آیفون؛ به نام رفاه به کام خزانه

همدلی| مهدی فیضی صفت: پس از دو سال ممنوعیت، مصوبه‌ای در هیأت دولت برای رفع محدودیت واردات آیفون صادر شد که در آن اشاره شده، تعرفه رجیستری این محصول ۹۶ درصد خواهد بود. انتشار این خبر در بازار موبایل، به‌ویژه در قیمت گوشی‌های آیفون، تأثیر فوری و محسوسی گذاشت و بسیاری از خریداران به امید افزایش قیمت بیشتر، به خرید آیفون روی آوردند.

محمدرضا رمضان، رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه و لوازم جانبی تهران، با اشاره به تأثیر هیجانی اخبار رجیستری آیفون، اعلام کرد که قیمت آیفون در بازار افزایش یافته، این موضوع تنها به آیفون محدود می‌شود و بر قیمت دیگر موبایل‌ها اثری نداشته است. او توصیه کرد مردم از خرید شتاب‌زده خودداری کنند و تا انتشار آیین‌نامه نهایی منتظر بمانند تا متضرر نشوند.

رمضان همچنین اشاره کرد که در دوران ممنوعیت، آیفون ۱۳ که قابل رجیستر شدن بود، به قیمت بالایی در بازار عرضه می‌شد. بسیاری از این مدل‌ها به صورت «رفرش» و «ریپک» وارد شده بودند. با آزاد شدن واردات و احتمال کاهش ارزش آیفون ۱۳، بازار این مدل ممکن است به شدت افت کند.

تعرفه بالای ۹۶ درصد برای آیفون ممکن است با چالش‌های اجتماعی و امنیتی روبرو شود. حبیب‌اله اسدی، نایب رئیس انجمن تلفن همراه و لوازم جانبی ایران، ضمن تأکید بر لزوم بررسی همه‌جانبه تعرفه آیفون، بیان کرد که افزایش قیمت می‌تواند این کالا را به هدفی جذاب برای سارقان تبدیل کند و مشکلات امنیتی به دنبال داشته باشد.

شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید باعث رکود در بازار موبایل شده است. به گفته رمضان، بسیاری از فروشندگان به قسطی‌فروشی روی آورده‌اند تا بتوانند خریداران را جذب کنند. این وضعیت فشار مالی زیادی به بازار وارد کرده و بازگشت آیفون با تعرفه سنگین ممکن است این رکود را تشدید کند. تصویب تعرفه ۹۶ درصدی و انتشار اخبار آزادسازی واردات آیفون باعث افزایش ناگهانی قیمت و تقاضا در بازار شد. در حالی که مسئولان بر لزوم بررسی دقیق ابعاد این مصوبه تأکید دارند، هنوز جزئیات اجرایی آن مشخص نیست و احتمال کاهش تعرفه وجود دارد.

با توجه به تأثیر گسترده این تصمیم بر بازار موبایل و نگرانی‌های امنیتی و اجتماعی، به نظر می‌رسد اجرای آن نیازمند بررسی بیشتر و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه است. تعیین تعرفه واردات برای آیفون و سایر کالاهای لوکس باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر تأمین نیازهای بازار، به توان خرید مصرف‌کنندگان هم توجه داشته باشد.

از سوی دیگر، کارشناسان معتقد هستند اعمال تعرفه بالا ممکن است زمینه‌ای برای افزایش قاچاق این محصولات فراهم کند. در صورتی که واردات آیفون با تعرفه سنگین اعمال شود، این کالا به عنوان یک محصول گران‌قیمت و لوکس می‌تواند هدفی جذاب برای قاچاقچیان شود. این امر نه‌تنها درآمدهای دولتی از تعرفه‌های گمرکی را کاهش می‌دهد، بلکه ممکن است دسترسی به محصولات رسمی و با گارانتی را برای مصرف‌کنندگان محدود کند.

