رایزنی غیرمستقیم تهران- واشنگتن برای تبادل زندانیان
روز نو :سخنگویان دو دولت میگویند مذاکره بر سر تبادل زندانیان در جریان است؛ این را با فاصله یک روز بعد از سخنگوی دولت ایران، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز تأیید کرد. آنچه ند پرایس به خبر افزوده، این است که این مذاکرات به صورت غیرمستقیم انجام میشود. این شبیه مذاکراتی است که بین ایران و آمریکا در جریان مذاکرات هستهای و بر سر احیای برجام وجود دارد. سال 94 و در جریان مذاکرات هستهای ایران و 1+5 نیز مذاکراتی به صورت همعرض البته دور از اطلاع رسانهها در جریان بود که منجر به آزادی سه آمریکایی از زندانهای ایران شد؛ جیسون رضاییان، امیر میرزاییحکمتی و سعید عابدینی. آنها با جت سوئیسی به فرودگاه سوئیس منتقل شدند، درحالیکه برت مکگورک، دستیاور ویژه رئیسجمهور آمریکا، منتظر آنها بود؛ فردی که مذاکرات پنهانی برای آزادی زندانیان را بر عهده داشت.
حالا به شکل دیگری این تجربه در حال تکرار است. به گزارش رویترز، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: ما در حال انجام مذاکرات غیرمستقیم اما فعال با ایران برای تضمین آزادی شهروندان آمریکایی بازداشتشده در این کشور هستیم. این رایزنیها بهطور مجزا از مذاکرات هستهای با ایران صورت میگیرد. ایسنا یادآوری کرده که واشنگتن تقریبا دو ماه پیش وجود هرگونه مذاکره با تهران درباره تبادل زندانیان را رد کرده بود.
سخنگوی دولت ایران روز سهشنبه گفته بود: «ما قبلا و مکرر اعلام کردهایم که جمهوری اسلامی ایران به خاطر نیات انساندوستانه آماده تبادل همه زندانیان در ازای آزادکردن همه زندانیان ایرانی در سراسر جهان است که با دستور و خواست آمریکا محبوس شدهاند. ما حتی در دولت پیشین آمریکا نیز از این آمادگی طرف ایرانی خبر داده بودیم، اما این دولت آمریکا بود که با اصرار بر گروگانگیری ایرانیان از نشستن پای میز مذاکره امتناع کرده بود. آقای ظریف از مدتها پیش طرح مبادله همه زندانیان ایرانی و آمریکایی با یکدیگر را مطرح کردند و دولت بایدن نیز از روزهای ابتدایی روی کار آمدن، این موضوع را مرکز توجه قرار داد. مذاکرات در این زمینه در جریان است و در صورت آزادی زندانیان ایرانی و تأمین منافع کشورمان و نیز به نتیجه رسیدن مذاکرات، متعاقبا اطلاعرسانی خواهد شد». رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران نیز بهتازگی در گفتوگو با بخش فارسی شبکه صدای آمریکا تصریح کرد تلاشها برای بازگرداندن آن دسته از شهروندان آمریکایی که در ایران در بازداشت هستند، در جریان است و به موازات مذاکرات هستهای دنبال میشود. وی در ادامه گفت معتقد است آنها به خانه میآیند، هرچند نمیتواند تاریخ دقیقی اعلام کند. رابرت مالی در پاسخ به این پرسش که جزئیات آزادی این زندانیان به چه صورت دنبال میشود و آیا ممکن است شماری مانند باقر و سیامک نمازی که از زمان دولت باراک اوباما در ایران هستند باز پشت سر بمانند یا جداگانه آزاد شوند؟ گفت: همه زندانیها باید آزاد شوند. اعلامی که کردهایم این است که همه آنها باید به خانه بازگردند. ما نمیخواهیم فقط بخشی از یک توافق را داشته باشیم و نمیخواهیم هیچکسی را پشت سر باقی بگذاریم.
نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران، درباره اینکه در گذشته تعدادی از زندانیان آمریکایی در ایران آزاد شدهاند، اظهار کرد: دیدگاه خانواده نمازی را درک میکنیم. مرتب با آنها در تماس هستم و درک میکنم چه میگویند و چه تجربهای از گذشته دارند. پس صحبت از یکی یا دو نفر نیست و صحبت همه در میان است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا مذاکرات درخصوص آزادی زندانیها به شکلی به مذاکرات هستهای با ایران ارتباط دارد یا نه؟ توضیح داد: این رایزنیها بخشی از مذاکرات بر سر برجام نیست و مجزا از آن دنبال میشود. من نمیتوانم بگویم این دو هیچ ارتباطی به هم ندارند؛ چراکه به لحاظ همزمانی و کسانی که به نیابت دو طرف حرف میزنند، بهطور قطع بخشی است که روی دیگری سایه میاندازد. اما ما بحث دستگیرشدگان را مجزا دنبال میکنیم و اگر بزرگترین بخش نباشد، بخش بسیار بزرگی است که همه را به خانه بازگردانیم. مالی افزود: وارد جزئیات اینکه در کجای مذاکرات هستیم، نمیشوم. همانطور که به خانوادهها گفتهام، سعی میکنم در حد ممکن صادق و صریح باشم. ما پیشرفتهایی داشتهایم ولی هنوز به پایان نرسیدهایم. کار راحتی نیست؛ چراکه همانطور که گفتم ایران درخواستهای زیادی دارد. راحت نیست اما پیشرفت کردهایم. من اطمینان دارم آنها به خانه میآیند، ولی نمیتوانم تاریخ دقیقی بدهم.
این مقام آمریکایی همچنین بیان کرد: با توجه به آنچه در ایران روی میدهد و انتقال قدرت در این کشور میتوانم بگویم همه چیز در حالت فعلی به حال سکون درآمده؛ ازجمله مذاکرات هستهای و دلیل اینکه من توانستم در این جلسه شرکت کنم، این بود که علیالقاعده قرار بود راهی وین بشوم، ولی در حالی حاضر مذاکرات دچار وقفه شده و در نتیجه اینجا هستم و خوشحالم که توانستم اینجا حاضر شوم. بدون ورود به جزئیات، میتوانم بگویم در دورههای قبلی مذاکرات [مربوط به زندانیان] پیشرفت داشتهایم.