یگانه شوق الشعراء: معضل کمبود‌های دارویی معضلی است که مانند آلودگی هوا و مسائل اقتصادی در حال مزمن شدن است. به عبارتی دیگر هر چند وقت یکبار در خصوص کمبود برخی از دارو‌ها خبری منتشر می‌شود، بیماران سردرگم می‌شوند، عده‌ای جانشان در معرض خطر قرار می‌گیرد و در نهایت مسئولین مربوطه وعده رفع کمبود‌های دارویی را می‌دهند. در روزهایی که مشکلات معیشتی مردم آنقدر زیاد است که برخی از آن‌ها توان درمان بیماری‌های خود را ندارند، بسیاری از بیماران در تهیه داروهای مورد نیاز خود ناکام می‌مانند زیرا دارو به میزان کافی در دسترس نیست. کمبود دارو به معنای واقعی به منزله تهدید سلامت شهروندان یک کشور تلقی می‌شود. ماه هاست که بحث کمبود‌های دارویی در کشور ما مطرح شده است اما به نظر می‌رسد هنوز این کمبود‌ها رفع نشده است. مسئولین مربوطه از افزایش واردات و تولیدات داخلی حرف می‌زنند و با تکیه بر همین موارد نوید رفع کمبود‌ها را می‌دهند. اما به بیمار نمی‌شود گفت صبر کن تا کمبود‌ها رفع شود درد بی‌امان صبر نمی‌شناسد. به تازگی خبر کمبود اسپری‌های تنفسی منتشر شده است که این موضوع نشان می‌دهد همچنان کمبود‌های دارویی وجود دارد. لذا اصلی‌ترین سوالات ما از کارشناسان در گزارشی که در پی می‌آید این است که آیا هنوز کمبود‌های دارویی وجود دارند؟ گستردگی کمبود‌های دارویی به چه میزان است؟ چرا هنوز کمبود‌های دارویی رفع نشده اند؟ به نظر میرسد کمبود‌های دارویی در کشور ما به صورت کامل برطرف نمی‌شوند بلکه صرفا از دارویی به داروی دیگر منتقل می‌شوند. کمبودهای دارویی که در ابتدای پاییز امسال یعنی حدود سه تا چهار ماه بعد از آغاز اجرای طرح دارویی جدید وزارت بهداشت در اقلام مختلف نظیر سرم، آنتی بیوتیک، شربت‌های کودکان، داروهای شیمی درمانی و داروهای مورد نیاز بیماران خاص به اوج خود رسیده بود، در هفته‌های اخیر تا حدی کمتر شده است، اما با این وجود، بازار دارویی کشور همچنان در بعضی اقلام دچار کمبود‌هایی است که از جمله این اقلام می‌توان به داروهای اعصاب و روان و اسپری‌های تنفسی مورد نیاز مبتلایان آسم اشاره کرد.

>کمیاب شدن اسپری‌های تنفسی وارداتی در ایران

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ضمن تاکید بر کاهش میزان کمبود انواع آنتی‌بیوتیک در کشور گفت: در حال حاضر اسپری‌های تنفسی وارداتی بخصوص انواع کورتونی آنها دچار کمبود شده است و بیماران به سختی می‌توانند این اسپری‌ها را در داروخانه‌ها پیدا کنند.سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در گفت‌وگو با ایلنا تاکید دارد که کمبود اسپری‌های تنفسی صرفا مربوط به هفته‌های اخیر که آلودگی هوای کلانشهرها تشدید شده، نیست و چند ماهی است که بعضی انواع این اسپری‌ها دچار کمبود شده اند. او در توضیح بیشتر گفت: در حال حاضر اسپری‌های تنفسی تولید داخل نظیر اسپری استنشاقی سالبوتامول، چندان دچار کمبود نیستند، اما اسپری‌های تنفسی وارداتی بخصوص انواع کورتونی آنها نظیر مومتازون و بکلومتازون دچار کمبود محسوسی شده اند. البته این داروها هنوز نایاب نشده اند، اما به صورت سهمیه‌ای به داروخانه‌ها تحویل داده می‌شوند و بیماران برای پیدا کردن آنها باید به چندین داروخانه مراجعه کنند. نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: اسپری‌های تنفسی مورد نیاز بیماران آسم، بدون ارائه نسخه پزشک به بیماران تحویل داده نمی‌شود، اما با توجه به تشدید شرایط آلودگی هوا، ممکن است بیماران بعضا نیاز پیدا کنند که این داروها را به صورت آزاد تهیه کنند که البته با توجه به حذف ارز ترجیحی دارو در ماه‌های اخیر، در چنین شرایطی قیمت اسپری تنفسی برای این بیماران بسیار گران تمام می‌شود، بنابراین برای تمام بیماران به صرفه است که حتما با نسخه الکترونیک به تهیه این داروها بپردازند. وی افزود: تشدید آلودگی هوا تاثیر محسوسی در افزایش مصرف اسپری‌های تنفسی داشته و به کمبود این اسپری‌ها دامن زده است. البته اساسا در حال حاضر، بخش زیادی از اقلام دارویی تا حد و اندازه‌های مختلفی دچار کمبود هستند و کمیاب شدن داروها صرفا مربوط به اسپری‌های تنفسی نیست، اما اکنون شرایط به گونه‌ای است که بیماران آسم برای یافتن اسپری‌های مورد نیاز خود صرفا باید به داروخانه‌های دولتی و مرجع مراجعه کنند و بعید است که بتوانند این اسپری‌ها را در سایر داروخانه‌ها پیدا کنند.

