
گنبدی که دیگر آهنین نیست و شیشهای است!
در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، صدای انفجارهایی مهیب، آسمان تهران و چندین شهر دیگر ایران را لرزاند؛ انفجارهایی که تنها لحظاتی بعد روشن شد بخشی از بزرگترین عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران از زمان جنگ تحمیلی تاکنون بوده است. عملیاتی با نام رمز «شیر برخاسته» که از سوی تلآویو آغاز شد و طی آن، دهها نقطه ازجمله تأسیسات هستهای، مراکز فرماندهی نظامی، مناطق مسکونی و حتی منازل مقامات ارشد ایرانی مورد حمله قرار گرفت. رژیم صهیونیستی اعلام کرد هدف این عملیات، ممانعت از پیشرفت هستهای ایران و «پیشدستی در برابر تهدید قریبالوقوع» بوده، اما تحلیلگران این اقدام را اوج تجاوز آشکار به حاکمیت یک کشور مستقل ارزیابی میکنند که میتواند خاورمیانه را وارد فصلی تازه از تنشهای عمیق و خطرناک کند.
دامنه حملات و تجاوزات صهیونیستها به روز جمعه نیز کشیده شد. حملات در چند موج متوالی و با بهرهگیری از بیش از ۲۰۰ هواپیما انجام شد. براساس گزارشها، بالغ بر ۳۳۰ بمب نقطهزن و موشک هدایتشونده به بیش از صد هدف در سراسر ایران اصابت کرده است. در کنار مراکز شناختهشدهای مانند سایتهای هستهای نطنز، خنداب و خرمآباد، مناطق مسکونی نیز هدف قرار گرفتند.
شهرک محلاتی در تهران یکی از مناطقی بود که شاهد انفجارهای شدید بود و شاهد شهادت تعدادی از شخصیتهای علمی و نظامی برجسته کشور بودیم؛ رخدادی که ابعاد فاجعهبار این تجاوز را برجسته میکند، بهویژه آنکه این تجاوز بنا بر آخرین آمارها تنها در تهران، ۴۰۷ شهید و مجروح (شامل ۷۸ شهید و ۳۲۹ زخمی) به دنبال داشته است.
واکنش تهران و وعده صادق ۳
در واکنش به حمله اسرائیل، حدود ۱۸ ساعت بعد جمهوری اسلامی ایران در عملیات وعده صادق ۳، موشکهای خود را به سرزمینهاس اشغالی شلیک کرد. شبکه تلویزیونی الجزیره، حملات موشکی ایران به تلآویو را به صورت زنده و مستقیم پوشش داد که گزارش مستقیم این شبکه، اصابت چند موشک در شهر تلآویو را نشان میدادند. البته منابع اسرائیلی مدعی شدند که تعداد زیادی از موشکها و پهپادهای ارسالی از سوی ایران را رهگیری و منهدم کردند. اما گزارش المیادین حاکی از آن بود که تعدادی از موشکهای ایرانی توانستهاند از سامانههای پدافندی اسرائیل ازجمله پاتریوت عبور کنند. مقامات نظامی کشور، خبر از هدف قرارگرفتن ۱۵۰ موضع در اسرائیل دادند. اهدافی که موشکهای ایرانی به آنها هجوم بردند، مقر وزارت دفاع اسرائیل در تلآویو، مراکز صنعتی نظامی، پایگاههای هوایی بهویژه رامات دیوید در شمال و نواتیم در جنوب بودهاند. به گفته مقامات کشور، «ارتش رژیم صهیونیستی از این مراکز برای تولید موشک و دیگر تجهیزات و سلاحهای نظامی و ارتکاب جنایت علیه مردم مقاوم منطقه استفاده میکند».
