روزنو :جمع قابل‌توجهی از سیاستمداران کشور این روزها با وجود انتقادات مختلف، حمایت خود را از روسیه اعلام می‌کنند. این گروه‌های سیاسی که عمدتاً از اصولگرایان هستند تلاش دارند که بگویند گسترش ارتباط ایران با روسیه نه‌تنها هیچ ضرری ندارد بلکه مزایای زیادی هم برای ایران به همراه دارد.

غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و از چهره‌های اصولگرا گفته شکل‌گیری ارتباط میان ایران و دولت روسیه یکی از برکات دولت سیزدهم است و نتیجه این ارتباط، سفر رئیس‌جمهوری ایران به روسیه و متقابلاً سفر ولادیمیر پوتین به ایران و انجام مذاکراتی سازنده بود و تفاهم‌نامه‌ای که به‌موجب آن قرار است در بخش بالادستی نفت و گاز 40میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شود و به‌طورقطع ضمن ایجاد اشتغال‌زایی فعال، اثر بسیار گسترده‌ای هم در اقتصاد کشور خواهد داشت. به گزارش تسنیم، وی افزود: «همکاری شرکت‌های نفتی ایرانی و روسی می‌تواند ارتباط بین دو کشور را عمق و غنا ببخشد؛ افزون بر این کشورهایی که تحت پیمان روسیه هستند نیز از منافع چنین قراردادی بهره‌مند شوند و روابط ایران با این کشورها نیز بهبود ‌می‌یابد.»
مصباحی مقدم با ابراز اینکه «در روابط بین ایران و روسیه قرار است روبل و ریال مبنای مبادلات قرار بگیرد»، اضافه کرد: «این امر سبب تقویت پول ملی و گسترش صادرات ایران به روسیه نیز خواهد شد و به‌طورقطع ضمن ایجاد اشتغال‌زایی فعال، اثر بسیار گسترده‌ای هم در اقتصاد کشور خواهد داشت.» مصباحی مقدم خاطرنشان کرد: «مسیری که دولت شروع کرده، مسیر حل‌کننده مشکلات است؛ از طرفی روابط خارجی و بین‌المللی ایران به‌خصوص با دو قدرت جهانی چین و روسیه تقویت‌شده و از طرف دیگر روابط خارجی ایران با همسایگان یکی پس از دیگری در حال بهبود است و از سوی دیگر دولت برای پرداخت تعهدات خود به کارکنانش دست به استقراض از بانک مرکزی نزده است. به‌زودی شاهد روند رو به کاهش نرخ تورم خواهیم بود و دیری نخواهد گذشت که دولت موفق ‌می‌شود شرایط ثبات اقتصادی را فراهم کند.»

این در حالی است که منتقدان تأکید دارند روسیه نه‌تنها در مراودات بین‌المللی منافع ایران را در نظر نمی‌گیرد بلکه در مواقع حساس ضربه‌های محکمی را هم به ایران وارد می‌کند. ازجمله منتقدان به سخنان وزیر امور خارجه سابق محمدجواد ظریف استناد می‌کنند. ظریف در فایل صوتی که از او منتشرشده بود گفته بود که در جریان مذاکرات هسته‌ای که به برجام منتهی شد، روس‌ها تمایل نداشتند که ایران به برجام برسد حتی تلاش می‌کردند که در این زمینه کارشکنی کنند.