>کمبود نسبی داروهای اعصاب و روان در کشور

فاطمی در بخش دیگری از صحبت هایش به نامه انجمن علمی روانپزشکان خطاب به رئیس جمهور درباره کمبود داروهای اعصاب و روان اشاره کرد و گفت: در نامه انجمن علمی روانپزشکان به کمبود 40 نوع دارو اشاره شده است که اگر شکل‌های مختلف این داروها را حساب کنیم، تقریبا می‌توان گفت دچار کمبود 60 قلم داروی حوزه اعصاب و درمان هستیم. البته میزان این کمبود در داروهای مختلف متفاوت است و در بعضی موارد مشکل چندان حاد نیست، اما در هر صورت اکنون کمبود نسبی داروهای اعصاب و روان در داروخانه‌ها مشاهده می‌شود که این مسئله، مشکلاتی را برای بیماران این حوزه ایجاد کرده است. نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: داروهای آرام بخش، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد جنون و داروهای خواب‌آور از جمله اقلام دارویی هستند که به استناد نامه انجمن علمی روانپزشکان دچار کمبود شده اند؛ البته با توجه به این که بخش زیادی از این داروها سالهاست در داخل کشور تولید می‌شود، در حال حاضر کمبود شدیدی در این داروها مشاهده نمی‌شود، اما در برخی انواع خارجی داروهای اعصاب و روان دچار کمبود هستیم که البته وضعیت کمیاب شدن این داروها مانند اسپری‌های تنفسی خارجی بحرانی نیست. وی در ادامه تاکید کرد: چون اغلب داروهای اعصاب و روان قابل جایگزین شدن هستند و اگر یک دارو دچار کمبود شود، می‌توان از نوع مشابه آن دارو به صورت موقت استفاده کرد، کمبود این داروها معمولا به صورت یک مشکل حاد به چشم نمی‌آید، ولی چون در حوزه آنتی بیوتیک‌ها دست ما برای جایگزین کردن دارو به اندازه داروهای اعصاب و روان باز نیست، معمولا کمبودها در آن حوزه به صورت شدیدتری خود را نشان می‌دهند.

>کلاف پیچیده دارو

همایون سامه یح نجف آبادی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به آفتاب یزد گفت:« هنوز کمبود‌های دارویی به صورت جدی وجود دارد. فصل زمستان اوج زمان استفاده از اسپری‌های تنفسی است. کسانی که آسم دارند در هوای سرد بیشتر مستعد سرماخوردگی هستند که این مورد باعث تشدید آسم آن‌ها می‌شود. استفاده از داروهای تنفسی در فصل زمستان به اوج خود می‌رسد اما متاسفانه از ابتدای زمستان و حتی قبل‌تر اسپری‌های ایرانی و وارداتی بسیار کمیاب هستند. در حال حاضر هم متاسفانه اصلا این اسپری‌ها در دسترس نیست و به نظر من این مسئله باید ریشه یابی شود تا مشخص شود علت عدم واردات چیست و چه نهادهایی در این خصوص مسئولیت دارند. وقتی کسی در خصوص طرح دارویار تعهد می‌کند باید به تعهدات خود عمل کند. این مسئله به نظر می‌رسد به سازمان برنامه و بودجه باز می‌گردد که باید بودجه را در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار بدهد. مسئله دارو به یک کلاف پیچیده‌ای تبدیل شده است در صورتی که مسئله دارو اصلا شوخی بردار نیست. در شرایط فعلی نارضایتی در بیماران دارد به اوج خود می‌رسد و این به نظر من اصلا درست نیست.»

