18ماه از عمر ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی و دولت سیزدهم می‌گذرد. از مهم ترین شعارهای انتخاباتی ابراهیم رئیسی بهبود اوضاع اقتصادی و معیشت مردم بود. اکنون بررسی می شود سفره مردم در 18 ماهی که دولت ابراهیم رئیسی بر سرکار آمده چه تغییری کرده است؟

، طبق داده های مرکز آمار ایران، شاخص قیمت مصرف کننده از آن زمان تا کنون 72 درصد رشد داشته است. بررسی متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در مناطق شهری نیز نشان می دهد که از مرداد 1400 که دولت ابراهیم رئیسی بر سرکار آمده تا دی 1401، از بین 52 کالایی که مورد بررسی قرار گرفته اند، قیمت 51 کالا افزایش یافته است.

افزایش ۲۰۰ درصدی چهارقلم اساسی

«روغن مایع»، «پیاز»،«روغن جامد نباتی» و «برنج ایرانی درجه یک» کالاهایی هستند که بیش از ۲۰۰ درصد افرایش قیمت را از ابتدای دولت سیزدهم تا کنون تجربه کرده‌اند.روغن مایع با 289 درصد و پیاز با 266 درصد، رکورد دار بیشترین افزایش قیمت در این مقطع محسوب می شوند. درادامه «روغن نباتی جامد»، «برنج ایرانی درجه یک» و «سیب زمینی» نیز به ترتیب در مراتب بعدی افزایش قرار گرفته‌اند.همچنین، قیمت مرغ ماشینی 83% و گوشت قرمز ۷۰% افزایش یافته‌ است.

چندی پیش، دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور از کاهش مصرف گوشت و مرغ خبر داده و گفته بود که《امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته مصرف گوشت ۵۰ درصد و مصرف مرغ ۳۰درصد کاهش یافته است.》نکته نگران کننده از منظر تحلیلگران این است که افزایش قیمت مواد غذایی به ویژه در اقلام اساسی مردم را ناچار کرده که میزان مصرف خود را کاهش بدهند یا حتی برخی از اقلام را از سر سفره‌های خود حذف کنند.

از طرفی دیگر کاهش مصرف برخی کالاها منجر به جایگزینی آنها با کالاهای پست میشود. در ادبیات اقتصادی کالاهای پست کالاهایی هستند که تقاضایشان، در صورت درآمد بالاتر ، کاهش پیدا می‌کند و عمده مصرف آن ها در درآمدهای پایین تر شکل می گیرد.در همین رابطه به طور مثال قیمت یک کیلو برنج ایرانی در مرداد 1400،حدود 25,000 هزار تومان بوده که در دی 1401 به حدود 117 هزار تومان رسیده است. در صورتی که رشد درآمدها همسو با افزایش تورم نباشد یک معنایش حذف شدن برنج ایرانی از سفره بسیاری از مصرف کنندگان است.

مقایسه قیمت ها با رشد شاخص قیمت مصرف کننده

باتوجه به آن که رشد شاخص در این مدت، یعنی در یک سال و نیم اخیر برابر با 72 درصدبه ثبت رسیده بررسی ها نشان می دهد 28 کالای خورامی در میان این داده ها رشدی بالاتر از تورم داشته اند.گوشت، لوبیا، قارچ و ... نیز در میان کالاهایی هستند که اگرچه قیمتشان بالاتر رفته اما از تورم 72 درصدی این مقطع پایین تر بوده است. برای مثال حدودا قیمت گوشت گاو و گوشت گوسفندی رشدی معادل با 70 درصد داشته اند.

کاهش 30 درصدی قیمت هویج

از بین 52 قلم کالاهای اساسی، تنها قیمت هویج کاهشی بوده و به میزان سی درصد کاهش یافته است.
مرداد 1400، قیمت هویج به یکباره جهش پیدا کرد که این افزایش عمدتا به دلیل شیوع بیماری کرونا و افزایش تقاضا بود. در آن دوره به دلیل رشد بیماری کرونا در کشور تقاضای مصرف کنندگان برای خرید هویج بالاتر رفته و این موضوع قیمت هویج را بالاتر از سطح واقعی آن رسانید. با فروکش کردن این بیماری و کاهش مصرف هویچ در خانوارها این قیمت نیز رفته رفته به سطح اصلی خود برگشته و به همین دلیل نسبت به مرداد سال قبل ارزان تر شده است.