دلیل تجمع بازنشستگان تامین اجتماعی چیست؟
روزنو :در حالی که حقوق بسیاری از بازنشستگان تامین اجتماعی حتی با احتساب افزایش‌های سالانه به حداقل خط فقر نمی‌رسد، شماری از آنها در شهر‌های مختلف تجمع کرده‌اند؛ پرسش این است دلیل کسری حقوق آنان در شهریور چیست و برطرف نشدن خواست آنان چه بازتابی در جامعه دارد؟
بیش از ۵ میلیون بازنشسته تأمین اجتماعی با نگرانی‌های معیشتی روبه‌رو هستند و شماری از آنان برای بیان مطالبات خود تجمع کرده‌اند.
به گزارش روز نو، معوقات فروردین‌ماه بازنشستگان تأمین اجتماعی هنوز پرداخت نشده و همزمان کسر کمک‌هزینه اولاد برای فرزندان بالای ۱۸ سال تحت تکفل نیز به نگرانی‌ها افزوده است. همزمان، مطالباتی، چون مستمری برابر خط فقر، درمان رایگان و بهبود خدمات رفاهی موجب برگزاری تجمع‌هایی در شهر‌هایی مانند اهواز، شوش و رشت شده است.
محمدحسن زِدا، سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی در گفت‌و‌گو با فرارو به بررسی این مشکلات پرداخته است:
کاهش یک میلیون و هفتصدی برای فردی که ۱۰ میلیون و سیصد حقوق می‌گیرد، کاهش سنگینی است
محمدحسن زِدا به فرارو گفت: «سازمان تأمین اجتماعی تمامی بخشنامه‌های صادرشده طی ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته را تحت عنوان «تنقیح و تلخیص» گردآوری کرده و برخی ایرادات را به تشخیص خود در قالب همین روند اصلاح کرده است. یکی از موارد بحث‌برانگیز در این فرایند، حذف پرداخت ماهانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی به بازماندگان خانمی است که فرزند تحت تکفل ندارند. این تغییر که بدون اطلاع‌رسانی قبلی، آگاهی رسانی به افکار عمومی و تنها با اعمال در نرم‌افزار سازمانی اجرا شده، برای بازماندگانی که حقوق دریافتی‌شان حدود ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است، کاهشی سنگین به شمار می‌آید و اعتراضاتی را به دنبال داشته است.»
او اشاره کرد: «نکته بدتر اینکه حتی واجدین شرایط هم قطع شده و از آنها خواسته شده برای احقاق حق خود به شعب مراجعه کنند. برای پیگیری یا درخواست بررسی مجدد این موضوع، امکان تماس با مرکز ۱۴۲۰ یا مراجعه به نشانی اینترنتی https://۱۴۲۰.tamin.ir فراهم شده است.»
سن سازمان از ۶۰ سال گذشته، هزینه بیشتر از درآمد است/دولت به تعهدات عمل نمی‌کند/مدیران الفبای سازمان را نمی‌دانند/ساختار و تشکیلات ۴۰ ساله‌اند
سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی گفت: «دلایل گوناگونی برای مسائل مالی و مشکلات سازمان تأمین اجتماعی مطرح است. نخست، مسئله سن سازمان است؛ هنگامی که عمر آن از ۶۰ سال می‌گذرد، به نهادی تبدیل می‌شود که بیشتر بار هزینه دارد. در ۳۰ سال نخست، سازمان‌هایی مانند تأمین اجتماعی صرفاً درآمدزا هستند، چراکه بازنشسته‌ای وجود ندارد و پرداختی برای مستمری لازم نیست؛ بنابراین در این دوره فقط اندوخته‌گذاری صورت می‌گیرد. اگر این اندوخته‌ها در پروژه‌های سودده سرمایه‌گذاری می‌شد، می‌توانست در سال‌های بعد همچون یک منبع درآمد به کمک سازمان بیاید، اما این اتفاق رخ نداده است.»
او افزود: «دلیل دوم، تعهدات دولت است؛ چه تعهدات جاری و چه تعهدات گذشته. دولت میلیون‌ها نفر را بیمه کرده، اما نه حق بیمه جاری آنان را پرداخت میکند و نه بدهی‌های انباشته گذشته را تسویه کرده است.»
او ادامه داد: «سومین عامل، سوءمدیریت است. زمانی‌که در یک سازمان تخصصی و حتی فوق‌تخصصی، مدیرانی منصوب شوند که الفبای این حوزه را نمی‌شناسند، طبیعی است که مشکلات جدی بروز کند. این افراد تقصیری ندارند، استعدادشان برای جای دیگری است. با قرار گرفتن در موقعیتی که به آن آشنایی ندارند، هم توان و استعدادشان در حوزه‌ای دیگر از دست می‌رود و هم به سازمانی که اداره‌اش را برعهده دارند لطمه می‌زنند.»
او تاکید کرد: «چهارمین مسئله، ساختار و تشکیلات قدیمی سازمان است که مربوط به ۳۰ تا ۴۰ سال پیش باقی مانده است. امروز با ورود فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، دیجیتال و اتوماسیون، می‌توان بسیاری از هزینه‌ها را به‌طور چشمگیر کاهش داد؛ اما هنوز بازنگری جدی در این ساختار صورت نگرفته است. همین دلایل سبب مشکلات است.»
درآمد تامین اجتماعی نسبت به ماه گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته/ ممکن است حتی در پرداخت حقوق بازنشستگان دچار مشکل شویم
زِدا گفت: «روز گذشته، ۳۰ شهریور ۱۴۰۴، مدیرکل وصول حق بیمه سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد که درآمد تأمین اجتماعی در مقایسه با ماه گذشته ۳۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش مستقیماً بر پرداخت حقوق بازنشستگان اثر گذاشته و باعث تأخیر در واریز‌ها شده است. بسیاری از بازنشستگان که معمولاً در ۲۸ هر ماه حقوق خود را دریافت می‌کردند، اکنون که ۳۱ام است هنوز پولی به حسابشان واریز نشده است.»
او یادآورد شد: «این وضعیت پرسش جدی ایجاد میکند: چرا حقوق‌ها به موقع پرداخت نشده است؟ نامه مدیرکل وصول سازمان به‌خوبی نشان می‌دهد که شرایط تا چه اندازه بحرانی است. ماه گذشته سازمان با کسری منابع مواجه بود و حالا که درآمد‌ها ۳۰ درصد کمتر از همان ماه شده، روشن است که وضعیت دشوارتر شده و بیم آن می‌رود که دیگر بازنشستگان نیز نتوانند حقوق خود را دریافت کنند.»
تحریم و تورم بر وضعیت تامین اجتماعی بی‌تاثیر نیست؛ اما این تمام ماجرا نیست!
این متخصص سازمان تامین اجتماعی گفت: «در این وضعیت، تحریم و تورم نیز بی‌تأثیر نیستند. ممکن است کارفرما در شرایطی که دلار و سکه متورم شده و بورس نزدیک به ۴۰ هزار واحد کاهش یافته است، تشخیص دهد که بهتر است پول خود را نگه داشته و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نکند، زیرا تصور میکند ممکن است در آینده نیاز ضروری‌تری داشته باشد. با این حال، نکته این است که همه کارفرمایان چنین تصمیمی نمی‌گیرند و درصد محدود و خیلی کمی این رفتار را دارند.»
اعتراض بازنشستگان تامین اجتماعی را باید جدی گرفت
سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی گفت: «سازمان تأمین اجتماعی بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر در خاورمیانه است و در داخل کشور نیز نزدیک به نیمی از جمعیت را تحت پوشش دارد. ایجاد مشکل در این سازمان می‌تواند مشکلات بزرگی در کشور پدید آورد. تصور کنید که ما نزدیک به ۵ میلیون نفر بازنشسته داریم؛ اگر هر خانواده تنها دو نفر عضو داشته باشد، همراه با خود بازنشسته می‌شود ۱۵ میلیون نفر؛ بنابراین تصمیم‌گیرندگان ارشد نظام باید مواظب شرایط و اوضاع این سازمان باشند.»
۱۲ همت بدهکاری بیمه درمان وجود دارد به دنبال معجزه‌ایم
زِدا گفت: «سازمان تامین اجتماعی فقط در یک مورد بیمه درمان تکمیلی بازنشستگان حدود ۱۲ همت به سازمان بیمه گر بدهکار است و در حال حاضر آن سازمان بیمه دیگر خدمات ارائه نمی‌دهد. تصور کنید یک بازنشسته ۸۰ساله اگر کسالت داشته باشد و بخواهد از بیمه تکمیلی استفاده کند، با این پاسخ مواجه می‌شود که «سازمان تعهداتش را پرداخت نکرده، کاری از ما ساخته نیست». این سومدیریت تا چه زمانی می‌تواند به امید معجزه نادیده گرفته شود؟»
از خط فقر گذشته و به خط بقا رسیده‌ایم/ با حقوق ده میلیون تا ۱۵میلیون اعتراض بعید نیست
این متخصص سازمان تامین اجتماعی گفت: «نزدیک به ۷۰ درصد مستمری‌بگیران حداقل‌بگیر هستند؛ یعنی اگر فردی همسر یا فرزند نداشته باشد، حقوق پایه او ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. اگر یک اولاد و همسر هم داشته باشد، مجموع دریافتی با لحاظ مسکن و معیشت حدود ۱۵ میلیون تومان می‌شود.»
او مطرح کرد: «خط فقر کجاست؟ قبلاً می‌گفتند باید فاصله با خط فقر را بررسی کنیم، حالا باید به خط بقا نگاه کنیم؛ یعنی درآمد لازم برای تأمین حداقل وعده‌های غذایی روزانه. تصور کنید ۲ نفر در یک ماه ۳۰ وعده غذا بخورند؛ چقدر درآمد لازم دارند؟ بدون اینکه به اجاره، درمان، شهریه، سرویس مدرسه و هزینه‌های دیگر توجه کنیم. آیا این درآمد کافی است یا خیر؟ بنابراین اعتراض بازنشستگان بعید نیست.»
معوقه‌ای که قرار بود قدرت خرید را افزایش دهد، از بین رفت
او در نهایت گفت: «در کنار این، معوقه فروردین ۱۴۰۴ که قرار بود افزایش حقوق نسبت به ۱۴۰۳ را اعمال کند، هنوز پرداخت نشده است. نرخ کالا‌های اساسی در فروردین ماه با تورم حدود ۴۰ درصد در شهریور چقدر شده است؟ یعنی اثر افزایش حقوق بر زندگی بازنشستگان و قدرت خرید آنها عملاً از بین رفته است.»
