6زن، مرد و کودک در شهر اردبیل برای تفریح دور یکدیگر جمع شده بودند تا کباب بخورند اما روشن ماندن کباب‌پز، حادثه تلخی را رقم زد و به قیمت جان‌ آنان تمام شد.

عصر روز چهارشنبه گذشته، مردی در تماس با اورژانس ۱۱۵ اردبیل گفت که چند نفر از اعضای خانواده‌اش دچار گازگرفتگی شده‌اند و نیاز به کمک دارند. در فاصله کوتاهی پس از این تماس تلفنی بود که امدادگران اورژانس خود را به محل حادثه در شهرک دانشگاه رساندند.

امدادگران به محض ورود به این خانه با پیکرهای بی‌جان ۶ نفر مواجه شدند. قربانیان ۲ دختر و پسر ۵ و ۶ ساله، ۲ مرد حدودا ۲۲ و ۲۳ ساله و ۲ خانم حدود ۳۰ ساله بودند و شواهد نشان می‌داد چندین ساعت از جان باختن‌شان می‌گذرد. همچنین کباب‌پزی با شعله‌های روشن در اتاق وجود داشت که نشان می‌داد قربانیان به‌ احتمال زیاد به‌دلیل گازگرفتگی فوت شده‌اند.

در این شرایط ماجرا به پلیس گزارش شد. فردی که با اورژانس تماس گرفته بود، عموی حادثه‌دیدگان بود. او گفت: محل حادثه خانه پدرم است. برادرزاده‌هایم شب قبل برای تفریح به آنجا رفته بودند اما بعد از آن هرچه تماس گرفتیم به تماس‌مان پاسخ ندادند تا اینکه امروز نگران شدم و به خانه پدرم آمدم تا سراغی از آنها بگیرم اما همین که وارد شدم، آنها را دیدم که بی‌حال روی زمین افتاده بودند و متوجه شدم که هر ۶ نفرشان فوت شده‌اند.

در همین حال دکتر سعید مهری، رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی اردبیل جزئیات بیشتری از این حادثه را برای همشهری بازگو کرد و گفت: قربانیان از شب قبل برای تفریح و دور هم بودن به محل حادثه که خانه پدربزرگ‌شان بود، رفته بودند. آنها آن شب کباب درست کرده بودند و کباب‌پزشان روشن مانده بود و چون اتاقی که در آن حضور داشتند کوچک بود و فضای بسته‌ای داشت، همگی دچار گازگرفتگی شدند.

مهری ادامه داد:‌ زمانی که همکارانم به محل حادثه رسیدند، اجساد دچار جمود نعشی شده بود و دست‌کم ۱۸ ساعت از فوت آنها می‌گذشت. مشخص نبود که قربانیان فراموش کرده بودند کباب‌پز را خاموش کنند یا اینکه از آن برای گرم کردن اتاق استفاده کرده بودند. با وجود این حتی بخشی از کباب‌هایی که درست کرده بودند، دست‌نخورده در آنجا باقی مانده بود.

رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی اردبیل در ادامه گفت: اگر حادثه‌دیدگان کباب‌پز را در بیرون اتاق قرار می‌دادند و آنجا کباب درست می‌کردند این حادثه اتفاق نمی‌افتاد. در همین حال، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان اردبیل ضمن تأیید خبر جان باختن ۶ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن از شروع تحقیقات درباره این حادثه خبر داد.

۲ قربانی در همدان

هرچند در فصل سرما معمولا حوادث مربوط به گازگرفتگی در اغلب نقاط کشور گزارش می‌شود اما این حوادث در مناطق سردسیری بیش از سایر نقاط رخ می‌دهد. مثل استان همدان که در ۷ ماه گذشته افراد زیادی در آن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست داده‌اند و همین چهارشنبه گذشته نیز ۲ نفر قربانی شدند.

دکتر آرتین کمالی، مدیرکل پزشکی قانونی استان همدان در این‌باره گفت: روز چهارشنبه ۲ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در شهرستان همدان جان خود را از دست دادند.

