مطهره شفيعي: «در ارتباط با وقايع اخير 300 شکايت به کميته انضباطي واصل شده و تا به‌حال 33 حکم بدوي صادر و هنوز احکام هيأت تجديدنظر صادر نشده است، از تذکر کتبي و توبيخ کتبي تا يک يا دو نيم سال منع موقت از تحصيل که برخي به‏‌صورت تعليقي است. برخي با احتساب سنوات است و برخي بدون احتساب سنوات.» اظهارات مدير کل حوزه رياست دانشگاه صنعتي شريف به مثابه رمز خروج نخبگان از کشور است. دانشجويان دانشگاه شريف از نخبه‏‌ترين دانشجويان کشور هستند که پس از فارغ‏‌التحصيلي مي‏‌توانند نقش موثري در پيشرفت کشور داشته باشند، اما به‌دليل عدم توجه به شايسته‌سالاري در کشور است که برخي از آنها راه حضور در کشورهاي ديگر را در پيش مي‏‌گيرند. چندي پيش اعلام شد از 10 نفر اول ورودي سال 1388 دانشگاه شريف فقط يک نفر در ايران باقي مانده است. نکته قابل تامل اينجاست که نماينده رشت در مجلس مي‏‌گويد: «بايد با کساني‌که نخبگان را به رفتن از کشور ترغيب مي‏‌کنند برخورد لازم صورت گيرد.» مقصر ترغيب نخبگان به خروج از کشور جز صدور احکام تنبيهي و سخت براي آنهاست؟ البته نمي‏‌توان منکر آن شد که برخي بي‏‌قانوني‏‌ها و برهم‌زدن فضاي دانشگاه قابل پذيرش نيست، اما آيا فرصتي به دانشجو براي بيان دغدغه‏‌هايش داده شد که اکنون براي او حکم انضباطي صادر مي‏‌شود؟ سال گذشته «علي محمد افشين همتيار» مدير امور اجتماعي دانشگاه صنعتي شريف گفت: «آنچه که در اين سال‏‌ها بر رفتن دانشجويان و فارغ‏‌التحصيلان از کشور تاثير گذاشته، صرفا مسائل غيرعلمي بوده است. يعني براي درس خواندن به خارج از کشور نمي‏‌روند، بلکه به‌خاطر خارج رفتن است که مي‏‌خواهند درس بخوانند و متاسفانه بعضا آينده روشني براي خود در کشور قائل نيستند.»

فقط در انديشه تنبيه!

اما وزارت علوم چه مسيري را طي مي‏‌کند؟ دانشجويان قشر فرهيخته کشور هستنند و بنابراين براي آرام‌کردن فضاي دانشگاه نياز به اقداماتي نيست که دور از‏ ‌شأن فرهيختگان باشد، اما اظهارات برخي مسئولان به مثابه بنزين بر آتش نارضايتي دانشجويان است، از جمله سخنگوي وزارت علوم که گفته است: «دانشجويان هم‏‌ مانند اساتيد، پزشکان و روحانيون مصونيت ندارند؛ هيچ صنفي نبايد مصونيت داشته باشد» شمسي‌پور حتي از لزوم احترام به اساتيد که آينده‌سازان کشور را آموزش مي‏‌دهند هم غافل شد و گفته بود: «هيأت‏‌هاي انتظامي نيز با اساتيد متخلف برخورد مي‏‌کنند و اين گونه نيست که به صرف اينکه فرد يک استاد است، نتوان با وي برخورد کرد. اگر چنين ديدگاهي وجود داشته باشد، سنگ روي سنگ بند نمي‏‌شود و حقوق دانشجويان و کارکنان زير سوال مي‏‌رود.» نکته قابل تامل اينجاست که اين مقام وزارت علوم مي‏‌گويد: «در وقايع اخير شاهد برخي تخلفات بوديم که در محيط دانشگاه بي‏‌سابقه بوده است. لذا آيين‏‌نامه قبلي تناسبي با وقايع اخير نداشت و نيازمند به‌روزرساني متناسب با وضعيت امروز دانشگاه‏‌ها بود. مديريت دانشگاه‏‌ها و کميته‏‌هاي انضباطي بر مبناي تغيير رويکرد اغتشاشات اخير بايد ابزار در دست داشته باشند. تغييرات آيين‏‌نامه انضباطي جديد، متناسب‏‌سازي ابزار است که به‌صورت حداقلي اتفاق افتاده است» اين در حالي است که شيوه‌نامه انضباطي دانشجويان مصوب آبان 1401 يعني دو ماه پيش است و تغيير آن عجيب به‌نظر مي‏‌رسد! در اين شيوه‏‌نامه، اعمال 20 تنبيه انضباطي از منع موقت تا محروميت تحصيلي کامل براي دانشجويان معترض پيش‏‌بيني شده است.

