جمعیت پایتخت لبریز شد
پیامدهای تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات دولت احمدی‌نژاد نه‌تنها دستگاه‌های دولتی که گریبان شهر تهران را هم گرفته است. حالا که رفته مشخص شده که او تنها در یکی از تصمیمات آنی و ناگهانی‌اش بخشی از اراضی ملی در شمال تهران را که خارج از نقشه تهران بوده به نقشه پایتخت اضافه کرده و با مصوبه‌ای به امضای خودش آن هم در آخرین روزهای کاری دولت دهم، جمعیت تهران را از حدود ۱۰میلیون نفری که در طرح تفصیلی پیش‌بینی شده به ۱۳میلیون نفر افزایش داده است. آن هم در شرایطی که کارشناسان می‌گویند تهران توان پذیرش جمعیتی بیش از ۱۰میلیون نفر را ندارد و در صورت افزایش جمعیت تا سقف ۱۳میلیون نفر با مشکلات جدی در تأمین آب و همچنین مشکلات زیست‌محیطی مواجه می‌شود.
یک‌سال و اندی پس از آن‌که احمدی‌نژاد دولت را به حسن روحانی تحویل داد اما هنوز که هنوز است لغو تصمیمات و مصوبات غیرکارشناسی که توسط او یا وزیران و اعضای کابینه‌اش گرفته شده، ادامه دارد. تصمیماتی که تهران هم از آنها بی‌نصیب نبوده است. «محمد سالاری»، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران دیروز از تخلفی ۸ بندی در شورایعالی شهرسازی و معماری خبر داد. مصوبه‌ای که به گفته او با حضور احمدی‌نژاد، نمایندگان و تعدادی از وزرا ازجمله وزیر وقت مسکن و شهرسازی تصویب شده است. او درباره جزییات این تخلف گفته است: «همزمان با ابلاغ طرح تفصیلی در شهر تهران در تاریخ چهارم اردیبهشت‌ماه سال ۹۱، شورایعالی شهرسازی و معماری با حضور رئیس‌جمهوری وقت تشکیل جلسه داد و مجموعه‌ای ۸بندی را به فوریت به تصویب رساند که در بندهای یک تا چهار آن عملا زیرپهنه‌های مسکونی با بارگذاری کم به زیرپهنه‌های با حداکثر بارگذاری تبدیل شده‌اند. در پنجمین بند این مصوبه در قوانین مربوط به ساخت‌وساز در بخشی از باغات به‌هم‌پیوسته شهر تهران از در جمله باغات کن، سوهانک و ازگل که در آنها اجازه ساخت‌وساز انبوه داده نمی‌شد اجازه بارگذاری ۱۲۰درصد دادند.»
او با اشاره به بند ۶ این مصوبه گفت: «مهم‌ترین تخلف شورایعالی شهرسازی و معماری سابق بند ۶ این مصوبه بود که همه اراضی زمین شهری یعنی اراضی توسعه شهری که برای سرانه‌های هفت‌گانه پیش‌بینی شده بود، تبدیل به پهنه‌های M و R یعنی پهنه‌های مسکونی و تجاری شده است. در یکی دیگر از این بندها قرار بود شهرک‌ها و محلاتی از شهر تهران که به موجب طرح تفصیلی قدیم به صورت دو یا سه طبقه ساخته شده بودند، تثبیت شوند که این ماموریت به مناطق شهرداری واگذار شد اما تعدادی از این شهرک‌ها به شورایعالی شهرسازی جهت لحاظ در طرح جامع و ساماندهی طرح تفصیلی معرفی نشد و تغییرات دیگری اتفاق افتاد.»
آنطور که رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران می‌گوید، مجموعه هشت بند مصوب‌شده در شورایعالی شهرسازی و معماری وقت ۵.۱ تا ۲میلیون نفر به جمعیت شهر تهران اضافه کرده است. حالا به گفته او شورایعالی شهرسازی و معماری، شهرداری و شورای شهر تهران جلسات مشترکی دارند تا ببینند چطور باید از افزایش جمعیت تهران که می‌تواند زمینه‌ساز بحران‌های زیست‌محیطی و خدماتی جدی در شهر شود، جلوگیری کنند. او می‌گوید: «در جلساتی که داشتیم بند ۵ به پیشنهاد ما در سال گذشته لغو شد اما مابقی بندها به دلیل وجود تبعات اجتماعی باید مورد بررسی قرار گیرد و متاسفانه پیامدهایی داشتند که به راحتی نمی‌توانیم آنها را اصلاح کنیم چون منافع بخشی از مردم با آن درگیر است.»
