برکناری والتز و انتصاب روبیو چه تاثیری بر مذاکرات ایران و آمریکا خواهد داشت؟

روزنامه اعتماد با هدف بررسی و ارزیابی دلایل تعویق دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات‌متحده و همچنین متغیرهایی که می‌تواند ادوار آتی این رایزنی‌ها را تحت‌تاثیر قرار بدهد با امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل امریکا گفت‌وگو کرده است.

بخش‌های مهم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

اگر برجام به عنوان توافقی برای محدودسازی فعالیت‌های هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها تعریف شد، هر توافق جدیدی با هر نام و شکل و ویژگی چیزی جز یک برجام به‌روز ‌شده یا اصلاح‌شده نخواهد بود. حتی اگر توافقی میان ایران و امریکا صورت بگیرد، صرف‌نظر از میزان محدودیت‌ها یا چگونگی رفع تحریم‌ها، بار دیگر همان دو موضوع اصلی در محور رایزنی‌ها است. مثلا اگر غنی‌سازی ۳.۶۷درصدی حفظ شود، محدودیت باقی است. اگر کمتر از آن باشد، باز هم محدودیت است. حتی اگر بیشتر از آن هم باشد ولی در چارچوب توافق، باز هم در اصل با نوعی محدودیت مواجه هستیم. 

در مورد تحریم‌ها نیزاگر همان تحریم‌هایی که در برجام برداشته شد و (بعد از خروج ترامپ بازگشت) دوباره لغو شوند، شاهد تکرار مفاد برجام هستیم اما در قالب توافقی مشابه با نامی متفاوت.حتی اگر کمتر از آن میزان تحریم کنار گذاشته شد نیز باز هم شاهد تکرار مفاد برنامه جمع اقدام مشترک هستیم. 

هیات‌های ایرانی و امریکایی به نتیجه برسند، شاهد توافقی متفاوت از برجام نخواهیم بود.

اینکه اختلاف میان هیات‌های ایرانی و امریکایی درباره مسائل فنی وجود دارد، بدیهی است. اگر اختلافی نبود، اصولا نیازی به مذاکره نیز احساس نمی‌شد. مذاکره انجام می‌شود تا اختلاف‌ها برطرف شوند. 

در جریان مذاکرات برجام، یک اصطلاح رایج بود که تاکید داشتند «توافق حاصل نمی‌شود، مگر اینکه بر سر همه ‌چیز توافق شود.» یعنی حتی اگر بر کلیات توافق شده باشد، اگر بر سر یک جمله، یک عبارت یا حتی یک کلمه توافق نشود، کل توافق از بین می‌رود. بنابراین اینکه درباب کلیات توافق شده یا نه، چندان تعیین‌کننده نیست. تا زمانی که جزییات مشخص نشده، توافقی صورت نگرفته است.

اینکه یک چهره مخالف برجام رفته و فردی با رویکردی مشابه آمده، لزوما تغییری در روند رایزنی‌ها ایجاد نمی‌کند. به نظر می‌رسد تغییر مشاور امنیت ملی آمریکا تاثیر معناداری بر فرآیند مذاکرات نخواهد داشت.

اگر دونالد ترامپ واقعا خواهان توافق با ایران است، نباید شرایط غیرقابل پذیرش را پیش روی ایران بگذارد. امریکایی‌ها خودشان به ‌خوبی می‌دانند که غنی‌سازی اورانیوم، یکی از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. موضوع موشک‌ها نیز از دیگر خطوط قرمز ایران به شمار می‌رود. جمهوری اسلامی تحت فشار، دارایی‌های راهبردی خود را به‌ سادگی به امریکا واگذار نخواهد کرد.