پست جدید عبدالناصر همتی سفیر ایران در دولت پزشکیان پس از اخراج

مدتی است که گمانه‌زنی‌هایی در مورد سپردن سفارت ایران در چین به رحمانی‌فضلی شنیده می‌شود. مطابق کسب اطلاعی که «فرهیختگان» از منابع آگاه داشته است، از بین او و عبدالناصر همتی احتمالاً یکی راهی پکن خواهد شد و دیگری نیز سفارت ایران در مسکو را عهده‌دار خواهد شد و کاظم جلالی، سفیر فعلی ایران در روسیه نیز برای تصدی معاونت اقتصادی به وزارت خارجه خواهد رفت.

البته که این احتمال نیز وجود دارد دولت تغییراتی در تصمیمات انتصابی خود اعمال کند، اما آنچه تاکنون از منابع آگاه از تصمیم‌گیری‌های وزارت خارجه به «فرهیختگان» منتقل شده، این ۳ گزینه مورد تأکید قرار داده شدند. روابط ایران با چین و روسیه به‌عنوان دو قدرت جهانی و شرکای راهبردی تهران، از اهمیت ویژه‌ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. این روابط نه‌تنها در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی تأثیرگذارند، بلکه در شرایط کنونی که ایران درگیر مذاکرات هسته‌ای با آمریکاست، نقشی تعیین‌کننده در مسیر مذاکرات ایفا می‌کنند. 

با این حال، از زمان روی کار آمدن دولت چهاردهم در مرداد ۱۴۰۳، ابقای سفرای فعلی و یا تعیین سفرای جدید ایران در پکن و مسکو همچنان بلاتکلیف باقی مانده و در فضای رسانه‌ای بستر گمانه‌زنی شده است. این تأخیر، به‌ویژه در موقعیتی که دونالد ترامپ با انتخاب مجدد به‌عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده، سیاست‌هایی نظیر به صفر رساندن صادرات نفت ایران به چین را در دستور کار قرار داده، می‌تواند چالش‌هایی را برای دیپلماسی ایران ایجاد کند. در شرایطی که آمریکا به دنبال افزایش فشار بر ایران است، دیپلماسی فعال و حضور سفرای باتجربه در پکن و مسکو می‌تواند به حفظ منافع ملی و توسعه اقتصادی ایران کمک کند. علاوه‌براین، تعیین تکلیف وضعیت سفرا در سریع‌ترین زمان ممکن مهم‌ترین گام برای نظم بخشیدن به همکاری‌های راهبردی با قدرت‌های همسو محسوب می‌شود.

سوابق گزینه‌های احتمالی

عبدالرضا رحمانی‌فضلی بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶ به‌عنوان معاون امور بین‌الملل و توسعه اقتصادی استان‌ها و رئیس شورای اطلاع‌رسانی وزارت کشور فعالیت کرد. از دیگر سوابق او می‌توان به تصدی وزارت کشور در دولت روحانی، ریاست دیوان محاسبات کشور از سال ۱۳۸۷ و ریاست سازمان مؤسسات عالی حسابرسی کشورهای عضو اکو (اکوسای) از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ اشاره کرد.

عبدالناصر همتی، وزیر استیضاح شده اقتصاد در دولت چهاردهم، گزینه دیگر برای سفارت ایران در پکن یا مسکو است. مرتبط‌ترین سابقه همتی به سفارت چین، همان سفیری در خود چین است که برای او تنها ۶ ماه دوام داشت و پس از آن عنان بانک مرکزی به همتی سپرده شد. همتی که در سال ۱۴۰۳ به‌عنوان وزیر اقتصاد دولت چهاردهم انتخاب شده بود درنهایت با استیضاح توسط نمایندگان مجلس رکورد سریع‌ترین استیضاح در یک دولت را به نام دولت چهاردهم ثبت کرد.

سوابق دیپلماتیک کاظم جلالی، سفیر کنونی ایران در روسیه که احتمالاً به‌عنوان معاون اقتصادی وزارت امور خارجه منصوب خواهد شد را می‌توان به سابقه او در کمیسیون امنیت ملی نسبت داد. وی در دوره‌های ششم تا دهم مجلس، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود.