روزنو :آصفری ، نماینده مجلس: نگرانی نمایندگان از ناچاری به رای دادن های مغایر با شعارهای اصلی انتخاباتی شان و یا ناهمخوان با درآمد های دولت ، جدی است.

شفافیت آراء نمایندگان یکی از شاخص های اطلاعاتی است که در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد. این طرح در کشور ما نیز با تلاشی عده ای از نمایندگان مطرح شده و طرح جدید آن در ابتدای فعالیت مجلس یازدهم اعلام وصول شده است.

حسینعلی حاجی دلیگانی که همراه محمدجواد فتحی یکی از دو پیگیران اصلی این طرح است، درباره اهمیت آن گفته بود: «یکی از بهترین معیارهای ارزیابی مردم از نمایندگان خود در مجلس این است که مردم بدانند نمایندگان آن‌ها در خصوص طرح‌ها و لوایح چه نظراتی داشته‌اند و این می‌تواند برای کشور مفید باشد».

اما این طرح با وجود حساسیت افکار عمومی نسبت به فرجام آن و برخلاف حمایت ظاهری تعداد اکثریت بالایی از نمایندگان، پس از حدود ۲۲ ماه هنوز به مرحله تصویب در صحن نرسیده و با انتقال به پستو ، خاک می خورد.
به گفته حسین‌زاده بحرینی رئیس کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس، «این طرح تاکنون دو بار به صحن‌ آمده، در نسخه اول دامنه شفافیت خیلی بازتر و وسیع‌تر دیده شده بود و شفافیت بیشتری مدنظر بود . مخالفین به کمیسیون آمدند و دغدغه‌های خود را مطرح کردند، پس از آن نتیجه این شد که کمیسیون نسبت به طرح قبلی یک مقدار دست پایین‌تر را بگیرد. نسخه ای که اکنون در نوبت طرح در صحن، قرار دارد؛ آن دغدغه‌ها را برطرف کرده اما به همان میزان از شفافیت هم کاسته شده است.»

نمایندگان موافق این طرح به‌استناد مواد ۱۱۹ و ۱۲۰ آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی خواهان رای‌گیری درباره طرح شفافیت آرای نمایندگان‌، خواستار رای گیری شفاف و علنی هستند و می‌گویند‌، کافی است آرای اخذ شده توسط دستگاه الکترونیکی توسط فناوری اطلاعات به نام افراد معین اعلام شود یا این که با تدبیر ریاست مجلس رای‌گیری با قیام و قعود در منظر مردم انجام شود.

یکشنبه گذشته نیز جمعی از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به رییس مجلس ضمن تاکید بر ضرورت تسریع در روند تصویب علنی طرح شفافیت آرای نمایندگان، خواستار اجرای داوطلبانه مفاد طرح درباره خودشان و هیات رییسه مجلس شدند.

اکنون ۶۶ نماینده مجلس داوطلب شده‌اند که شفافیت درباره آراءشان در رای‌گیری‌های پارلمان اعمال شود و امضای خود را پای طرح گذاشته اند، رقمی که نسبت به مجموع نمایندگان بهارستان، چندان بالا محسوب نمی شود و البته خبرها از افزایش تدریجی تعداد امضاها حکایت دارند.

خبر آنلاین در گفت‌و‌گو با یکی از امضا کنندگان این نامه به بررسی چند و چون این طرح پرداخته است.
محمد حسن آصفری، از امضاکنندگان نامه با اشاره به اینکه مزیت های تصویب و اجرای طرح شفافیت آرای نمایندگان‌، بسیار بیشتر از معایب احتمالی آن است، افزود: مجلس می تواند از طریق پیشقدم شدن در تصویب و اجرای شفافیت‌، این رویکرد را به سایر قوا نیز تعمیم دهد.

وی مشخص شدن وضعیت حضور و غیاب نمایندگان در کمیسیون ها و نیز تعداد آرا و میزان مشارکت آنان در رای گیری ها را از دیگر مزیت های اجرای این طرح برشمرد.

ضرورت تعمیم شفافیت مجلس به سایر قوا

این نماینده مجلس با اشاره به اینکه ما باید در همه حوزه‌ها و نه فقط در مجلس‌، شفافیت داشته باشیم‌، می‌گوید: مجلس باید از خودش شروع کند تا بتواند این شفافیت را به همه وزارتخانه‌ها، قوه قضائیه، شوراهای عالی و ... تعمیم دهد.

