برگزاری مهمانی و صرف میوه و شیرنی و خشکبار در شب یلدا یکی از سنت های قدیمی ایرانیان است که این شب را در کنار یکدیگر جشن می گیرند.

، قدرت خرید و شور و اقبال شهروندان در روزهای منتهی به شب یلدا به دلیل گرانی‌ اقلام خوراکی کم شده و بازار میوه و آجیل و شیرینی به رغم وفور کالا رونق ندارد.

یلدا یا شب چله یکی از آئین‌های کهن ایرانیان است که درست در شب پیش از زمستان جشن گرفته می‌شود تا مرهمی باشد بر بلندای طولانی‌ترین شب تاریک سال. تا دل مردمان با دل سرخ انارش گرما یابد و کامشان با شیرینی خرمالو شیرین شود.

ایرانی‌ها قرن‌هاست که آغاز زمستان برابر با شامگاه پایان آخرین روز پاییز تحت عنوان شب یلدا، بلندترین شب سال را با دورهمی فامیلی و چیدن سفره‌های رنگین و حافظ‌خوانی جشن می‌گیرند. گردهم آمدن و شب‌نشینی اعضای خانواده و اقوام با جمع شدن در کنار یکدیگر در آخرین شب پاییز و طولانی‌ترین و تاریک‌ترین شب سال و تناول آجیل مخصوص، هندوانه، انار، شیرینی‌ها و میوه‌های گوناگون از جمله ویژگی‌های آئین شب یلدا یا شب چله است.
اگرچه گرانی‌ها بازار شب یلدا را کم رونق کرده اما ایرانی‌ها این آئین کهن را که نماد روشنایی و حیات است، مانند نوروز تحت هر شرایط و با سفره‌های کوچک‌تر گرامی می‌دارند.

امسال به رغم وفور کالاها اما قدرت خرید کاهش یافته و مشاهدات میدانی حاکی از آن است که ۹ روز مانده به طولانی‌ترین شب سال، شور و رغبت خرید در بازار اصفهان مانند سال‌های قبل نیست در حالی که پیش‌تر شهروندان از ابتدای آذر ماه در تکاپوی خرید مایحتاج و تدارک شب یلدا بودند.

وضعیت قیمت میوه، آجیل و شیرینی شب یلدا

بررسی‌های میدانی در بازار اصفهان از وضعیت قیمت میوه، آجیل و شیرینی نشان می‌دهد که قیمت هرکیلوگرم انار بین ۲۵ هزار تا ۳۵ هزار تومان، هرکیلوگرم هندوانه بین پنج تا هفت هزار تومان، هر کیلوگرم خرمالو بین ۲۸ هزار تا ۳۵ هزار تومان، هرکیلو نارنگی، کیوی و سیب قرمز ۲۶ هزار تا ۳۰ هزار تومان، هرکیلوگرم پرتقال تامسون جنوب ۳۰ هزار تومان، هر کیلوگرم آناناس بین ۱۱۰ تا ۱۹۰ هزار تومان، هرکیلوگرم نارگیل بین ۲۸ هزار تا ۴۰ هزار تومان و هر کیلوگرم موز خارجی بین ۴۸ هزار تا ۵۳ هزار تومان است.

همچنین قیمت انواع شیرینی تر کیلویی ۱۲۰ هزار تومان، شیرینی دانمارکی کیلویی ۹۵ هزار تومان، شیرینی کَره‌ای آلمانی کیلویی ۱۰۰ هزار تومان و کیک یلدایی کیلویی ۱۵۰ هزار تومان است.

بررسی میدانی در بازار آجیل و خشکبار نیز حاکی از قیمت‌های متفاوت انواع آجیل در هر فروشگاه است؛ قیمت هرکیلوگرم آجیل مخلوط با تخمه و پسته ریزه بین ۲۵۰ تا ۲۸۰ هزار تومان، آجیل بدون تخمه ۴۸۰ تا ۵۴۰ هزار و آجیل مخلوط ممتاز بین ۵۳۵ هزار تا ۶۴۰ هزار تومان و هرکیلوگرم پسته اکبری بین ۴۸۰ هزار تا ۵۶۰ هزار تومان و پسته احمدآقایی شور ۵۲۸ هزار تا ۶۹۰ هزار تومان، گردو ۳۵۷ هزار تا ۳۹۰ هزار تومان و میوه خشک (چیپس میوه) بین ۲۳۰ هزار تا ۲۸۰ هزار تومان است.