خاتمي چه کرد؟

نحوه مواجهه با اعتراضات در زمان رياست‌جمهوري خاتمي چگونه بود؟ خاتمي 22 تير 78 در پايان جلسه کميته ويژه شوراي‌عالي امنيت ملي براي پيگيري حوادث کوي دانشگاه تهران در گفت‏‌وگو با خبرنگار صداوسيما گفت: «حادثه کوي دانشگاه فوق‏‌العاده تلخ بود. البته من نظر خود را پيش ‏‌از اين اعلام کرده‏‌ام. اين حرکت و اهانت به دانشگاه و محيط علم و برخورد خشونت‏‌آميز با دانشجويان براي همه ما غيرقابل تحمل بود و به اين جهت، بلافاصله کميته ويژه‏‌اي از طرف دبيرخانه شوراي‌عالي امنيت ملي تشکيل شد و به تأييد رهبر معظم انقلاب رسيد و کار خود را با جديت ادامه داده و مي‏‌دهد» حمله شبانه به کوي دانشگاه با واکنش شديد مسئولان دستگاه‏‌هاي مختلف دولتي مواجه شد؛ از آن جمله استعفاي مصطفي معين، وزير علوم وقت بود که در واکنش به اين موضوع رخ داد. اين بار هم در پي وقايع ناگوار عصر يکشنبه دهم مهرماه 1401، هيأت‌رئيسه دانشگاه شريف با صدور اطلاعيه‏‌اي بابت مشکلات ايجاد شده براي دانشجويان و اعضاي خانواده عذرخواهي کرد، اما از سوي برخي مسئولين واکنشي نشان داده نشد و وزير علوم هم بي‏‌تفاوت از کنار حادثه شريف عبور کرد.

افغانستان مهم‏‌تر از ايران؟

در کشور همسايه يعني افغانستان دانشجويان حال و روز خوبي ندارند. وزارت تحصيلات عالي طالبان طي نامه‏‌اي به تمام دانشگاه‏‌هاي دولتي و خصوصي افغانستان دستور داد که دختران اين کشور «تا اطلاع ثانوي» حق ادامه تحصيل در دانشگاه‏‌ها را نخواهند داشت. خبرگزاري آناتولي نوشت: براساس نامه، مولوي ندامحمد نديم، سرپرست وزارت تحصيلات عالي طالبان تاکيد کرده است که دانشگاه‏‌ها بايد «فورا» اين حکم را اجرا کنند. اين حکم در حالي اعلام شده است که حدود سه ماه کنکور ورود به دانشگاه‏‌هاي افغانستان برگزار شد. پيش‏‌تر دختران اين کشور توسط طالبان از تحصيل در دبيرستان‏‌ نيز محروم شده بودند. روز پنچشنبه ناصر کنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه در واکنش به خبر تعليق ادامه تحصيل دختران در دانشگاه‌هاي افغانستان، اظهارکرد: «جمهوري اسلامي ايران به‌عنوان همسايه افغانستان و علاقه‏‌مند به صلح، ثبات و توسعه در اين کشور، از شنيدن خبر وجود موانع براي تحصيلات عالي دانشگاهي دختران و بانوان در افغانستان متأسف شده است. جمهوري اسلامي ايران اميدوار است مسؤلان ذيربط کشور افغانستان سريعا با رفع موانع، زمينه ازسرگيري تحصيلات دانش‌آموزان و دانشجويان دختر اين کشور در تمام مقاطع تحصيلي را فراهم آورند تا آنان بتوانند ضمن بهره‏‌مندي از حق تحصيل علم و دانش، نقش مؤثرتري در توسعه و شکوفايي افغانستان داشته باشند.» برخي دانشجويان پس از اطلاع از واکنش ايران به محدوديت طالبان براي دانشجويان افغانستان، اين سوال را مطرح کردند که چرا به وضعيت دانشجوياني که از سوي کميته انضباطي با محدوديت مواجه شدند، توجهي نمي‏‌شود؟

منبع:آرمان ملی