>کمبودهای دارویی همچنان وجود دارند

بابک قرائی مقدم پزشک و کارشناس در این باره به آفتاب یزد گفت:«هنوز کمبود‌های دارویی متاسفانه در کشور ما وجود دارد. این کمبود‌های دارویی مورد به مورد در طول زمان پیش می‌آیند و در آینده نیز پیش خواهند آمد به این علت که مسئله به صورت اساسی حل نشده است. مسئله این است که اکثر دارو‌ها از چند سال گذشته در داخل کشور تولید می‌شوند. به عبارتی دیگر ممکن است مواد اولیه داروها از کشورهای دیگر وارد شوند اما داروها در داخل کشور تولید می‌شوند و به دست مصرف‌کنندگان می‌رسند. وقتی ثبات اقتصادی در کشور وجود ندارد در بسیاری از موارد ما با تغییر قیمت‌ها و تورم مواجه هستیم. دولت‌ها به این دلیل که دارو جزو اقلام کلیدی در جامعه است برای قیمت‌گذاری دارو فشار زیادی وارد می‌کنند. در شرایطی که تحریم وجود دارد و دارو از کشور‌های دیگر وارد نمی‌شوند فشار برای قیمت‌گذاری دارو چنین مشکلاتی را به وجود آورده است. هزینه تولید دارو در کشور ما روز به روز در حال افزایش پیدا کردن است و از طرف دیگر ارزش پول ملی ما در حال کاهش است. این موارد باعث می‌شود که تولید‌کننده یا تولید خودرو را متوقف کند و یا دارو را به صورت قاچاق از کشور خارج سازد. ما الان می‌بینیم که تمام اقلام در کشور ما به دلیل تورم موجود افزایش قیمت داشته‌اند اما در حوزه دارو این افزایش قیمت وجود ندارد و تولید‌کنندگان نیز به دنبال جبران ضررهای اقتصادی خود هستند.»

>مسائل کلان اقتصادی دلیل اصلی

وی در ادامه گفت:« با توجه به اینکه بحران اقتصادی در کشور وجود دارد قیمت‌ها روز به روز بالا می‌رود اما در خصوص مسئله دارو چون جزو اقلام ضروری و حیاتی است نمی‌شود چنین افزایش قیمتی وجود داشته باشد. در این شرایط به تولیدکنندگان فشار وارد می‌شود که هم دارو تولید کنند و هم به قیمت پایین به دست مصرف‌کنندگان برسانند. در این شرایط وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تلاش می‌کنند و با مداخلات مقطعی کمبود‌ها را رفع می‌کنند اما مسئله به صورت اساسی و بنیادین حل نمی‌شود. مسئله اصلی بحران اقتصادی است که باید حل شود. الان مسئله دارو ریشه در سیاست‌گذاری اقتصادی کلان کشور دارد و در این حوزه ما شاهد تغییر رئیس بانک مرکزی بودیم. تا زمانی که مسائل کلان اقتصادی و موضوع برجام حل نشود مسئله کمبود دارو در کشور ما باقی خواهد ماند. عدم وجود ثبات اقتصادی باعث شکل‌گیری چنین مشکلاتی می‌شود در این شرایط برای اقلامی مانند دارو یا باید یارانه در نظر گرفته شود یا سایر مشکلات حل شود. در این شرایط طبیعی است که قیمت‌ها بالا می‌رود و تولیدکنندگان چنین رفتارهایی انجام می‌دهند. افزایش روزانه قیمت دارو خطر جانی برای مردم ایجاد می‌کند و حساسیت مردم در این حوزه بیشتر است بنابراین دولت فشار بیشتری در این حوزه وارد می‌کند. بازهم تاکید میکنم مشکل از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نیست بلکه یک مشکل اقتصادی است. کمبود اسپری‌های تنفسی برای بیماران مشکلات متعدد جانی وارد می‌سازد و سلامت آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد. از سوی دیگر انجمن روانپزشکان در این خصوص نامه نوشته‌اند و هشدار داده‌اند که کمبود داروهای اعصاب و روان روند درمان بیماران را با مشکل اساسی مواجه می‌سازد.»

عنابستانی : مافیای دارو بر عملکرد وزارت بهداشت سوار شده است

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: متاسفانه مافیای دارویی سوار بر عملکرد وزارت بهداشت شده است و وزارت بهداشت را کنترل می‌کند و وزارتخانه نمی‌تواند مسئله خود را حل کند. به همین خاطر معتقدم که استیضاح بیشترین کمک به دولت است.علی اصغر عنابستانی نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایلنا، در پاسخ به این سوال که «این روزها شاهد انتقادات فراوانی نسبت به کارآمدی مسئولان بخش‌های مختلف دولت از سوی نمایندگان، مردم و رسانه‌ها هستیم، به نظر شما چه اقدامی از دولت در این شرایط می‌تواند مطلوب باشد؟»، گفت: اصولا از دولت انتظار می‌رود که خودش نقطه‌ضعف‌هایش را شناسایی کند و خودش مرتفع کند این حتما به صلاح و ثواب دولت و کشور نزدیک‌تر است، مانند اتفاقی که درخصوص بانک مرکزی رخ داد.

