اقدام عجیب ترامپ، قاتل بازار سهام آمریکا شد؟

 دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، در راستای سیاست «دوباره قوی ساختن آمریکا»، اعلام کرد قصد دارد با اعمال تعرفه‌های جدید، از صنایع داخلی حمایت کند. او این روز تاریخی را «روز آزادی» نام نهاد و هدف خود را بازگرداندن مشاغل و صنایع از دست‌رفته طی 50 سال گذشته عنوان کرد. اما واکنش بازارهای مالی آمریکا به این تصمیم، شوکه‌کننده و غیرمنتظره بود.

ریزش شدید بازارهای مالی

با اعلام سیاست‌های جدید تعرفه‌ای در دوم آوریل، بازارهای سهام و اوراق بهادار آمریکا با شوک شدیدی مواجه شدند.
شاخص‌های اصلی بورس آمریکا طی مدت کوتاهی بین 13 تا 14 درصد افت کردند. در زمان نگارش این گزارش (یکم اردیبهشت)، شاخص داجونز نسبت به روز اعلام تعرفه‌ها حدود 9 درصد کاهش یافته است. این میزان ریزش در بازه زمانی کوتاه، از نظر مقیاس با بحران مالی سال 2008 قابل مقایسه است؛ جایی که بازارها طی 8 ماه حدود 17 تا 20 درصد افت کرده بودند.

جالب آنکه شدت ریزش بازار سهام آمریکا بیش از دو برابر بازارهای سهام در آسیا و اروپا بود. در حالی که انتظار می‌رفت سیاست‌های حمایتی از صنایع داخلی، مانند تجربه برخی کشورها (از جمله ایران با وضع تعرفه بر خودروهای وارداتی) باعث تقویت سهام شرکت‌های داخلی شود، در عمل سهام بسیاری از شرکت‌های بزرگ آمریکایی، از جمله اپل، در یک روز حدود 9 درصد سقوط کرد.

علل و تحلیل اقتصادی بازی تعرفه ای ترامپ

کارشناسان اقتصادی جریان اصلی در آمریکا همچنان نسبت به سیاست‌های حمایت‌گرایانه ترامپ دیدگاه انتقادی دارند. آن‌ها معتقدند این اقدامات به جای تقویت اقتصاد ملی، در نهایت به ضرر اقتصاد آمریکا تمام خواهد شد. از جمله پیامدهای مورد اجماع تحلیلگران می‌توان به این نکات اشاره کرد:

1- افزایش قیمت تمام‌شده کالاها در آمریکا و تحمیل هزینه نهایی به مصرف‌کننده آمریکایی

2- تضعیف رقابت‌پذیری صنایع آمریکایی در بازار جهانی

3- احتمال شروع جنگ‌های تجاری با سایر کشورها که می‌تواند به کاهش صادرات و رکود اقتصادی منجر شود

علاوه بر این، رفتار بازار سهام نشان می‌دهد که فعالان اقتصادی نیز نسبت به موفقیت برنامه‌های ترامپ در بازسازی صنایع داخلی تردید جدی دارند. واکنش منفی شدید بازار، بیانگر این نگرانی است که سیاست‌های تعرفه‌ای نه تنها به اهداف اعلام‌شده نمی‌رسند، بلکه ممکن است آسیب‌های گسترده‌ای به رشد اقتصادی آمریکا وارد کنند.

گرچه هدف ترامپ از اعمال تعرفه‌های جدید، حمایت از صنایع داخلی و احیای مشاغل آمریکایی است، اما واکنش اولیه بازارهای مالی و دیدگاه تحلیلگران اقتصادی نشان می‌دهد که این سیاست‌ها با ریسک‌های جدی همراه است. افت شدید شاخص‌های بورس، بیش از آنکه نشانه اعتماد بازار به آینده باشد، بازتابی از نگرانی نسبت به رکود اقتصادی و ناکامی در تحقق شعار "آمریکای قوی‌تر" است.

ادامه روند بازارهای مالی در ماه‌های آینده مشخص خواهد کرد که آیا این سیاست‌های حمایت‌گرایانه می‌توانند به احیای اقتصاد داخلی کمک کنند یا در نهایت به رکود و نارضایتی عمومی منجر خواهند شد.