وی با یادآوری اینکه ما در کشور ۱۰۵ شورای عالی داریم یادآور می شود: هیچ کسی (مردم) از نقطه نظرات این شوراها خبر ندارد و نمی داند چه چیزهایی در این شوراها تصویب می شود، در حالی که بعضی از این مصوبات شوراها، می‌تواند منبع رانت اطلاعات اقتصادی برای برخی از گروه‌ها باشد.

بنابراین لزومی ندارد اطلاعات مرتبط با تصمیم و مصوبات آنها محرمانه باشد، بلکه باید اطلاع رسانی عادی شوند، مگر اینکه موضوعی بکلی سری و خیلی محرمانه داشته باشند که افشای آن، امنیت کشور را به مخاطره اندازد.

آصفری تاکید می‌کند تصویب این طرح می تواند مسیر ی را در حوزه شفافیت آرای دولت‌، قوه قضائیه و شوراهای عالی باز کند تا مردم هم در جریان امور قرار گیرند.

مخالفان چه می گویند؟

نایب رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها از مدافعان جدی طرح شفافیت است، اما به دلیل اینکه کمتر نماینده مخالف طرح حاضر به اعلام رسانه ای دلایل مخالفتش است، در بخش دیگری از گفت‌و‌گو از او که ارتباط خوبی با نمایندگان منتقد طرح و به استدلال های آنان اشراف دارد، انگیزه‌های مخالفت نمایندگان با طرح شفافیت را نیز جویا می‌شویم، او نیز به «دغدغه‌های جدی» آنان تاکید می کند.

وی در توضیح این دغدغه می گوید‌: برخی نمایندگان نگرانند تا پیامدهای رای موافق یا مخالف آنان در مجلس، برایشان دردسر ساز شود. مثلا، به طرح و لایحه ای که برای دولت بار مالی زیادی دارد، رای بدهند و آن طرح به دلیل همان بار مالی بالا، اجرایی و عملیاتی نشود و آنگاه از سوی برخی گروه‌ها و اقشار تحت فشار و زیر ضرب انتقاد قرار گیرند. نایب رئیس کمیسیون امور داخلی کشور ادامه می دهد : یا ممکن است ، برخی گروه ها بگویند چرا به فلان موضوع رای ندادید تا تصویب شود ، در حالی که نماینده مجلس می داند که همان موضوع، امکان اجرایی و عملیاتی ندارد. ولی درعین حال، مطالبه قشری از مردم باشد، مثل تصویب حقوق یک قشر یا یک مجموعه.

نگرانی نماینده ها از تخریب توسط رقبا

آصفری می‌افزاید: اکنون و در شرایط دشوار تنگناهای معیشتی، همه مطالبه افزایش حقوق قابل ملاحظه و حتی جهش دریافتی دارند نماینده مجلس می داند با توجه به وضعیت درآمدها و منابع موجود، امکان اجابت این مطالبات برای دولت‌، ممکن نیست و اینجاست که عده‌ای رای واقع بینانه نماینده را به بهانه ای برای تخریب وی تبدیل خواهند کرد .

نماینده اراک یادآور شد :با توجه به اینکه بعد از تصویب طرح شفافیت، بایستی معلوم شود که چه کسانی به کدام طرح و لایحه رای مثبت یا منفی داده‌اند، رقبای انتخاباتی آنها بویژه در مناطق کوچک و شهرستان‌ها، می توانند با وجود منطقی و کارشناسی بودن رای مثبت یا منفی آنها از آن به عنوان ابزاری برای تخریب نماینده نزد مردم حوزه انتخابیه یا موکلانش استفاده کنند . وی تاکید می کند: در مجموع، نگرانی نمایندگان از ناچاری به رای به دادن های مغایر با شعارهای اصلی انتخاباتی شان و یا ناهمخوان با درآمد های دولت ، جدی است.

زمان رسیدن شفافیت به صحن؟

وی در خصوص اجرایی شدن این طرح گفت :هیات رئیسه موظف است هر گونه طرح و لایحه ای را که ۵۰ نفر از نمایندگان برای آن درخواست فوریت داشته اند را طبق آیین نامه در دستور کار قرار دهد. هیات رییسه اعلام کرده این طرح نیز این هفته در دستور کار قرار می گیرد و انشاالله اگر نوبت شود این هفته رسیدگی می شود ولی اگر نوبت نشود ، بررسی آن به بعد از تصویب لایحه بودجه ۱۴۰۱ موکول خواهد شد.