وی ادامه داد: در بحث مدیریت بانک مرکزی خب همه متفق‌القول بودیم که رئیس بانک مرکزی ضعیف است و اشرافی به ساختار بانکی کشور ندارد اما دولت انقدر در تعییر تعلل کرد که تبدیل به یک بحران برای کشور شد. بعد که به بحران تبدیل شد ریاست بانک مرکزی را تغییر داد، خب چرا ما اجازه می‌دهیم یک مسئله کوچکی تبدیل به یک بحران شود؟ در حالی که می‌شود مسئله را مدیریت و کنترل کرد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: ما منکر خرابکاری و عملیات دشمن علیه نظام پولی و مالی کشور نیستیم اما اگر دشمن عملیات کند و ما هم وا بدهیم و بگوییم این کار دشمن بود که اینطور شد و دلار شد ۴۰ تومان، اینکه هنر مدیریت نیست.

وی افزود: کار دشمن، دشمنی کردن است، این ما هستیم که باید درست مدیریت کنیم، مدیریت سیستم بانکی ما باید به موقع تغییر می‌کرد تا این اتفاقات رخ ندهد. الان هم ما تغییرش را به فال نیک می‌گیریم. عنابستانی با اشاره به مشکلات حوزه بهداشت و درمان، عنوان کرد: از سوی دیگر حوزه بهداشت و درمان ما در حال حاضر دچار ضعف مدیریتی است و در حوزه دارویی مشکل داریم، در این رابطه به هیچ‌عنوان کسی با وزیر بهداشت مشکل شخصی ندارد، مشکل یک مشکل مدیریتی است. سامانه دارویار که اجرا شد قرار بر این بود که دارو با نسخه یک ریال گران نشود، بینی و بین الله الان دارو گران نشده است؟ در مورد داروی بیماران سرطانی که یکی از اطرافیان خودم دارد استفاده می‌کند این دارو را با نسخه به قیمت ۴۵۰ هزار تومان می‌گرفت الان همان دارو، با همان سامانه دارویار و همان نسخه قیمتش به ۹۸۰ هزار تومان رسیده است.
وی ادامه داد: متاسفانه مافیای دارویی سوار بر عملکرد وزارت بهداشت شده است و وزارت بهداشت را کنترل می‌کند و وزارتخانه نمی‌تواند مسئله خود را حل کند. در حوزه‌های مختلف دیگر همین است، وقتی در یک حوزه یا بخشی مشکلی واضح است که مدیریت ضعیف است چرا این دست و آن دست می‌کنیم؟ انتظار این است که دولت خودش برود یک مدیر قوی بیاورد، به مجلس معرفی کند و مجلس این بار با دقت بیشتری بررسی کرده و رأی اعتماد بدهد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در ادامه تاکید کرد: من معتقدم که در حوزه وزارت بهداشت، استیضاح بیشترین کمک به دولت است چون وزارتخانه کلا سوار بر کار نیست و کار در اختیارش نیست.نماینده مردم سبزوار در رابطه با عدم ارجاع استیضاح‌های ارسال شده از سوی هیئت رئیسه به کمیسیون تخصصی مربوطه، گفت: این هم از آن چیزهای عجیب و غریبی است که در این مجلس خیلی دارد باب می‌شود و اتفاق می‌افتد؛ اینکه متاسفانه هیئت رئیسه خلاف آیین‌نامه در اراده نمایندگان دخالت می‌کند. آیین‌نامه می‌گوید برای استیضاح نیاز است که ۱۰ امضاء جمع شود و بعد از تحویل به هیئت رئیسه باید ارجاع شود، حالا برای استیضاح وزیر بهداشت ۷۰ امضاء جمع شده که البته چندتایی را رایزنی کردند و قانع شدند و امضاء خود را پس گرفتند الان استیضاح ۵۶ امضاء دارد دلیل عدم اعلام وصول را نمی‌فهمم و این خلاف آیین‌نامه است.وی خاطرنشان کرد: حالا اگر برویم به این سمت حتما ممکن است در سال آخر مجلس به سمت استیضاح هیئت رئیسه هم برویم.