افزایش حدود ۱۰ درصدی قیمت انواع آجیل در ماه‌های اخیر

در همین پیوند علیرضا حِمَصیان، دبیر اتحادیه آجیل و خشکبار اصفهان با بیان اینکه آجیل مخلوط به دلیل میزان و کیفیت آن قیمت ثابتی ندارد، می‌گوید: با توجه به بالابودن قیمت انواع مغز، اکنون نوسانات قیمتی آجیل مخلوط در بازار از ۲۵۰ هزار تومان تا حدود ۵۵۰ هزار تومان است.

وی می‌افزاید: قیمت‌گذاری آجیل مخلوط با توجه به تنوع و کیفیت آن متفاوت است و یک فروشگاه ممکن است یک نوع مغز برای مثال پسته مرغوب را بیشتر در آجیل مخلوط کند و فروشگاه دیگری در آجیل مخلوط نخودچی و کشمش استفاده کند؛ این‌ها تفاوت قیمت ایجاد می‌کند و بسته به نوع، میزان و مرغوبیت جنس آجیل هر فروشگاه برای خود قیمتی در نظر می‌گیرد و از این رو نرخ ثابتی ندارد و سلیقه‌ای است.

دبیر اتحادیه آجیل و خشکبار اصفهان با بیان اینکه امسال قیمت هر کیلوگرم پسته بین ۳۰۰ هزار تا ۷۰۰ هزار تومان است، اضافه می‌کند: انواع آجیل در ماه‌های اخیر حدود ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته است، پسته نیز به دلیل صادراتی بودن براساس نرخ دلار قیمت‌گذاری می‌شود که قیمت داخلی آن متأثر از این شرایط از ابتدای سال افزایش یافته است.

حمصیان می‌گوید: امسال تاکنون مردم هیچ اقبالی برای خرید آجیل شب یلدا نداشتند و ۹ روز مانده به طولانی‌ترین شب سال، هیچ رغبت و استقبالی بین مردم برای خرید آجیل نمی‌بینیم، شاید در روزهای آتی شرایط تغییر کند.‌

وی با بیان اینکه امسال انواع آجیل گران شده، خاطرنشان می‌کند: شماری از همکاران ما نیز در این شرایط متضرر شدند زیرا آجیل و خشکبار خرابی دارد و اگر در محل مناسب نگهداری نشود چون خوراکی و چرب است، فاسد می‌شود و فروشندگان هم از نظر قیمتی و هم از نظر بار متضرر می‌شود؛ عده‌ای از همکاران ما امسال به دلیل هزینه‌ها و اجاره‌های بالا و از سوی دیگر نخریدن جنس توسط مشتری، فروشگاه‌ها را تعطیل کردند.

قیمت میوه شب یلدا بدلیل وفور بار و وضعیت اقتصادی مردم تغییر زیادی ندارد

همچنین بهنام ابراهیمیان دبیر اتحادیه فروش میوه و تره‌بار با اشاره به اینکه نرخ گذاری میوه هفتگی انجام می‌شود،می‌گوید: ممکن است در روزهای پایانی آذر ماه نرخ اقلام تغییر کند و یا ثابت بماند و یا برخی محصولات تغییر قیمت داشته باشند با وجود این امسال با توجه به وفور بار انواع میوه امکان تغییرات قیمتی زیاد نیست مگر اینکه وضعیت جوی شدید تغییر کند و بارندگی شود که ارسال بار از میادین جنوب و شمال کشور با مشکل روبه رو شود.‌

وی با بیان اینکه هم اکنون انار درجه یک شهرضا در میدان میوه و تره بار اصفهان کیلویی ۲۴ هزار تومان خرید و فروش می‌شود، می‌افزاید: با در نظر گرفتن ۲۵ درصد فروش درب مغازه‌ها حدود ۲۸ هزار تا ۳۰ هزار تومان فروخته می‌شود؛ همچنین انار ساوه و انار شیراز درجه یک نیز هر کیلوگرم بین ۱۸ هزار تا ۲۰ هزار تومان در میدان میوه و تره بار بفروش می‌رسد.