«سالاری» در ارتباط با آخرین جلسه برگزارشده شورایعالی شهرسازی و معماری که هفته قبل با حضور شهردار تهران، رئیس شورای شهر، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری و نیز جمعی از شهرداران مناطق تهران برگزار شد، گفت: «موضوع این جلسه، ارایه گزارش کمیته فنی دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری بود و در نتیجه این گزارش عنوان شده بود که اجرای طرح تفصیلی شهر تهران عملا سقف جمعیتی ۱۳میلیون نفری را در شهر ایجاد خواهد کرد و این درحالی است که به موجب تکلیف طرح جامع در افق ۱۴۰۴ حداکثر ۱۰میلیون و ۵۷۰هزار نفر جمعیت دیده شده است که با توجه به اظهارات برخی از کارشناسانی که در فرآیند تدوین طرح برنامه جامع و تفصیلی بودند، جمعیت شهر ۹میلیون و ۲۰۰هزار نفر به صورت عادی لحاظ شده بود.»
جمعیت حداکثر ۱۰میلیون و ۵۷۰هزار نفری برای روز مبادا، با توجه به تخلفات و نیز بحران‌هایی که در اجرای طرح تفصیلی به وجود می‌آمد، به این میزان لحاظ شده بود اما گزارش هفته گذشته شورایعالی شهرسازی و معماری نشان می‌دهد جمعیت شهر تهران به ۱۳میلیون نفر خواهد رسید. آنطور که رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری می‌گوید، محمدباقر قالیباف، احمد مسجدجامعی و اعضای شورایعالی شهرسازی و معماری تأکید داشتند که سقف جمعیتی نباید از ۱۰میلیون و ۵۷۰هزار نفر فراتر رود و به همین منظور قرار شد کمیته مشترکی بین کارشناسان شورایعالی شهرسازی و معماری، شورای شهر و شهرداری تهران تشکیل شود تا راهکارها و مکانیزم‌های اجرایی و عملیاتی را برای کنترل جمعیت تهران تا این سقف مدنظر قرار دهند. باید در نظر داشته باشیم که چه فعالیتی انجام دهیم تا چه پهنه‌هایی از طرح تفصیلی تعدیل شود و چه راهکارهایی اتخاذ شده که جمعیت تهران از ۱۰میلیون و ۵۰۰هزار نفر فراتر نرود.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به این‌که کمیته فنی گزارش خود را در این زمینه ارایه کرد، گفت: «همکارانمان در شورایعالی شهرسازی و معماری قصد داشتند در این زمینه تصمیم‌گیری کنند اما نهایتا با پیشنهاد رئیس شورای شهر قرار شد این موضوع به لحاظ اهمیت و تبعات اجتماعی که با خود به همراه دارد و نیز عدم رعایت عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی در سطح کمیسیون‌های تخصصی شورای شهر بررسی شود. درنهایت تصمیم بر این شد تا دو هفته آینده پس از بررسی‌های انجام‌شده تصمیم شورای شهر به شورای عالی شهرسازی و معماری ارایه شود تا آنها تصمیم نهایی را اتخاذ کنند.»
او درباره راهکارهای اتخاذشده توسط این شورا گفت: «ایجاد محدودیت در بلندمرتبه‌سازی‌ها با توجه به این‌که هنوز ضوابط بلندمرتبه‌سازی در سابقه طرح تفصیلی لحاظ نشده است، موجب می‌شود که جلوی بسیاری از دو‌میلیون نفری را که به جمعیت شهر تهران اضافه خواهند شد بگیرد. برخی تصمیمات نیز در شوراهای معماری و شهرسازی مناطق ۲۲گانه شهر تهران مبنی بر اضافه طبقات وجود دارد که می‌توان با حذف یا مخالفت با آنها در مقابل چنین تصمیماتی از ایجاد بارگذاری‌های بیشتر جلوگیری کرد.»