حشمت‌الله فلاحت پیشه رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با «همدلی» به بررسی علل تمایل برخی گروه‌های سیاسی ایران به روسیه پرداخته است. او در گفت‌وگو با «همدلی» توضیح می‌دهد: «من موضوع ارتباط با روسیه را صرفاً جناحی نمی‌بینم. این موضوع همواره در عرصه سیاست خارجی ایران مطرح بوده و یک مسئله کلان است. این مسئله به‌ویژه زمانی جدی‌تر شد که چالش ایران با آمریکا شکل گرفت و ادامه داشت. در نتیجه این بحث بوده که ایران به سمت شرق سیاسی حرکت کند. کشورهایی مثل چین و روسیه. منتها الان چون دولت رئیسی روی کار است و یک مقدار نوع نگاه به غرب نگاه توأم با چالشی است و طرف غربی هم همین نگاه چالشی را در اولویت قرار داده، مسئله گسترش ارتباط با روسیه بیشتر مطرح می‌شود. از طرف دیگر طرح این موضوع هم‌زمان‌شده با شکست مذاکرات برجام و جنگ اوکراین؛ در چنین شرایطی یک جاذبه دوطرفه بین ایران و روسیه شکل‌گرفته است.» او می‌گوید: «به همین خاطر من این مسئله را صرفاً جناحی نمی‌دانم. بخش اصلی و عامل اصلی این شرایط به بدعهدی آمریکایی‌ها برمی‌گردد. آمریکایی‌ها در مواقع مختلف بدعهدی کردند. ترامپ با خروج از برجام توافقی را که بعد از چهل سال بین ایران و آمریکا بسته‌شده بود زیر پا گذاشت. ترامپ با خروج از برجام باعث شد که مخالفان رابطه ایران با غرب قدرت بگیرند. از طرف دیگر متأسفانه بایدن هم وقتی آمد برخلاف وعده‌هایی که داده بود عمل کرد و به‌جای توجه به احیای برجام سیاست فشار حداکثری را در پیش گرفت و این شرایط باعث شد رابطه با روسیه رونق بگیرد.»

این کارشناس سیاست خارجی می‌افزاید: «متأسفانه در طول سالیان اخیر رابطه ایران و غرب به‌شدت کاهش پیداکرده است. مناسبات ما با عراق و حتی مناسبات ما با افغانستان چند برابر مناسبات اقتصادی ما با کشورهای اتحادیه اروپا است.» فلاحت پیشه درباره نوع رابطه ایران و روسیه این‌گونه تحلیل می‌کند: «من معتقدم که رابطه راهبردی خوب است. ولی به شرطی که برای طرف مقابل هم راهبردی باشد؛ اما باورم این است که روسیه به رابطه خود با ایران تاکتیکی نگاه می‌کند. ولی در ایران برخی تلاش می‌کنند که رابطه با روسیه را راهبردی جلوه دهند تا حدی که حتی منافع ملی ایران را هم نادیده می‌گیرند. شاید حتی روس‌ها هم از این نوع رفتار تعجب می‌کنند. نتیجه می‌شود این‌که سفیر روسیه در ایران ادبیات سخیفی را در پیش می‌گیرد. می‌خواهم بگویم تا این حد ایرانی‌ها منافع خود را در قبال روس‌ها نادیده می‌گیرند. من معتقدم اعتماد راهبردی به روسیه و هر کشور دیگری خطاست. باید به خاطر داشته باشیم که سابقه فروش ایران توسط این کشورها را دیده‌ایم. شاهد بودیم که روس‌ها چگونه به بغداد خیانت کردند. در زمان جنگ تحمیلی خط آتش بغداد را در حمایت از عراق راه انداختند ولی همین‌ها در زمان حمله آمریکا به عراق، در کنار آمریکایی‌ها ایستادند و به نابودی این خط آتش کمک کردند. به همین خاطر ما باید همان نوع نگاهی را که طرف مقابل به ما دارد داشته باشیم. اگر غیرازاین باشد نوعی خام‌اندیشی در سیاست خارجی است که متأسفانه شاهد هستیم برخی آن را در پیش‌گرفته‌اند و تلاش می‌کنند رابطه ایران و روسیه را راهبردی نشان دهند.»

فلاحت پیشه می‌گوید: «مسئولیت دولت‌ها طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی حفظ توازن در سیاست خارجی است. در این مسیر هم نباید کشور را وابسته به کشورهای خارجی کنند؛ اما الان می‌بینیم که برخی از رسانه‌های نزدیک به حامیان دولت حتی خواهان کشاندن دامن ایران به جنگ اوکراین هستند و در این حد می‌خواهند به منافع روسیه خوش‌خدمتی کنند. درحالی‌که این نگاه یک‌جانبه در ایران شکل‌گرفته روس‌ها تاکتیکی به ما دارند. همان‌طور که در برجام هم حاضر نبودند به خاطر منافع خودشان از منافع ایران حمایت کنند. الان هم می‌بینیم که بازارهای ایران را به خود اختصاص می‌دهند.»