علی لاریجانی فعلا فضای سیاسی و تحرکات رقبا را رصد میکند
علی لاریجانی اگرچه در سکوت نظارهگر فعل و انفعالات سیاسی مربوط به انتخابات ریاست جمهوری 1400است و ترجیح میدهد که چندان وارد جنجالهای مربوط به انتخابات نشود، اما بدون تردید یکی از کسانی است که هرکسی که در معرض نامزدی است، نیمنگاهی به وضعیت او دارد. در این میان سکوت او برخی را نیز دچار سردرگمی کرده است.
به خصوص در اردوگاه اصولگرایی، برخی از کسانی که قصد نامزدی دارند، مجبورند که برنامههای خود را با توجه به حضور یا غیبت لاریجانی تدوین کند واز این منظر چشمهای بسیاری در این اردوگاه به او دوخته است. این البته همه ماجرا نیست، گویی در بخشی از جناح اصلاحطلب نیز نیمنگاهی به لاریجانی دوخته است. این جناح که چندان امیدی به تایید صلاحیت چهرههای مطرح خود ندارد، در وجود لاریجانی بخشی از موقعیتی را میبیند که اصلاحطلبان تحت فشار کمتری خواهند بود. از این منظر رئیس پیشین مجلس که خود روزگاری یکی از مخالفان سرسخت جناح اصلاحطلبان بوده است، نزدیکی بخشی از این جناح را نسبت به خود احساس میکند.او البته در روزهای گذشته به یک علت دیگر نیز در کانون خبرها قرار گرفت و آن نمایندگی وی از سوی جمهوری اسلامی در انعقاد قرارداد 25ساله با چین است. جایی که گفته میشود، لاریجانی به نمایندگی از نظام در آن حضور دارد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی در سخنانی که اخیرا در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» برزبان آورد، در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا علی لاریجانی با وزیر خارجه چین ملاقات کرد، گفت :«وی نماینده رهبری و ایران در موضوع چین است. در زمان ریاستش در مجلس این مسئولیت را داشت و پس از رفتن از خانه ملت این سمت از آقای لاریجانی گرفته نشد.»
ظریف گفت:«لاریجانی در محل آموزشکده وزارت خارجه دفتری دارد که کارهای مربوط به این موضوع را انجام میدهد، همکاران ما هم به ایشان گزارش میدهند.»
وی ادامه داد:«لاریجانی نقش ارزندهای در پیشبرد کارها با چین داشته است و طرف چینی فقط درخواست ملاقات با بنده و رئیس جمهوری را داشتند، اما ما گفتیم که چون آقای لاریجانی نماینده ایران در این موضوع است، باید با او ملاقات کند.»
در برخی از رسانهها سخن ظریف درباره لاریجانی این گونه مطرح شد.«اینکه میگویند چینیها لاریجانی را برای تفاهم ایران و چین پیشنهاد کرده باشند، دون شأن کشور است و صحیح نیست. حضور لاریجانی در این تفاهمنامه پیشنهاد من بود» موضوعی که به ظاهر ناراحتی برخی از نزدیکان لاریجانی از ظریف را سبب شد.
علاءالدین بروجردی با انتقاد شدید از اظهارات ظریف مبنی بر اینکه «ما آقای لاریجانی را به چینیها معرفی کردیم، آنها لاریجانی را نمیشناختند»، گفت:«متأسفم که چنین حرفهایی زده شده است. معمولاً رئیس جمهور چین با رؤسای مجالس دیدار نمیکند، اما در سفر آقای لاریجانی به چین، نه تنها رئیسجمهور این کشور با رئیس مجلس ایران دیدار کرد، بلکه به جای ۵ نفری که در پروتکل چینیها وجود دارد، ۱۷ نفر را در ملاقات پذیرفتند و تا درب خروجی دفتر کارش نیز هیأت را مشایعت کردند.»
بروجردی که سفیر اسبق ایران در چین و رئیس گروه دوستی ایران و چین در مجلس نهم و دهم بوده است درباره نسبت دولت روحانی وقرارداد 25 ساله با چین گفت:«چندین ماه گذشت و هر چه پیگیری میکردیم، این تفاهمنامه امضا نمیشد. بنده خیلی پیگیری کردم. این دولت چنین فرصتسوزیهایی کرده است. رئیسجمهور برای معاون اول خود حکم زده بود که موضوعات اقتصادی ایران و چین را پیگیری کند اما هیچ کاری انجام نشد و به همین دلیل این سمت به آقای لاریجانی منتقل شد.»