هر سال یک شهرک
۶۰۰هزارنفری به تهران اضافه می‌شود
پیش از این حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو زمانی که به شورای شهر آمده بود تا گزارشی از وضع منابع آبی پایتخت بدهد گفت که منابع آبی تهران نهایتا می‌تواند نیازهای ۱۰میلیون نفر را تأمین کند. بحث افزایش جمعیت تهران و بازگذاری بیشتر جمعیت که به واسطه اجرای طرح مسکن مهر در حاشیه شهر تهران رخ داده همه درحالی است که خیلی‌ها می‌گویند محیط‌زیست و خدمات و شرایط موجود تهران کفاف جمعیت فعلی را هم نمی‌دهد. آنطور که پيروز حناچي معاون شهرسازي وزير راه و شهرسازي و دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور به خبرآنلاین می‌گوید شرایط پایتخت به‌گونه‌ای است که باید برای تأمین خدمات به شهروندان این شهر در سال‌های آینده نگران باشیم چون جمعیت تهران خلاف پیش‌بینی‌ها هم در اثر سیاست‌های نادرست دولت گذشته و هم در اثر تراکم فروشی در تهران رو به افزایش است. حناچی گفته طبق آمار «در سه‌سال گذشته هر‌سال ۷۰۰هزار نفر به تهران افزوده شده» و این کمتر از فاجعه نیست. در طول ۸سال گذشته در كميسيون ماه ۵ مصوباتي وجود دارد و حتي در شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور نيز كه قابل دفاع نيستند. اين مصوبات زمينه را براي برخي اقدامات خلاف قانون فراهم كرده است. البته درحال حاضر در شوراي عالي شهرسازي و معماري به تدريج درحال ابطال اين آراء هستيم چرا كه اين تصميمات خود ناقض قانون بوده‌است. تصميم گرفته‌ايم كه براي آينده تصميم غلط نگيريم.»
به گفته حناچی براساس آماري كه موجود است شهرداري تهران در ۳سال گذشته بيش از ۱۰۰ ميليون متر مربع پروانه در تهران صادر كرده است. يعني مي‌توان گفت كه هر‌سال ۷۰۰هزار نفر در‌سال به جمعيت‌پذيري تهران اضافه شده است. يعني سالي ۳۳ميليون متر مربع. اين يعني هر‌سال معادل يك شهر ۶۰۰هزار نفري به تهران افزوده‌ايم. ما نمي توانيم خدمات بيشتري بدهيم.»
یک‌سال و اندی پس از آن‌که احمدی‌نژاد دولت را به حسن روحانی تحویل داد اما هنوز که هنوز است لغو تصمیمات و مصوبات غیرکارشناسی که توسط او یا وزیران و اعضای کابینه‌اش گرفته شده، ادامه دارد. تصمیماتی که تهران هم از آنها بی‌نصیب نبوده است. «محمد سالاری»، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران دیروز از تخلفی ۸ بندی در شورایعالی شهرسازی و معماری خبر داد. مصوبه‌ای که به گفته او با حضور احمدی‌نژاد، نمایندگان و تعدادی از وزرا ازجمله وزیر وقت مسکن و شهرسازی تصویب شده است. او درباره جزییات این تخلف گفته است: «همزمان با ابلاغ طرح تفصیلی در شهر تهران در تاریخ چهارم اردیبهشت‌ماه سال ۹۱، شورایعالی شهرسازی و معماری با حضور رئیس‌جمهوری وقت تشکیل جلسه داد و مجموعه‌ای ۸بندی را به فوریت به تصویب رساند که در بندهای یک تا چهار آن عملا زیرپهنه‌های مسکونی با بارگذاری کم به زیرپهنه‌های با حداکثر بارگذاری تبدیل شده‌اند. در پنجمین بند این مصوبه در قوانین مربوط به ساخت‌وساز در بخشی از باغات به‌هم‌پیوسته شهر تهران از در جمله باغات کن، سوهانک و ازگل که در آنها اجازه ساخت‌وساز انبوه داده نمی‌شد اجازه بارگذاری ۱۲۰درصد دادند.»
