مذاکرات محرمانه ميان ايران و آمريکا

«آرمان امروز» بررسی کرد؛

آرمان امروز-رضا پورحسین: روز گذشته یکی ازمقامات جمهوری اسلامی دو سیگنال در خصوص تعامل با غرب ارسال کرد که این سیگنال ها پس از صدور بیانیه گروه ۷ اهمیتی بیشتری پیدا می کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در نشست خبری خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین ‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که برنامه هسته‌ای ایران شفاف نیست، نخستین سیگنال را ارسال و گفت: همان طور که جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است فعالیت‌های هسته ای ایران صلح آمیز و مبتنی بر قوانین و مقررات بین‌المللی است و در چارچوب موافقتنامه جامع پادمان در حال انجام است.

وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی فعالیت‌های صلح‌ آمیز خود را در چارچوب حقوق و تعهداتش انجام می‌دهد، تصریح کرد: اساسا دستیابی به سلاح هسته‌ ای در دکترین نظامی ایران هیچ جایگاهی ندارد.

کنعانی ادامه داد: ما به مدیر کل آژانس توصیه می ‌کنیم که از اظهار نظرهای خارج از چارچوب و وظایف حرفه‌ای خود پرهیز کند و اجازه ندهد که آژانس تبدیل به عرصه‌ای برای طرح مباحث سیاسی، غیرحرفه ای و غیر فنی شود.

این صحبت ها نشان می دهد که جمهوری اسلامی به شکلی آمادگی خود را برای همکاری بیشتر با آژانس آماده کرده و برخی نقل قول ها در این رابطه بیشتر جنبه داخلی دارد.

سیگنال دوم نیز زمانی ارسال شد که سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره مذاکرات احیای برجام گفت: این مساله هم‌چنان در دستور کار جمهوری اسلامی ایران است و بارها اعلام شده است که یکی از رویکردهای اساسی دولت و دستگاه دیپلماسی است اما رفع تحریم ‌ها در چارچوب برجام و برگرداندن متعهدانه و مسئولانه دیگر طرف‌های برجامی هم مدنظر دستگاه دیپلماسی است.

وی افزود: تلاش های دیپلماتیک متوقف نشده و گفت‌ و گوهایی هم در این زمینه انجام شده و کانال ‌های ارتباطی تبادل پیام در این زمینه برقرار است و برای تامین حقوق ملت فرصتی را از دست نمی‌ دهیم و به مذاکره برای رفع تحریم ‌ها پایبند هستیم.

اما در این میان یک اتفاق جالب رقم خورد و مقام ارشد اروپایی موضعی کاملا متفاوت گرفت و عنوان کرد که مذاکره ای در کار نیست.

جوزپ بورل روز دوشنبه در حاشیه اجلاس شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا به خبرنگاران در بروکسل گفت: من با ایران در خصوص توافق هسته‌ای صحبت می‌کنم اما متاسفانه گفت ‌و گوها در این مقطع متوقف شده است. وی افزود که در شرایط کنونی درگیر مذاکره با ایران درباره این پرونده نیست.

این اظهارنظر مقام ارشد اروپایی دو احتمال رابه وجود می آورد. نخست این که سخنگوی وزارت خارجه صرفا خواسته که سیگنالی مثبتارسال کند تا مذاکرات از سرگرفته شود و یا اتحادیه اروپا در جریان مذاکرات پشت پرده نیست و صرفا ایران و آمریکا از طریق یک واسطه با یکدیگر ارتباط گرفته و رایزنی کرده اند.

در این عرصه به نظر می رسد که احتمال دوم به واقعیت نزدیک تر است زیرا بارها مقامات ایران، آمریکا و قطر به وضوح اعلام کرده اند که پیام هایی میان طرفین رد و بدل شده و حتی برخی شنیده ها نیز حاکی از این بود که مذاکراتی نیزدر عمان انجام شده است.

گفتنی است مذاکرات برای از سرگیری اجرای برجام در هشت دور با حضور نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران در وین برگزار شد. هیات آمریکایی نیز به صورت غیر مستقیم در گفت‌وگوها حاضر بود اما نتیجه مذاکرات به دلیل عواملی همچون تناقض در خواسته ها، تعلل در تصمیم ‌گیری، زیاده ‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید از سوی طرف ها معطل ماند.

علی بیگدلی، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل در این رابطه می گوید: ایران در ابتدای دولت رئیسی انتظارات خود را به طرف غربی ارائه کرد. از قبل نیز این قابل پیش ‌بینی بود که اگر ایران با این رویکرد وارد مذاکرات شود با واکنش طرف مقابل مواجه خواهد شد و نتیجه ‌بخش نخواهد بود.

وی افزود: در عمل نیز همین اتفاق رخ داد. طرفین به دلیل نداشتن یک استراتژی منسجم کاربردی نتوانستند به شکلی عمل کنند که احتمال موفقیت مذاکرات افزایش پیدا کند.

بیگدلی ادامه داد: به همین دلیل به نقطه کنونی رسیده ‌ایم. مسئولان جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده ‌اند که ادامه این وضعیت نمی ‌تواند به سود کشور باشد و باید تغییر کند.

این تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: به همین دلیل به دنبال این هستند که سطح انتظارات خود را کاهش بدهند و با یک دیپلماسی نرم‌تری مذاکرات را ادامه بدهند.

وی افزود: در شرایط کنونی ایران با تهدیدات منطقه ‌ای و بین ‌المللی مواجه است که باید این تهدیدات را جدی گرفت. این در حالی است که آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است شرایط داخلی و وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم است.

علی بیگدلی تاکید کرد: واقعیت این است که ادامه این وضعیت در بلندمدت امکان‌ پذیر نیست و مقامات کشور باید تصمیمات جدیدی بگیرند که شرایط موجود را تغییر بدهد.