عملیات «وعده صادق ۳» برخلاف دو عملیات پیشین محدود به یک دور حمله موشکی نبود و چندین دور حمله با شدت و وسعت بیشتر در دستور کار قرار گرفت. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه شماره ۲ خود درباره عملیات «وعده صادق ۳» تأکید کرد: گزارشهای میدانی، تصاویر ماهوارهای و شنود اطلاعاتی حاکی از اصابت مؤثر دهها موشک بالستیک به اهداف راهبردی است. دشمن با وجود ادعای رهگیری، موفق به مقابله با امواج حملات موشکی جمهوری اسلامی ایران نشد. دشمن با وجود ادعای رهگیری، موفق به مقابله با امواج حملات موشکی جمهوری اسلامی ایران نشد.
در این اطلاعیه آمده است: عملیات وعده صادق ۳ در لبیک به فرمان رهبر عظیمالشأن انقلاب اسلامی و فرماندهی کل قوا مدظله العالی و مطالبه مردم شریف ایران بخشی از پاسخ جمهوری اسلامی ایران به خونهای پاک ریخته شده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این اطلاعیه تأکید کرد: این عملیات با هماهنگی همه دستگاهها و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مقتدرانه و هجومی انجام گرفت و پیام اصلی آن این است که امنیت ایران اسلامی، خط قرمز نیروهای مسلح است. سردار احمد وحیدی، مشاور عالی فرمانده کل قوا، درباره اهداف عملیات وعده صادق ۳ گفت: «هواپیمای اف ۳۵، اف ۱۶ و
اف ۱۵ و ترابریهای سنگین سوخترسان و مرکز کنترل فرماندهی و مرکز جنگ الکترونیک که در این پایگاهها مستقر بود، هدف قرار گرفت.... وزارت دفاع رژیم صهیونیستی و مراکز صنعتی نظامی هدف قرار گرفت. بیش از ۱۵۰ هدف طراحی شد و در چند مرحله این کار با دقت انجام شد».
از خسارت تا سانسور
پس از موجی از حملات موشکی ایران به اسرائیل، رژیم اسرائیل محدودیتهای شدیدی برای پخش عکس و فیلمهای مرتبط با این حملات اعمال کرده که منجر به دستگیری چهار نفر از افراد به جرم مرتبط شده است. به گفته المیادین، این کار برای مخفی نگهداشتن میزان تأثیر حملات ایران به ساختمانهای تلآویو بوده است. بااینهمه تصاویری از بخشهایی از مناطق مسکونی تلآویو به نمایش گذاشته شد که حاکی از موج انفجار قوی و تخریب وسیع بوده است.
اما در همان ساعات اول، روزنامه هاآرتص با استناد به منابع اورژانس خبر داد حداقل ۴۰ نفر در جریان این حمله مجروح شدهاند. منابع آمریکایی نیز از زخمیشدن حداقل ۴۱ نفر در نقاط مختلف اسرائیل خبر دادند. مگن داوید ادوم، سازمان امداد و نجات اسرائیل نیز اعلام کرد ۳۴ نفر در منطقه تلآویو بزرگ زخمی شدهاند. منابع اسرائیلی از وخامت شدید حال دهها مجروح این حمله خبر دادند. گفته شده که در میان زخمیان این حمله، هفت نفر از نظامیان اسرائیلی حضور دارند. شبکه ۱۲ اسرائیل با استناد به گزارشهای مگن داوید ادوم اعلام کرد ۶۳ نفر در حمله موشکی بالستیک ایران مجروح شدند که یک نفر در وضعیت بحرانی، یک نفر در حالت جدی و هشت نفر با جراحات متوسط بودند و مابقی جراحات سطحی داشتند. همچنین یک مورد فوتی تأیید شد. در تلآویو، تیمهای نجات دو نفر را از زیر آوار یک ساختمان تخریبشده زنده خارج کردند. منابع اسرائیلی خبر از افزایش تلفات این حملات به چهار نفر کشته دادهاند.
