در دید قرار دادن نامزدهای احتمالی انتخابات می‌تواند نشــاط را به این رویــداد سیــاسی بازگرداند اما در صورتی که چهره‌های اصولگرا در صداوسیما تبلیغ شوند اما کسانی مانند آیــت‌ا... سیـد حسن خمینی و... جایی در این رسانه نداشته باشند، عدالت رسانه‌ای و معنای کلمه «ملی» در رسانه ملی زیر سوال می‌رود. همچنین گرم کردن بازار انتخابات، بهانه‌ای برای پخش کنایه برخی نامزدهای اصول‌گرا به دولت دوازدهم شده است.

رسانه ملی و برندسازی

به گزارش روز نو :سال 88 بود که برای اولین بار مناظره‌های انتخاباتی در رسانه ملی برگزار شد. یکی از چالش‌های اساسی در برگزاری این برنامه‌ها، توزیع تصویر بین مناظره‌کنندگان بود. میزان دیده شدن افراد در رسانه‌های تصویری، می‌تواند بر مخاطبان تاثیر مستقیم بگذارد. در رابطه‌ای مستقیم، هرچه فرد در دید مخاطبان قرار بگیرد، میزان پذیرش عمومی برای فرد مورد نظر افزایش می‌یابد. با این حال تنها چالش موجود، مربوط به مناظرات انتخاباتی نیست. صداوسیما به عنوان رسانه «ملی» برنامه‌های سران قوا را به صورت زنده پوشش می‌دهد. از همین رو در صورتی که یکی از روسای قوا نامزد انتخاباتی باشد، حتی پیش از برگزاری مناظرات نیز تا حد قابل قبولی در دید عموم قرار گرفته است. از دوران ریاست جمهوری دولت سازندگی تاکنون همه روسای جمهور پس از دوره اول ریاست جمهوری از گود خارج نشده و دو دوره پیوسته را در اختیار داشته‌اند. برندسازی فرد از سوی سیمای جمهوری اسلامی به طور ناخواسته بر میزان آرای نامزدها تاثیر نسبی گذاشته است.

انتخابات 1400

در روزهای اخیر چالش جدیدی در رسانه‌ها به وجود آمده است. برنامه خبری «20:30» در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، بسته خبری با نام «انتخابات 1400» ترتیب داده است. این برنامه با اجرای آمنه‌سادات ذبیح‌پور مجری پرحاشیه این روزها، ازشنبه 15 فروردین روی آنتن شبکه 2 سیما قرار گرفت. بخش مذکور بنا دارد، تمام اخبار مربوط به انتخابات رو در دید عموم قرار بدهد. اگرچه این اقدام می‌تواند فضای خاموش سیاسی میان مردم را تا حدی به فضای انتخاباتی نزدیک کند اما باید نکات دیگری را نیز مورد توجه قرار داد.

رسانه جناحی

شنبــه شــب، بسته خبری انتخابات 1400 نام تعدادی از نامزدهای احتمالی انتخابات را مطرح کرده و حواشی پیرامون آنان را مورد بحث قرار داد. افرادی که در رسانه ملی از آنها صحبت شد، آقایان سعید محمد، محــسن رضــایی، سعید جلیــلی، سیــد عـزت‌ا... ضرغــامی، حسیــن دهقــان، علــی مطهری، محمدجواد ظریف، مسعود پزشکیــان، سیــد امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و رستم قاسمــی بودند. دو نکته‌ای که باید در این خصوص مورد بررسی قرار داد، این بود که اولا میزان زمانی که به هر یک از این افراد اختصاص داده شد، برابر نبود. شاید سردار سعید محمد که به عنوان اولین فرد از او نام برده شد، بیشترین زمان این گزارش را به خود اختصاص داد. دوما تنها چهره‌ اصلاح‌طلبی که از او در رسانه ملی صحبت شد، مسعود پزشکیان بود. علی مطهری برای نامزدی در انتخابات اعلام کرده است که به صورت مستقل وارد خواهد شد. همچنین وزیر امور خارجه نیز بارها اعلام کرده است که قصد نامزدی در انتخابات پیش رو را ندارد. پزشکیان که به عنوان فردی اصلاح‌طلب شناخته می‌شود نیز هنوز اظهارنظر مستقیمی در این زمینه نداشته است. با این وجود به‌نظر می‌رسد، عده‌ای در صداوسیما توجه چندانی کلمه «ملی» نداشته و رسانه جناحی را ترجیح می‌دهد.

