مقامات صنعت برق کشور گفته‌اند که ناترازی انرژی قرار است نه از بخش خانگی بلکه از حوزه صنعت تامین شود. به عبارتی بار کسری ۱۲ هزار مگاواتی برق روی دوش این بخش است که تنها راه آن قطع برق صنایع طبق جدولی است که حاجی مشهدی قبلا درباره آن سخن گفته بود. با این حساب وزارت نیرو باید روزانه ۳۰ درصد از برق کل صنایع کشور را کم کند. یعنی مصرف برق آنها را به ۲۸ هزار مگاوات در روز برساند تا کشور ناترازی برق نداشته باشد. آیا چنین چیزی امکانپذیر است؟

به گزارش فراز، دولت می‌گوید اعلام تعطیلی کشور در روزهای پایانی هفته جاری به تشدید گرما در پهنه ایران و تلاش برای حفظ سلامتی مردم بر می‌گردد. فعالان و صاحبنظران حوزه انرژی اما معتقدند مشکل ناشی از عدم توان دولت در تامین برق مورد نیاز کشور است و قرار است این تعطیلی باری از دوش دولت بردارد، هر چند موقت.

دولت یکسره اصرار دارد که هیچ کمبود انرژی در کار نیست. علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در این خصوص در حسب شخصی توئیترش نوشت: با توجه به گرمای بی‌سابقه هوا در روزهای جاری، به‌منظور حفظ سلامت شهروندان، هیئت دولت با پیشنهاد وزارت بهداشت مبنی بر تعطیلی روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه در سراسر کشور موافقت کرد.

«مصطفی رجبی مشهدی» سخنگوی صنعت برق هم روز سه شنبه هرگونه ادعا درباره کمبود برق در ایام مذکور را تکذیب کرده و پیرامون آن اظهار کرد: وزارت نیرو پیش‌بینی کرده بود که حداکثر مصرف برق برای فردا (چهارشنبه ۱۱ مرداد) به عدد ۳ هزار مگاوات می‌رسد. در حال حاضر نیروگاه‌های کشور امکان تامین پایدار این مقدار برق را از قبل داشته و دارند؛ لذا، مشکلی برای تامین برق مشترکین برای روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه وجود ندارد.

شواهد اما چیز دیگری می‌گویند.

تناقض سلامتی در گرمای ۵۰ درجه

روز دوشنبه وزیر بهداشت پیشنهاد داده بود شهرهایی با دمای بالای ۴۰ درجه تعطیل شوند. در واقع زمینه اصلی تعطیلی آخر هفته کنونی هم به همین پیشنهاد بر می‌گردد. اما این پیشنهاد در شرایطی مطرح شده که تقریبا تمام نواحی نوار جنوبی کشور چندین هفته است که دمای بالای ۴۵ و حتی در مقاطع زیادی تا مرز ۵۰ درجه را تجربه می‌کنند.

در این مناطق طی هفته‌های اخیر هیچ اقدامی برای تعطیلی جهت حفظ سلامت شهروندان صورت نگرفت. آن هم در شرایطی که گزارش‌هایی از مرگ چند تن از کارگران پروژه‌های نفتی و گازی در خوزستان و بوشهر، حین کار به دلیل گرمازدگی منتشر شده بود.

دولت در حالی گرمای بین ۴۵ تا ۵۰ درجه آن مناطق را در هفته‌های گذشته مبنای تعطیلی قرار نداد که اکنون رسیدن دما به مرز 42 درجه را دلیل نگرانی از سلامت شهروندان اعلام کرده است.

برق کافی نیست

در اینکه تولید برق کشور کفاف همزمان مصرف تابستانی مشترکان خانگی و صنعتی را نمی‌دهد شکی نیست. حتی مقامات دولتی هم این را تائید کرده‌اند. روز ۸ خرداد، سخنگوی صنعت برق ایران در گفت و گو با همشهری برنامه‌ریزی برای قطع برق صنایع در تابستان امسال را تائید کرده و گفته بود که خاموشی‌های واحدهای مشمول این طرح از ۲۰ خرداد شروع می‌شود و تا نیمه اول شهریور ادامه خواهد داشت.

روز اول خرداد هم حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درباره شرایط برق تابستان امسال به «ایلنا» گفته بود: «ممکن است در بخش خانگی قطعی و خاموشی نداشته باشیم، اما در بخش صنعت قطع برق را شاهد خواهیم بود.»

