لیبی ورژن ۲۰۲۴ در سوریه!

فرهیختگان:  پس از سقوط بشار اسد بار دیگر باید نگاهی به وضعیت میدانی سوریه و لیبی انداخت. فاصله این دو نقشه به اندازه ۱۰ سال است اما یک تفاوت بارز دارد.‌ هر دو تقریباً ۱۰ سال گذشته و پس از به اصطلاح بهار عربی دچار بحران‌های داخلی شدند‌. لیبی به خاطر سال‌ها دیکتاتوری قذافی علیه او ایستاد، جنگید و احساس کرد که دیگر از بند رها و آزاد شده است؛ اما دیوار سخت واقعیت پس از سقوط قذافی حرف دیگری داشت! لیبی پس از سرنگونی قذافی با بحران‌های شدید داخلی و گروه‌های معارض متعدد مواجه شد که عملاً طعم تلخ تجزیه و چند پارگی را چشید. نقش مهم در این کارزار را هم طبق همیشه غربی‌ها بر عهده داشتند و با حمایت از مسلحین لیبی، تلاش برای سرنگونی قذافی و تأکید بر شکاف‌های قومیتی لیبی را به چنین وضعیتی دچار ساختند.

در این میان سوریه اما با وجود مخالفت شدید غربی‌ها و سناریویی شبیه لیبی، اوضاع متفاوت‌تری داشت.‌ سوریه با موقعیت بسیار مهم و راهبردی خود در محور مقاومت و با پشتیبانی این محور در سال‌های گذشته توانست فشار سنگین تروریست‌ها و داعش را تاب بیاورد و خود را از خطر تجزیه مطلق و لیبی شدن نجات دهد. حال اما چه شد که در عرض ۱۰ روز نه ۱۰ سال! سوریه مجدداً به وضعیت ۱۰ سال قبل خود و چیزی شبیه به وضعیت فعلی لیبی بازگشت؟ پاسخ به این پرسش و این که عوامل و دلایل وضعیت فعلی سوریه را باید کجا جست و اصولاً چرا شرایط بدین گونه برق آسا پیش رفته است در جایگاه خود محفوظ و محل بحث است.

آنچه که مهم است این است که اولاً پروژه غرب همواره در غرب آسیا تضعیف حکومت‌های مستقل و نیز مقاومت است؛ در این راستا پس از سقوط اسد نیز شاید نتوان با قاطعیت گفت که یک حاکمیت مستقل ذیل الجولانی و مسلحین «تحریر الشام» در سوریه ایجاد شود. دلیل این مسئله نیز تنوع گروه‌های مسلح در سوریه همچون جبهه دموکراتیک یا همان کردهاست که احتمال جنگ داخلی جدید را بالا خواهد برد.‌ هم چنین همسایگان سوریه همچون رژیم صهیونیستی و شاید ترکیه علاقه‌ای به یک کشور مستقل همانند دوره اسد نخواهند داشت.

در نهایت باید گفت با توجه به تمامی این موارد موضوع مهم فردای مبهم سوریه است.‌ فردایی که با سقوط حکومت بشار اسد در آینه تمام نمای لیبی فعلی تا حدی قابل مشاهده و عبرت است: تجزیه، بی‌ثباتی، چند پارگی، عدم وجود یک حاکمیت مستقل مرکزی و در نهایت و از همه مهم‌تر هویت‌زدایی از مفهوم ملت و کشوری به نام سوریه!

باید دید در روزهای پیش‌رو وضعیت آینده سوریه به کجا ختم می‌شود و بازیگران مختلف اعم از تروریست‌های «تحریر الشام»، ترکیه، غرب و رژیم‌ صهیونیستی هر کدام چگونه نقش خود را در ایفا خواهند کرد. لیبی به تنهایی خود چشم‌انداز عبرت آموز مناسبی است تا سوریه تبدیل به ورژن ۲۰۲۴ لیبی نشود!