او ادامه داد: براساس آمارهای موجود در ۷ماه ابتدایی امسال ۱۴ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در استان همدان جان خود را از دست داده‌اند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۵نفر بود، افزایش یافته است.از هموطنان می‌خواهم با رعایت نکات ایمنی و دقت در نصب و به کارگیری سیستم‌های گرمایشی، از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کنند.

مسمومیت ۳ گردشگر در کویر

حوادث مربوط به گازگرفتگی معمولا در فضای دربسته و کوچک اتفاق می‌افتد. درست مثل حادثه‌ای که بامداد دیروز (جمعه) برای گردشگرانی که به کویر ورزنه اصفهان رفته بودند اتفاق افتاد و آنها را تا یک‌قدمی مرگ پیش برد.

عباس عابدی، سخنگوی مرکز اورژانس استان اصفهان در این‌ باره گفت:‌ این حادثه ساعت ۲:۳۴ بامداد جمعه به مرکز اورژانس استان اصفهان گزارش شد. ماجرا از این قرار بود که تعدادی از گردشگران که در کمپ حضور داشتند، برای گرم کردن اتاق از سوزاندن چوب استفاده کرده بودند و گاز ناشی از این اقدام موجب مسمومیت ۳خانم شده بود که با حضور همکارانم آنها برای درمان به درمانگاه ورزنه منتقل شدند و نجات یافتند. این حادثه گازگرفتگی در شرایطی اتفاق افتاد که عصر روز پنجشنبه نیز یک مورد گازگرفتگی در کهریزسنگ نیز موجب مسمومیت ۵ نفر ازجمله ۳ زن و ۲ کودک شده بود. علت این حادثه استفاده از بخاری بدون دودکش در اتاق باغ بود که با حضور به‌موقع امدادگران اورژانس و مداوای حادثه‌دیدگان به خیر گذشت.

مرگ هولناک مادر و پسر

یکی دیگر از دلایل مسمومیت با گاز منوکسیدکربن نقص در وسایل گرمایشی مثل آبگرمکن است. چند روز قبل در جریان حادثه‌ای تلخ در بستان آباد واقع در استان آذربایجان شرقی زنی سالخورده همراه با پسر جوانش به‌دلیل نقص در آبگرمکن جان باختند. این حادثه در روستای سعیدآباد اتفاق افتاد. ماجرا از این قرار بود که زنی ۸۰ ساله و پسر ۳۲ ساله‌اش در خانه بودند که یکباره دچار بی‌حالی شدند و بدون اینکه بتوانند عکس‌العملی از خود نشان دهند بی‌هوش شدند. ساعتی بعد یکی از نزدیکان‌شان وقتی سراغ آنها رفت آنها را در وضعیت وخیمی دید و از اورژانس کمک خواست و با حضور امدادگران معلوم شد که هر دو نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست داده‌اند.

چطور به جنگ قاتل خاموش برویم؟

مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن یکی از حوادث شایع در فصل سرما است. طبق آمار سازمان نظام پزشکی در سال ۱۴۰۰، ۸۳۹ نفر و در ۵ ماهه اول سال ۱۴۰۱، ۲۱۵ نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن جان خود را از دست داده‌اند.

گازگرفتگی ازجمله حوادثی است که معمولا در اثر فقدان دودکش مناسب برای وسایل گازسوز به‌خصوص بخاری و آبگرمکن، استفاده از پیک‌نیک برای گرم کردن و عدم‌ تهویه کافی در اتاق روی می‌دهد. سوختن ناقص گاز یا چوب و تجمع گازهای مسموم‌کننده و حتی کمبود اکسیژن سبب مسمومیت افرادی که درچنین فضایی تنفس می‌کنند شده و ممکن است به مرگ آنها منتهی شود.

بر اثر احتراق هر وسیله حرارتی و گرمازا، گازهایی ایجاد می‌شود که سمی ‌است. اگر این احتراق در معرض اکسیژن ناکافی اتفاق بیفتد، به جای تولید گاز دی‌اکسیدکربن که آن هم گاز سمی ‌خطرناکی است، گاز خطرناک و سمی‌تری به نام گاز مونوکسیدکربن تولید می‌شود که بسیار کشنده است. پیشگیری از این حادثه با رعایت نکات ایمنی امکان‌پذیر است.