سفیر اسبق ایران در چین اظهار داشت:«نگرش همکاری با چین و روسیه در این دولت وجود نداشت. چینیها آقای لاریجانی را از زمانی که دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است، میشناختند. چینیها شناخت خوبی از داخل کشور ما دارند، چون سالهاست که روابط راهبردی با چین داریم.»
بهروز نعمتی، نماینده پیشین مجلس و از نزدیکان لاریجانی نیزدر گفت وگو با خبرگزاری مهر داشت، نسبت به این سخنان واکنش نشان داد و اعلام کرد که طرف چینی لاریجانی را کاملا میشناخته و مدیران و کارشناسان وزارت امور خارجه، عضو کمیتههایی هستند که زیر نظر آقای لاریجانی بررسی سند راهبردی ایران و چین را از ۸ ماه پیش آغاز کردند. او با بیان اینکه ظریف در مقاطع مختلف مدیون لاریجانی است، اذعان کرد: «آقای ظریف وقتی عصبانی میشود، حرفهایش تنظیم نیست. به نظر من در اوج عصبانیت چنین حرفهایی را زده است.» منصور حقیقتپور، از دیگر نزدیکان لاریجانی نیز در گفت وگو با جماران گفت که چون چینیها از دولت ایران به دلیل معطل ماندن برخی اقدامات دوجانبه گلایه داشتند، رهبری پس از حضور رئیس جمهوری چین و دیدار با ایشان، به علی لاریجانی ماموریت دادند که مباحث مربوط به این سند همکاری را پیش ببرد. کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی پیش از این در مورد انتخاب لاریجانی گفته بود: «با توجه به اینکه دولتها در ایران تغییر میکنند و در ۲۵ سال آینده ممکن است گرایشهای سیاسی مختلف دولت را در اختیار داشته باشند، دولت چین که برخاسته از یک حزب حاکم و از تداوم و ثبات برخوردار است، تاکید داشت که نمایندهای از نظام نیز در این کار دخالت داشته باشد؛ لذا لاریجانی به عنوان مشاور مقام معظم رهبری چنین نقشی را ایفا کرد تا تداوم این همکاری مورد تاکید قرار گیرد.»
اما حضور احتمالی لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 نیز تحلیلها پیرامون او را تشدید کرده است. برخی از تحلیلگران معتقدند که فاصله گرفتن تدریجی لاریجانی از جناح اصولگرا از زمانی آغاز شد که از سوی جبهه پایداری برچسب «ساکت فتنه»خورد. موضوعی که در تصویب برجام و همراهی با دولت روحانی در مقاطعی ادامه پیدا کرد. از همین روست که برخی معتقدند که لاریجانی اگر شانسی داشته باشد در جناح اصولگرا نیست.
داریوش قنبری عضو شورای مرکزی حزب مردمسالاری در گفتوگو با خبرنگار مهر، درباره حمایت احتمالی جریان اصلاحات از علی لاریجانی گفت:«لاریجانی اعلام کند اصلاحطلب است یا اعلام نکند، مواضعی که در سالهای گذشته داشته او را به سمت اردوگاه اصلاحات آورده است و در این هیچ تردیدی نیست. من فکر میکنم لاریجانی هم قطعا با حمایت اصلاحطلبان میخواهد کاندیداتوری خود را اعلام کند و خود را جدا از جریان اصلاحات نمیداند.»
قنبری ضمن اشاره به اینکه لاریجانی در چارچوب دیگری وارد انتخابات نخواهد شد، افزود:«کاندیدای جریان اصولگرا مشخص است. در میان گزینههای اصولگرایان نامی از علی لاریجانی دیده نمیشود و نامی از او بر زبان نمیآورند. بنابراین من فکر میکنم قطعا او در جریان اصلاحات قرار خواهد گرفت و وارد انتخابات خواهد شد.»
به هرحال علی لاریجانی به پشتوانه 12 سال ریاست مجلس و بیش از چهار دهه حضور در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی به خوبی فضا را میشناسد و برخلاف برخی دیگر از نامزدهای اصولگرا تا مطمئن نشود که امکانی برای پیروزی یا اجماع یک جناح درباره او وجود دارد، تن به بازیهای تبلیغاتی انتخاباتی نخواهد داد. او با شخصیتی که دارد این روزها با سیاست صبر و سکوت خود ضمن رصد تحرکات رقبای احتمالی، به دنبال نشانههایی است که او را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری 1400 بخواند.