مهمتر از اینها سخنان روز ۲۹ خرداد محرابیان، وزیر نیروست که وجود ۱۲ هزار مگاوات ناترازی برق را تائید کرده بود. رکورد مصرف برق کشور مربوط به روز ۱۹ تیرماه سال جاری است. زمانی که ۷۲ هزار مگاوات برق در ایران مصرف شد. با احتساب این رقم ناترازی ۱۲ هزار مگاواتی مورد اشاره محرابیان معادل بیش از ۱۶ درصد مصرف کشور در بالاترین حد تاریخی آن است.

این سهم بالا در روزهایی که مصرف متعادل‌تر از تاریخ ۱۹ تیرماه است، بیشتر هم خواهد بود. یعنی در روزهایی مانند هفته اول خرداد امسال که متوسط مصرف برق کمتر از ۵۵ هزار مگاوت در روز بوده، این میزان ناترازی ۲۲ درصد کل برق مصرفی کشور را شامل می‌شود که عدد قابل توجهی است.

باید توجه کرد که بررسی‌های غیر رسمی گاه عدد ناترازی را تا مرز ۱۷ هزار مگاوات هم گمانه‌زنی کرده‌اند که اگر آن اعدا مبنا قرار بگیرند، مشخص می‌شود مساله بغرنج‌تر هم هست.

حتی هادی بیگی نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس روز ۶ تیرماه در گفت و گو با ایرنا رقم واقعی کسری برق کشور را روزانه ۲۰ هزار مگاوات اعلام کرده بود.

حالا سوال اینجاست که آیا دولت می‌تواند تمام این ناترازی را از طریق قطع برق صنایع و ارائه خدمات مستمر به بخش خانگی و عدم قطعی در این حوزه جبران کند؟

آیا قطع ۳۰ درصدی برق صنایع باورپذیر است؟

به گواه آمارهای رسمی بخش غیرخانگی و خصوصا صنعت حدود ۵۵ درصد کل مصرف برق کشور را به خود اختصاص داده‌اند. بیایید فرض کنیم که دولت قرار است تمام این ۱۲ هزار مگاوت کسری مورد تائید وزیر نیرو را بدون قطع برق بخش خانگی از بخش صنعت، جبران کند. برای محاسبه باز هم رکورد مصرف تاریخ برق ایران در روز ۱۹ تیرماه را ملاک قرار می‌دهیم.

با لحاظ سهم ۵۵ درصدی بخش صنعت از مصرف برق، در این روز که کل مصرف برق کشور ۷۲ هزار مگاوات بوده، بخش صنعت حدود ۴۰ هزار مگاوات برق مصرف کرده است.

مقامات صنعت برق کشور گفته‌اند که ناترازی انرژی قرار است نه از بخش خانگی بلکه از حوزه صنعت تامین شود. به عبارتی بار کسری ۱۲ هزار مگاواتی برق روی دوش این بخش است که تنها راه آن قطع برق صنایع طبق جدولی است که حاجی مشهدی قبلا درباره آن سخن گفته بود.

با این حساب وزارت نیرو باید روزانه ۳۰ درصد از برق کل صنایع کشور را کم کند. یعنی مصرف برق آنها را به ۲۸ هزار مگاوات در روز برساند تا کشور ناترازی برق نداشته باشد. آیا چنین چیزی امکانپذیر است؟

باید توجه داشت که همه این محاسبات در خوش‌بینانه‌ترین شرایط انجام شده. یعنی روز رکورد تاریخی صنعت برق ایران به عنوان ملاک مصرف تعیین شده و از آن سو آمارهای دیگری که حکایت از ناترازی ۱۵ تا ۱۷ هزار مگاواتی برق کشور دارند در این محاسبه گنجانده نشده است.

با همین محاسبه است که به نظر می‌رسد ریشه اصلی تعطیلی روزهای اخیر را باید در ناتوانی دولت در تامین کسری برق جستجو کرد نه نگرانی از سلامت عمومی شهروندان. در واقع قطع ۳۰ درصدی برق صنایع چیزی است که معنایش می‌تواند برای کشور یک ضرر هنگفت باشد. ضرری که شاید بهتر باشد دولت برای فرار از آن زحمت مدیریت مصرف بخش خانگی را به جان بخرد. حالا نه از طریق قطعی‌های مرسوم بلکه از طریق اعلام تطیلی سراسری.