چشم‌انداز بازار موبایل در آینده

در شرایطی که بازار موبایل در ایران با کاهش تقاضا و افت قدرت خرید مواجه است، تصمیم نهایی دولت درباره تعرفه آیفون می‌تواند سرنوشت این بازار را تغییر دهد. از یک سو، کاهش تعرفه می‌تواند زمینه را برای دسترسی بیشتر خریداران به این محصول فراهم کند و از سوی دیگر، افزایش تعرفه ممکن است تقاضای عمومی را کاهش دهد و وضعیت رکودی بازار را تشدید کند. بسیاری از فعالان و کارشناسان بازار تلفن همراه بر این باور هستند که دولت باید کنار بررسی ابعاد مالی و اقتصادی، جنبه‌های اجتماعی و امنیتی این تصمیم را نیز در نظر بگیرد. در صورتی که این ابعاد به‌خوبی مدیریت شود، می‌توان انتظار داشت ورود آیفون با تعرفه‌های منطقی، نه‌تنها باعث تعادل بازار موبایل شود، بلکه از مشکلات امنیتی و اجتماعی احتمالی نیز جلوگیری کند.

با توجه به تحولات اخیر و وضعیت مبهم تعرفه‌ها، خریداران و فروشندگان هر دو در شرایطی قرار گرفته‌اند که منتظر مشخص شدن آیین‌نامه و دستورالعمل‌های نهایی هستند. این شرایط بلاتکلیف، باعث ایجاد نوساناتی در قیمت و نگرانی‌های عمومی در بازار شده است. از یک سو، برخی از خریداران به دلیل ترس از افزایش بیشتر قیمت‌ها در آینده، در تلاش هستند آیفون مورد نظر خود را زودتر خریداری کنند. از سوی دیگر، فروشندگان نیز به دنبال آن هستند که از این فرصت برای جبران رکود فروش ماه‌های گذشته استفاده کنند؛ اگرچه برخی نیز به دلیل نداشتن اطمینان از تعرفه‌های نهایی در تخصیص منابع خود احتیاط می‌کنند.

نقش دولت و سیاست‌گذاران در تنظیم بازار

برای بهبود وضعیت بازار موبایل و جلوگیری از تأثیرات منفی تصمیمات ناگهانی، نقش دولت در ارائه اطلاعات شفاف و تصمیم‌گیری‌های سنجیده بسیار حائز اهمیت است. تا زمانی که تعرفه واردات و سایر ضوابط قانونی واردات آیفون به‌طور رسمی و شفاف اعلام نشود، احتمال بروز واکنش‌های هیجانی در بازار بالا خواهد بود. مسئولان همچنین می‌توانند با تعامل با اصناف و مشاوره با کارشناسان اقتصادی و امنیتی، شرایطی را فراهم آورند که هم واردات به شکل رسمی و قانونی انجام شده و هم از وقوع مشکلات اجتماعی و اقتصادی جلوگیری شود.

در این شرایط، توصیه اصلی کارشناسان و فعالان صنف موبایل به خریداران این است که با صبر و دقت منتظر اعلام رسمی آیین‌نامه‌ها و قوانین مربوط به واردات آیفون باشند. به گفته مسئولان، خرید بدون آگاهی از تعرفه‌ها و قوانین می‌تواند منجر به زیان مالی شود. همچنین انتظار می‌رود با تدوین آیین‌نامه‌های جدید، قیمت‌ها به تعادل نسبی برسند که در این صورت خریداران می‌توانند با اطمینان بیشتری اقدام به خرید کنند.

تصمیم‌گیری در خصوص تعرفه واردات آیفون و سایر محصولات لوکس در ایران موضوعی پیچیده و حساس است که نیاز به تحلیل همه‌جانبه دارد. اجرای تعرفه ۹۶ درصدی بدون در نظر گرفتن جوانب اجتماعی و اقتصادی، می‌تواند تبعات ناخواسته‌ای برای بازار موبایل و جامعه داشته باشد. دولت و دستگاه‌های مسئول با توجه به این حساسیت‌ها، باید سیاست‌هایی تدوین کنند که ضمن حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق، به نیازها و خواسته‌های مصرف‌کنندگان نیز پاسخ دهد.