جمع آوری امضا برای بررسی مجدد حذف ارز ترجیحی
افزایش قیمت حاملهای انرژی با این عنوان که مابهالتفاوت آن بهصورت نقدی به خود مردم پرداخت شود. آن زمان دولت مدعی بود روش توزیع نقدی یارانه بین مردم به عدالت نزدیک است. اما آنچه در عمل اتفاق افتاد و آنچه که در پی افزایش 300 درصدی قیمت بنزین(در دولت دوم روحانی) رخ داد نشان داد که اینگونه "اصلاح قیمت" به تعبیر مسئولان و "افزایش قیمت" به تعبیر مردم نه تنها باعث افزایش قدرت خرید مردم نمیشود بلکه با رشد نقدینگی و افزایش نرخ تورم خزانه دولت را نیز خالی میکند. با توجه به این دو تجربه تلخ دولت سیزدهم به بهانه اینکه ارز ترجیحی یا همان یارانه 4200 تومان به اقلام اساسی باعث فساد و رانت میشود تلاش کرد تا آن را حذف کند و مابهالتفاوت این یارانه را بهصورت نقدی و یا کالابرگ (کوپن) به مردم پرداخت کند این در حالی است که تورم سالیانه بالای 40 درصد قرار دارد. دراینارتباط ستاره صبح با معینالدین سعیدی نماینده مردم چابهار، نیک شهر، کنارک، قصرقند، دشتیاری و زرآباد در مجلس گفتگویی انجام داده که در ادامه میخوانید:
به نظر شما چرا ارز ترجیحی بعد از رأیگیری در کمیسیون تلفیق مجدد در صحن علنی به را گذاشته شد؟
نگاه نمایندگان به حذف ارز ترجیحی متفاوت بود. بنده هم مخالف حذف ارز 4200 تومانی بودم باوجوداینکه قبول دارم این نوع پرداخت یارانه باعث ایجاد رانتهای زیادی در کشور شده است. اما شرایط کنونی کشور مناسب جراحی اقتصادی نیست. دولت برنامه مشخصی برای حذف ارز ترجیحی اعلام نکرده است. این موضوع باعث نگرانی مردم در سطح جامعه شده است. لذا تصور میکنم حذف ارز 4200 تومانی اقتصاد را دچار یک شوک تورمی بکند.
رأیگیری برای حذف ارز ترجیحی با توجه به اصرار و فشار دولت به پیشنهاد آقای نادران در صحن انجام شد. سازمان برنامه بودجه و برخی وزرای کابینه با حضور در کمیسیونهای تخصصی مجلس تأکید داشتند که این قیمت ارز برای برخی کالاها مبتنی بر واقعیتهای اقتصاد امروز نیست، به همین دلیل باعث ایجاد رانت در نحوه تخصیص آن شده است. از دیگر سو اعلام کردند خزانه دولت توانایی پرداخت ندارد. در کمیسیون تلفیق پیشبینی کرده بودیم 9 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی مانند دارو، گندم و نهادههای دامی اختصاص دهیم. پیشنهاد آقای نادران که به تصویب نمایندگان رسید آمده است: دولت در صورت حذف ارز 4200 تومانی باید کالابرگ الکترونیکی یا کوپن به مردم بدهد. این کالاها که از طریق کوپن به مردم اختصاص داده میشود باید باقیمت شهریور 1400 صورت گیرد. این پیشنهاد با 192 رأی مثبت تصویب شد.
اصلاح یارانههای پنهان در دولتهای گذشته باعث افزایش قیمتها و تورم شد دولت چگونه میخواهد مانع تکرار این تجربه تلخ شود؟
یارانه 45 هزارتومانی در سال 89 معادل 50 دلار بود و بخشی از هزینههای خانوارهای نیازمند را برطرف میکرد. اما امروز با این یارانه حتی یک سطل ماست هم نمیشود خرید. نزدیک به 1000 میلیارد تومان یارانه پنهان به مردم پرداخت میشود. سیاستهای دولت برای کنترل تورم بعد از حذف ارز ترجیحی ابهامات عدیدهای دارد. امیدواریم دولت توضیحات لازم را به نمایندگان و مردم ارائه دهد.
دولت و مجلس اعلام کرده بودند که ارز دارو و گندم حذف نخواهد شد، چرا مجلس ارز این دو کالای اساسی را حذف کرد؟
دولت و مجلس هردو تأکید داشتند که یارانه گندم و دارو حذف نشود اما در پیشنهاد جدید دولت تنها راه مبارزه با فساد و رانت حذف کامل ارز ترجیحی بود. اما به نظر بنده دولت راهکارهای دیگری برای مقابله با رانت و فساد داشت این نگرانی وجود دارد که با حذف ارز ترجیحی بازار دچار یک شوک تورمی شود. آثار این تصمیم از امروز در قیمت دارو قابلمشاهده است. بسیاری از داروها دچار افزایش شدید قیمت شده است. در طرح آقای نادران بیمههای مکلف شدند که افزایش قیمت دارو را برای بیماران پوشش دهند، اما با توجه به تجربه گذشته به نظر میرسد امکان عملیاتی کردن این مسئله از طریق شرکتهای بیمه وجود نداشته باشد.
شما فشار دولت برای حذف ارز ترجیحی را تأیید میکنید؟
دولت تأکید دارد که تخصیص ارز هم فسادزاست و هم امکان پرداخت آن توسط دولت دیگر وجود ندارد. وزرای بهداشت و جهاد کشاورزی در روزهای گذشته به مجلس آمدند و با قاطعیت اعلام میکردند باسیاستهای حمایتی مانع از افزایش قیمت غیرمعمول کالاهای اساسی شوند. بنده امیدوارم نیستم که بتوان باسیاستهای دستوری بازار را کنترل کرد. مجلس قبلاً با لایحه دولت مخالفت کرد اما فشار و لابی دولت باعث شد به تصویب این طرح برای سال آینده رأی دهد. نمایندگان 250 هزار میلیارد تومان تصویب کردند که بهعنوان مابهالتفاوت حذف ارز ترجیحی به کالاهای اساسی اختصاص یابد. تعدادی از نمایندگان در حال جمعآوری امضا برای بررسی دوباره حذف ارز ترجیحی هستند و تاکنون حدود 30 امضا برای این موضوع جمع شده است.
شما شرایط نرخ تورم را برای سال آینده چگونه ارزیابی میکنید؟
وزارت اقتصاد و نفت تلاش دارند برای سال آینده میزان شوک تورمی را به حداقل برسانند. اما هرکسی به الفبای اقتصاد آگاه باشد میداند که جلوی شوک تورمی سال آینده را نمیتوان گرفت. شرایط اقتصادی از جنبه تحریم برای کشور سخت است.
چرا رسانههای حامی دولت حذف ارز ترجیحی را به گردن مجلس میاندازند؟
رسانههای دولت بیاخلاقی میکنند. ما از قبل این نگرانی را داشتیم که دولت میخواهد حذف ارز 4200 تومانی را به نام مجلس تمام کند. کشور نیازمند جراحی اقتصادی است اما این جراحی باید در شرایطی صورت گیرد که ثبات قیمتها را داشته باشیم. تیم اقتصادی دولت که قصد جراحی اقتصادی دارد باید شهامت عواقب آن را هم بپذیرد.