روزنو :ارز ترجیحی یک سیاست اقتصادی بود که توسط دولت دوازدهم و از فروردین ۱۳۹۷ وارد چرخه اقتصاد شد. ابتدا این ارز برای تمامی اقلام وارداتی اختصاص پیدا کرد اما به‌سرعت این رویه اصلاح شد و در سال‌های گذشته ارز ترجیحی تنها برای هفت‌قلم کالا مثل گندم، جو، کنجاله سویا، ذرت، روغن، دانه‌های روغنی و دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی پرداخت می‌شد. بحث حذف ارز ترجیحی در دولت سیزدهم جدی شد و امروز در مرحله اجرا قرار دارد. باوجود تأکیدی که از سوی کارشناسان درباره تبعات حذف ناگهانی این ارز وجود دارد اما دولت در اجرای طرح مصمم است.  در ارتباط با این موضوع با آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید:

نظر شما در مورد حذف ارز ترجیحی و روند اجرای این طرح چیست؟

تخصیص نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی از ابتدای امر کاری اشتباه و غیرقانونی بود. این تصمیم تنها در شرایطی که نرخ ارز به نرخی بیش از ۶ یا ۷ هزار تومان رسیده بود توجیه داشت. امروز کاهش رشد نقدینگی یکی از اثرات مثبت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی خواهد بود، البته حذف ارز ترجیحی باید به‌صورت تدریجی باشد و برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه طرح‌هایی اجرا شود. حذف ناگهانی ارز ترجیحی اشتباه بود. از ابتدا نباید این فاصله ۲۵ هزارتومانی ایجاد می‌شد در آن زمان این کار درست بود ولی حذف ارز 4200 تومانی به‌صورت یک‌باره و بی‌مقدمه کار درستی نیست. در زمان اجرای این طرح ۹۹٪ از اقتصاددان با برنامه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی مخالفت کردند. اما دولت به نظر کارشناسان توجه نکرد چون این طرح در آن زمان تا حدی پاسخگو بود. ولی نباید اجازه داده می‌شد که این اختلاف بین ارز ترجیحی و نرخ دلار در بازار آزاد زیاد شود. اصلی‌ترین موارد برای فرد درمانگر، زمان آغاز درمانگری است.

آیا تبعاتی که به دنبال اجرای این پیش‌بینی می‌شود می‌تواند از آثار مثبت این برنامه بکاهد؟

امروز باید برای زمانی که نرخ ارز که احتمالاً به ۵۰ هزار تومان افزایش یابد سیاست اتخاذ کرد توجه داشته باشید که باید در زمانی که کشور در مضیقه ارزی و تحریم نیست برنامه‌ریزی مناسب برای اصلاح اقتصاد را شروع کنیم نه در شرایط فعلی که کشور زیر ضرب تحریم است زیرا هر اقدامی برای اصلاح قیمت برخلاف رفاه جامعه خواهد بود. اگر ارز ۴۲۰۰ را افزایش داده و یا حذف کنیم این تفاوت با کسری بودجه و با چاپ پول جبران می‌شود. درنتیجه تورم ایجادشده و آن را به گردن نقدینگی می‌اندازیم.

امروز تبعات حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و بالاتر رفتن آن به سفره مردم تحمیل می‌شود. امروز شرایط اقتصادی کشور به‌گونه‌ای است که خانه و خودرو برای جوانان به رؤیایی تبدیل‌شده است.

راه علمی حل مشکلات اقتصادی کشور چیست؟

تولید، اصلی‌ترین راه‌حل اقتصادی مسئله است. باید نهاده‌های دامی کشوری به‌صورت مناسب توزیع شود. زمانی ارز مناسب و نفت گران داشتیم، باید ثروت‌های کشور را به دارایی مولد تبدیل می‌کردیم.

بسیاری از کارشناسان عقیده دارند احیای توافق برجام می‌توانست در بهبود شرایط اقتصادی کشور یا تسهیل این برنامه اصلاح اقتصادی مؤثر باشد، نظر شما چیست؟

من هم موافقم. در شرایطی که هنوز پرونده احیای برجام به سامان نرسیده است، موضوع FATF حل‌وفصل نشود و مهم‌تر از آن اقناع لازم در افکار عمومی صورت نگیرد، وضع بهتر خواهد شد. با ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزار تومان کمک معیشتی نمی‌توان تبعات برآمده از آزادسازی قیمت‌ها را جبران کرد. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث گرانی ارز و نهایتاً افزایش قیمت مجموعه اقلام و خدمات در کشور می‌شود.

طبیعی است که با ۳۰۰ هزار تومان یارانه نمی‌توان پاسخگوی این حجم از نوسانات قیمتی بود. این روند باعث ایجاد فشار زائدالوصف در زندگی دهک‌های متوسط و محروم جامعه می‌شود که تبعات آن بدون تردید در سایر حوزه‌ها ازجمله حوزه اجتماعی، فرهنگی و امنیتی بروز و ظهور پیدا می‌کند.