چالش رسانه ملی

رویکرد جنــاحی صــداوسیما مورد انتقاد چهره‌های مختلف قرار گرفته بود. به نقل از دیده‌بان ایران خرداد سال 99، محمدهاشمی رئیس پیشین رسانه ملی و برادر کوچک آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در گفت‌وگویی اعلام کرد: «الان در انتخابات می‌بینیم که صداوسیما خودش را می‌کشد که مسیر انتخابات را به نوعی عوض کند، نمی‌تواند. تفاوت اساسی زمان ریاست من بر صداوسیما با الان این است که آن موقع ما رسانه ملی بودیم ولی الان ما رسانه ملی نداریم. مردم صداوسیما را با «کیهان» یکی می‌دانند. یعنی مردم تفاوتی بین این دو قائل نیستند. چراکه نیمی از مردم و جریان‌ها اصلا راهی به صداوسیما ندارند. به طور مثال شخصیت‌هایی مثل آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی زمانی فرمانده جنگ بود اما حالا وقتی در هفته دفاع مقدس صداوسیما را مشاهده می‌کنید حتی یک کلمه هم از ایشان گفته نمی‌شود. تاریخ را تحریف می‌کنند و سعی می‌کنند شخصیت‌های دیگری را بزرگ کنند. یا دهه انقلاب که می‌شود امثال آقای هاشمی که یکی از ارکان انقلاب بود یا آقای موسوی اردبیلی که در پیروزی انقلاب سهیم بودند، یک کلمه هم درباره این افراد گفته نمی‌شود. صداوسیما الان یک رسانه جناحی است که به هیچ وجه نمی‌توان از آن به عنوان رسانه ملی نام برد و اثرگذاری چندانی در بین آحاد جامعه ندارد.» کم دقتی در ادامه روند پخش بسته خبری‌ای که در صداوسیما پخش شد، می‌تواند تاثیر مستقیمی در انتخابات داشته باشد و با بی‌توجهی به نامزدهای احتمالی مانند آیت‌ا... سید حسن خمینی و دیگر چهره‌ها از دایره عدالت خارج شود.

در 20:30 چه می‌گذرد؟

دیگر مسأله قابل تاملی که در رویکرد جدید صداوسیما وجود دارد، آن است که به بهانه ایجاد نشاط انتخاباتی، توهین‌های مکرری به رئیس‌جمهور منتخب مردم انجام می‌شود. گذشته از اینکه لقب رکورددار سفرهای استانی در برنامه 20:30 از محسن رضایی داده شد، توئیت او در مخالفت با اظهارات حسن روحانی درباره رفراندوم قرائت گردید. در متن این توئیت آمده است: «رفراندوم واقعی انتخابات 1400 است که مردم در آن خواهند گفت در این هشت سال چه بلایی بر سر اقتصاد و ریال ایران آوردید. همه‌پرسی 1400 رفراندوم انتخابات میان فرماندهی نبرد اقتصادی و وادادگی سیاسی است.» این کنایه مستقیم از سوی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، خود به تنهایی جای بررسی دارد، قرائت این متن در رسانه ملی نشان از جهت‌گیری سیاسی دارد که با ملی بودن مغایر است. در بخش‌های دیگر این برنامه نیز از زبان دهقان و قاضی‌زاده هاشمی به دولت کنایه‌هایی زده شد. در نظر گرفته نشدن منافع ملی با توهین به دولت، در دید قرار دادن افرادی خاص و بی‌توجهی به نامزدهای احتمالی جریان اصلاحات 3 اقدامی بود که در برنامه 20:30 انجام شد.

منبع:آرمان ملی