسویه شده نبیند تن به چنین مسئلهای نخواهد داد.»
این کارشناس مسائل عراق به این نکته نیز اشاره میکند که «الکاظمی رفتنی است چون حامیان وی نیز مدتی است کاخ سفید را ترک گفتهاند!»