تداوم تجاوزات به مناطق غیرنظامی
با وجود دو روز تجاوز صهیونیستها، همچنان حملات این رژیم به خاک ایران با تسری به مناطق غیرنظامی ادامه دارد. عصر دیروز، شنبه، تسنیم خبر داد که یک ریزپرنده اسرائیل به پالایشگاه فجر جم در بخش خشکی فاز ۱۴ پارس جنوبی برخورد کرد و سبب انفجار در این پالایشگاه شد. بر اثر این انفجار بخشی از پالایشگاه فجر جم فاز ۱۴ پارس جنوبی دچار آتشسوزی شده است. هنوز از میزان خسارت احتمالی این انفجار خبری در دست نیست. البته تسنیم گزارش داد که نیروهای پدافند و امدادی با موفقیت در حال مدیریت اوضاع هستند و جای نگرانی نیست. در این پالایشگاه بخشی از گاز تولیدی پارس جنوبی و گاز میادین نار و کنگان شیرینسازی میشود. هنوز از علت بروز این حادثه، اظهارنظر رسمی نشده، اما وزارت نفت در حال بررسی این موضوع است.
قبلتر هم روابطعمومی پالایشگاه تبریز با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که پیرو انتشار اخباری مبنی بر حمله به پالایشگاه تبریز به اطلاع میرساند هیچگونه حمله یا آسیبی به تأسیسات این پالایشگاه وارد نشده و روند تولید به صورت عادی در جریان است. با این حال فارس خبر داد که رژیم صهیونیستی در حملات جدید خود، چند مرکز غیرنظامی ازجمله کارخانه، ساختمان آتشنشانی و یادمان شهدا را در استانهای لرستان، ایلام و خوزستان هدف قرار داد. صهیونیستها در بروجرد استان لرستان کارخانه ماشینسازی فرداموتور را هدف گرفتهاند.
در موسیان استان ایلام نیز رژیم صهیونیستی ساختمان آتشنشانی را مورد اصابت قرار داده است. در آبادان نیز یادمان شهید تندگویان هدف حمله قرار گرفته است. صهیونیستها مدعی شده بودند در حملات خود مناطق نظامی را هدف قرار خواهند داد.
مقابلهبهمثل و توقف مذاکرات غیرمستقیم
از منظر سیاسی نیز در واکنشهای دیپلماتیک اولیه، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در گفتوگویی تلفنی با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حملات اسرائیل را مصداق نقض صریح قوانین بینالمللی و حاکمیت ملی ایران خواند و تأکید کرد: «ادامه مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در چنین شرایطی، کاملا توجیهناپذیر است». تهران همچنین از شورای امنیت خواست با فوریت به تجاوز اسرائیل رسیدگی کند و حمایت بینالمللی برای محکومیت این اقدام را خواستار شده است. هرچند واکنش ایران در مقابل تجاوزات اسرائیل در قالب عملیات وعده صادق ۳ برای کشورهای غربی و منطقهای پیشبینیپذیر بود، اما شدت آن باعث شده است اکنون در تکاپو برای پایاندادن حملات ایران به سرزمینهای اشغالی باشند؛ کمااینکه برخی مقامات اروپایی در تماسهای تلفنی و موضعگیریهای خود این درخواست را از تهران مطرح کردهاند.
با این حال در فضای پرآشوب خاورمیانه باید گزاره احتمال تقابل چندسطحی را در نظر داشت؛ چراکه با وجود ادعای اسرائیل مبنی بر موفقیت عملیات، شواهد و گزارشهای میدانی از آمادگی گسترده نیروهای نظامی ایران برای پاسخگویی در سطوح مختلف خبر میدهد. از موضعگیری دقیق مقامات نظامی گرفته تا تحرکات میدانی در پایگاههای موشکی و هوایی، همه چیز حکایت از آن دارد که ایران در آستانه اجرای یک پاسخ حسابشده و بازدارنده قرار دارد.
برخی سناریوهای احتمالی پیشرو عبارتاند از: «تداوم و حتی تشدید پاسخ مستقیم موشکی به مواضع نظامی اسرائیل»، «استفاده از ظرفیتهای حقوقی در مجامع بینالمللی برای افشای ابعاد جنایت»، «اقدامات سایبری علیه زیرساختهای حیاتی رژیم صهیونیستی» و «مهار دیپلماتیک بحران با افزایش اجماع جهانی علیه تجاوز اسرائیل». حال باید دید کدام سناریو با توجه به اقتضائات تنش جاری روی میز ایران خواهد بود.