او با اشاره به بند ۶ این مصوبه گفت: «مهم‌ترین تخلف شورایعالی شهرسازی و معماری سابق بند ۶ این مصوبه بود که همه اراضی زمین شهری یعنی اراضی توسعه شهری که برای سرانه‌های هفت‌گانه پیش‌بینی شده بود، تبدیل به پهنه‌های M و R یعنی پهنه‌های مسکونی و تجاری شده است. در یکی دیگر از این بندها قرار بود شهرک‌ها و محلاتی از شهر تهران که به موجب طرح تفصیلی قدیم به صورت دو یا سه طبقه ساخته شده بودند، تثبیت شوند که این ماموریت به مناطق شهرداری واگذار شد اما تعدادی از این شهرک‌ها به شورایعالی شهرسازی جهت لحاظ در طرح جامع و ساماندهی طرح تفصیلی معرفی نشد و تغییرات دیگری اتفاق افتاد.»
آنطور که رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران می‌گوید، مجموعه هشت بند مصوب‌شده در شورایعالی شهرسازی و معماری وقت ۵.۱ تا ۲میلیون نفر به جمعیت شهر تهران اضافه کرده است. حالا به گفته او شورایعالی شهرسازی و معماری، شهرداری و شورای شهر تهران جلسات مشترکی دارند تا ببینند چطور باید از افزایش جمعیت تهران که می‌تواند زمینه‌ساز بحران‌های زیست‌محیطی و خدماتی جدی در شهر شود، جلوگیری کنند. او می‌گوید: «در جلساتی که داشتیم بند ۵ به پیشنهاد ما در سال گذشته لغو شد اما مابقی بندها به دلیل وجود تبعات اجتماعی باید مورد بررسی قرار گیرد و متاسفانه پیامدهایی داشتند که به راحتی نمی‌توانیم آنها را اصلاح کنیم چون منافع بخشی از مردم با آن درگیر است.»
«سالاری» در ارتباط با آخرین جلسه برگزارشده شورایعالی شهرسازی و معماری که هفته قبل با حضور شهردار تهران، رئیس شورای شهر، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری و نیز جمعی از شهرداران مناطق تهران برگزار شد، گفت: «موضوع این جلسه، ارایه گزارش کمیته فنی دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری بود و در نتیجه این گزارش عنوان شده بود که اجرای طرح تفصیلی شهر تهران عملا سقف جمعیتی ۱۳میلیون نفری را در شهر ایجاد خواهد کرد و این درحالی است که به موجب تکلیف طرح جامع در افق ۱۴۰۴ حداکثر ۱۰میلیون و ۵۷۰هزار نفر جمعیت دیده شده است که با توجه به اظهارات برخی از کارشناسانی که در فرآیند تدوین طرح برنامه جامع و تفصیلی بودند، جمعیت شهر ۹میلیون و ۲۰۰هزار نفر به صورت عادی لحاظ شده بود.»
جمعیت حداکثر ۱۰میلیون و ۵۷۰هزار نفری برای روز مبادا، با توجه به تخلفات و نیز بحران‌هایی که در اجرای طرح تفصیلی به وجود می‌آمد، به این میزان لحاظ شده بود اما گزارش هفته گذشته شورایعالی شهرسازی و معماری نشان می‌دهد جمعیت شهر تهران به ۱۳میلیون نفر خواهد رسید. آنطور که رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری می‌گوید، محمدباقر قالیباف، احمد مسجدجامعی و اعضای شورایعالی شهرسازی و معماری تأکید داشتند که سقف جمعیتی نباید از ۱۰میلیون و ۵۷۰هزار نفر فراتر رود و به همین منظور قرار شد کمیته مشترکی بین کارشناسان شورایعالی شهرسازی و معماری، شورای شهر و شهرداری تهران تشکیل شود تا راهکارها و مکانیزم‌های اجرایی و عملیاتی را برای کنترل جمعیت تهران تا این سقف مدنظر قرار دهند. باید در نظر داشته باشیم که چه فعالیتی انجام دهیم تا چه پهنه‌هایی از طرح تفصیلی تعدیل شود و چه راهکارهایی اتخاذ شده که جمعیت تهران از ۱۰میلیون و ۵۰۰هزار نفر فراتر نرود.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به این‌که کمیته فنی گزارش خود را در این زمینه ارایه کرد، گفت: «همکارانمان در شورایعالی شهرسازی و معماری قصد داشتند در این زمینه تصمیم‌گیری کنند اما نهایتا با پیشنهاد رئیس شورای شهر قرار شد این موضوع به لحاظ اهمیت و تبعات اجتماعی که با خود به همراه دارد و نیز عدم رعایت عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی در سطح کمیسیون‌های تخصصی شورای شهر بررسی شود. درنهایت تصمیم بر این شد تا دو هفته آینده پس از بررسی‌های انجام‌شده تصمیم شورای شهر به شورای عالی شهرسازی و معماری ارایه شود تا آنها تصمیم نهایی را اتخاذ کنند.»
