
در چه شرایطی مذاکرات جمعه ادامه پیدا میکند!؟
پس از هفتهای پرتنش در فضای دیپلماتیک، دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده روز جمعه در شهر رم برگزار خواهد شد. اعلام رسمی این خبر از سوی وزارت امور خارجه عمان صورت گرفت؛ کشوری که در هفتههای اخیر نقشی کلیدی در تسهیل گفتوگوهای حساس میان تهران و واشنگتن ایفا کرده است.
این تحرک دیپلماتیک در حالی صورت میگیرد که در طول هفته گذشته، طرف آمریکایی بار دیگر نه فقط بر توقف غنیسازی با درصدهای بالا بهعنوان پیششرط مذاکرات تأکید کرده بود؛ که از عنی سازی صفر سخن گفته بودا؛ موضعی که با واکنش منفی تهران روبهرو شد و در برههای، حتی شرکت ایران در دور جدید مذاکرات را در هالهای از ابهام قرار داد. با این حال، موافقت اخیر تهران با حضور در مذاکرات رم، از نگاه برخی کارشناسان بهمنزله عقبنشینی احتمالی واشنگتن از بخشی از مطالبات حداکثری خود تعبیر شده است.
در همین راستا عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت در حاشیه مراسم بزرگداشت نخستین سالگرد شهادت حسین امیرعبداللهیان، بار دیگر بر ثبات مواضع جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد و گفت: «ما پاسخ به درخواستهای غیرمنطقی را پیشتر دادهایم. غنیسازی، چه با توافق و چه بدون توافق، ادامه خواهد یافت.» وی با اشاره به پایبندی تهران به دیپلماسی، گفت: «ما هنوز در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا در آن تاریخ و مکان، مذاکراتی مفید و سودمند میتواند برگزار شود یا خیر».
پیش از این نیز، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در پاسخ به شایعات مربوط به لغو مذاکرات، اعلام کرده بود که هیچ تصمیم قطعی در اینباره اتخاذ نشده و ایران با درنظرگرفتن رفتار متناقض آمریکا، موضوع را بهدقت بررسی میکند. این موضع از سوی رسانه رسمی ایرنا نیز تأیید شد و نقلقولهای منتشرشده در فضای مجازی را فاقد سندیت خواند.
در همین حال، کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه، با تأکید بر دریافت پیشنهاد برگزاری دور جدید مذاکرات، یادآور شد که حضور تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) در روند مذاکرات نیز باید با دقت ارزیابی شود. وی هشدار داد که تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه از سوی اروپا، فضای دیپلماسی را تخریب خواهد کرد و گفت: «در صورت چنین اقدامی، ایران پاسخ متناسب خواهد داد».
با وجود فضای پیچیده و پرابهام حاکم بر مذاکرات، برگزاری نشست جدید در رم را میتوان نشانهای از ادامه یافتن مسیر دیپلماسی دانست. به نظر میرسد ایران، ضمن پایبندی به اصول خود، همچنان تلاش دارد از پنجرههای ممکن برای دستیابی به توافقی متوازن و پایدار استفاده کند؛ توافقی که در آن، منافع اقتصادی ایران بهطور ملموس تأمین شود و همه تحریمهای مرتبط با پرونده هستهای لغو شود.