نصب هرگونه وسیله گرمازا و حرارتی باید توسط متخصص و افراد فنی انجام شده و سالانه قبل از نصب باید بررسی‌های فنی انجام شود. دائما باید از سلامت و استاندارد بودن دستگاه‌های گرمازا و وسایل پخت غذا اطمینان حاصل شود. همواره باید از وسایل گرمایشی استاندارد و دارای دودکش مناسب استفاده شود.

در فصل سرما که از وسایل گرمازا استفاده می‌شود، نباید تمام روزنه‌های جریان هوا در منزل یا محیط کار را با وسایلی مثل پارچه، پتو و... مسدود کرد. روزنه‌ای برای جریان یافتن هوا باید باز باشد تا درصورت انتشار گاز مونوکسیدکربن تجمع در فضای بسته صورت نگیرد. به‌عبارت دیگر در هر فضایی که در آن محل، دستگاه با سوخت مایع یا گاز نصب می‌شود باید گردش آزاد هوا وجود داشته باشد و نباید دستگاه دیگری نصب شود که جریان انتقال هوا را مختل کند.

هر وسیله گرمایی باید دارای دودکش و رابط مستقل باشد. دودکش بخاری هرچه کوتاه‌تر و مستقیم‌تر باشد بهتر است. دودکش و اتصالات آن باید از جنس مقاوم و فاقد هرگونه منفذ یا نشتی باشد و باید در برابر ضربات فیزیکی و صدمات خارجی مقاوم باشد. دودکش در قسمت بالای پشت بام دارای کلاهک مخصوص به شکل H باشد.

کلاهک دودکش علاوه بر اینکه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیاء و ورود پرندگان به داخل دودکش جلوگیری می‌کند در تنظیم سوخت وسیله گاز سوز و خروج محصولات احتراق مناسب است. دهانه خروجی آن حداقل یک متر از سطح پشت بام که دودکش از آن خارج شده است بالاتر بوده و از دیوارهای جانبی نیز حداقل یک متر فاصله داشته باشد. هرچند وقت یک‌بار کلاهک دودکش‌های وسایل گازسوز و مسیر مربوطه باید بازرسی شود.

از نصب آبگرمکن گازی دراتاقی که به‌طور عادی درآن هواجریان ندارد خوداری شود.نصب هرگونه وسیله گازسوز و نفتی برای گرم کردن فضای حمام، سرویس‌های بهداشتی و اتاق خواب مغایر با اصول ایمنی و ممنوع است.

شعله وسیله گازسوز (گرمایشی یا پخت‌وپز) سالم، آبی رنگ و کش‌دار است .یکی از نشانه‌های عملکرد نامناسب وسیله گازسوز و تولید گاز منوکسیدکربن، شعله بسیار کم و زرد رنگ است که نشانه وجود نقص در وسیله، سیستم سوخت‌رسانی یا کمبود اکسی‍ژن در محیط است که وسیله باید تعمیر و سرویس شود. در این حالت فورا دستگاه را خاموش کنید و با سرویس کار مجاز تماس بگیرید.

نشانه‌های اولیه گاز گرفتگی عبارتند از خواب آلودگی، ضعف، کرختی بدن، سردرد، تهوع و درد قفسه‌سینه و سرگیجه.

چنانچه در محیط بسته و دارای بخاری نفتی یا گازی این علائم را داشتید، سریع بقیه را در جریان بگذارید و محیط را ترک کنید.

فرد مسموم را در معرض هوای آزاد قرار دهید. هر شخصی که با گاز منوکسیدکربن در تماس بوده و دارای علائم ملایم تا متوسط است باید فورا توسط پزشک معاینه شود.

نوزادان، افراد مسن، زنان باردار و افرادی که دارای علائم قلبی عروقی هستند، چنانچه با این گاز در تماس باشند حتی در صورت نداشتن علامت حتما باید توسط پزشک معاینه شوند. تمام وسایل گازسوز را تا کنترل و بازرسی کامل سرویس‌کار مجاز خاموش نگه‌ دارید.