او درباره راهکارهای اتخاذشده توسط این شورا گفت: «ایجاد محدودیت در بلندمرتبه‌سازی‌ها با توجه به این‌که هنوز ضوابط بلندمرتبه‌سازی در سابقه طرح تفصیلی لحاظ نشده است، موجب می‌شود که جلوی بسیاری از دو‌میلیون نفری را که به جمعیت شهر تهران اضافه خواهند شد بگیرد. برخی تصمیمات نیز در شوراهای معماری و شهرسازی مناطق ۲۲گانه شهر تهران مبنی بر اضافه طبقات وجود دارد که می‌توان با حذف یا مخالفت با آنها در مقابل چنین تصمیماتی از ایجاد بارگذاری‌های بیشتر جلوگیری کرد.»
هر سال یک شهرک
۶۰۰هزارنفری به تهران اضافه می‌شود
پیش از این حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو زمانی که به شورای شهر آمده بود تا گزارشی از وضع منابع آبی پایتخت بدهد گفت که منابع آبی تهران نهایتا می‌تواند نیازهای ۱۰میلیون نفر را تأمین کند. بحث افزایش جمعیت تهران و بازگذاری بیشتر جمعیت که به واسطه اجرای طرح مسکن مهر در حاشیه شهر تهران رخ داده همه درحالی است که خیلی‌ها می‌گویند محیط‌زیست و خدمات و شرایط موجود تهران کفاف جمعیت فعلی را هم نمی‌دهد. آنطور که پيروز حناچي معاون شهرسازي وزير راه و شهرسازي و دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور به خبرآنلاین می‌گوید شرایط پایتخت به‌گونه‌ای است که باید برای تأمین خدمات به شهروندان این شهر در سال‌های آینده نگران باشیم چون جمعیت تهران خلاف پیش‌بینی‌ها هم در اثر سیاست‌های نادرست دولت گذشته و هم در اثر تراکم فروشی در تهران رو به افزایش است. حناچی گفته طبق آمار «در سه‌سال گذشته هر‌سال ۷۰۰هزار نفر به تهران افزوده شده» و این کمتر از فاجعه نیست. در طول ۸سال گذشته در كميسيون ماه ۵ مصوباتي وجود دارد و حتي در شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور نيز كه قابل دفاع نيستند. اين مصوبات زمينه را براي برخي اقدامات خلاف قانون فراهم كرده است. البته درحال حاضر در شوراي عالي شهرسازي و معماري به تدريج درحال ابطال اين آراء هستيم چرا كه اين تصميمات خود ناقض قانون بوده‌است. تصميم گرفته‌ايم كه براي آينده تصميم غلط نگيريم.»
به گفته حناچی براساس آماري كه موجود است شهرداري تهران در ۳سال گذشته بيش از ۱۰۰ ميليون متر مربع پروانه در تهران صادر كرده است. يعني مي‌توان گفت كه هر‌سال ۷۰۰هزار نفر در‌سال به جمعيت‌پذيري تهران اضافه شده است. يعني سالي ۳۳ميليون متر مربع. اين يعني هر‌سال معادل يك شهر ۶۰۰هزار نفري به تهران افزوده‌ايم. ما نمي توانيم خدمات بيشتري بدهيم.»