دبیر اتحادیه فروش میوه و تره‌بار اصفهان ادامه می‌دهد: امسال بار هندوانه فراوان است زیرا در جنوب کشور زیاد کاشته شده و در میدان اصفهان هر کیلوگرم بین سه هزار تا ۳,۵۰۰ تومان خرید و فروش می‌شود که به دلیل سردی هوا چندان استقبالی از آن نمی‌شود و قیمت آن برای شب یلدا از پنج - ۶ هزار تومان بیشتر نخواهد شد.

ابراهیمیان با اشاره به اینکه قیمت هرکیلوگرم انگور در میدان بین ۱۲ هزار تا ۱۳ هزار تومان است که به دلیل شیوع آنفلوآنزا و کرونا در این روزها خیلی از این میوه استقبال نمی‌شود، اضافه می‌کند: امسال به دلیل فراوانی میوه خرمالو، قیمت هرکیلوگرم آن در میدان اصفهان ۲۴ هزار تومان است و هرکیلوگرم پرتقال جنوب ۲۸ هزار تومان و تامسون شمال مرغوب بین ۱۰ هزار تا ۱۲ هزار تومان به فروش می‌رسد.

بار خارجی میوه براساس نرخ دلار قیمت گذاری می‌شود

وی با اشاره به اینکه بارهای خارجی مانند موز، آناناس و نارگیل براساس نرخ دلار قیمت‌گذاری می‌شود، می‌گوید: روز یکشنبه براساس دلار ۳۷ هزار تومانی، قیمت هرکیلوگرم موز خارجی در میدان اصفهان به ۴۶ هزار تومان، آناناس کیلویی ۹۰ هزار تومان و نارگیل کیلویی ۴۰ هزار تومان رسید و هرچه به شب یلدا نزدیک می‌شویم قیمت این سه قلم میوه احتمالاً گران‌تر نیز می‌شود.

دبیر اتحادیه فروش میوه و تره بار اصفهان خاطرنشان می‌کند: امسال به دلیل وضعیت اقتصادی مردم و وفور بار، قیمت میوه‌های شب چله تغییر چندانی نخواهد داشت. وضعیت اقتصادی مردم خوب نیست و برای گذران طولانی‌ترین شب سال برخی یک یا دو کیلو سیب درختی می خرند و باید توجه داشت که اکنون عرضه از تقاضا نیز بیشتر نیست.

افزایش قیمت میوه در آستانه شب یلدا نداشتیم

امید شریفی معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه در حوزه فراوانی و ثبات قیمت میوه شب یلدا در استان و کشور مشکلی نداریم، به خبرنگار مهر می‌گوید: هم اینک فراوانی کالا و ورود بار به میادین میوه و تره‌بار شرایط مطلوبی دارد و ما تنها در حوزه نظارتی بر بازار شب یلدا کنترل خواهیم داشت که در بازار اجحافی نسبت به مردم و مصرف کننده صورت نگیرد.

وی می‌افزاید: افزایش و جهش قیمت میوه در یکی دو هفته اخیر منتهی به شب یلدا گزارش نشده و بازار اصفهان و سایر شهرستان‌ها ثبات نسبی داشته است.

معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: نیروهای نظارتی استان برای کنترل و نظارت بر اصناف و بازار فعال شدند تا قیمت‌ها به همین شکل در روزهای منتهی به شب یلدا ثبات داشته باشد.

طرح ویژه نظارتی دولت بر بازار شب یلدا

شریفی اضافه می‌کند: طرح ویژه نظارتی گروه‌های بازرسی اتاق اصناف و بسیج اصناف، بازرسی صنعت، معدن و تجارت، تعزیرات حکومتی و جهاد کشاورزی استان روزانه انجام می‌شود که این ایام به خوبی سپری شود.