بار دیگر در شبی که مردم به یاد ‌هادی نوروزی عدد ٢٤ را به سامانه پیامکی برنامه نود ارسال کردند، این شائبه‌ها پیش آمد که آیا واقعا میزان پیامک‌هایی که برای برنامه نود ارسال می‌شود، در درآمد این برنامه تاثیری دارد؟ عادل فردوسی‌پور در خلال برنامه سعی کرد به مخاطبانش بگوید که هیچ درآمد اضافه‌ای در کار نیست ولی در این‌باره شائبه‌های زیادی وجود دارد.

بیش از ٣‌ میلیون پیامک برای نوروزی

در برنامه نود دوشنبه‌شب هفته جاری، مسابقه پیامکی برنامه نود با تمام برنامه‌های قبلی که روی آنتن رفته بود، متفاوت بود. این‌بار مزدک میرزایی که به شنیدن صدایش در برنامه‌های هر هفته روی مسابقه پیامکی عادت کرده‌ایم، از مردم خواست تا به احترام درگذشت‌ هادی نوروزی عدد ٢٤ را که شماره پیراهن کاپیتان پرسپولیس بود، به سامانه پیامکی این برنامه ارسال کنند. در نهایت بیش از ٣ ‌میلیون پیامک ارسال شد که آمار نسبتا قابل توجهی محسوب می‌شود.

بالاترین آمار مسابقه پیامکی

در آذر ١٣٩٢، فردوسی‌پور به مناسبت پخش مراسم قرعه‌کشی جام‌جهانی برنامه ویژه داشت. در این برنامه که با حضور مهدی مهدوی‌کیا و جواد نکونام قرعه‌های بیرون‌آمده در جام‌جهانی مورد بررسی قرار گرفت، بیش از ٦ ‌میلیون و ٤٠٠‌ هزار پیامک از سوی مخاطبان دریافت شد تا رکوردی جالب توجه برای برنامه نود و عادل فردوسی‌پور به ثبت برسد. البته در روال عادی برنامه نود بیشترین میزان ارسال پیامک مربوط به درگذشت ناصر حجازی نزدیک ٥‌ میلیون بود در حالی‌که از ٣ ساعت پخش به مدت یک ساعت و نیم پیامک برنامه نود قطع شد.

اصرار فردوسی‌پور به پول‌نگرفتن از اپراتورها

وقتی خبر رسید که قرار است نود مسابقه پیامکی خود را به نام ‌هادی نوروزی برگزار کند، شائبه‌هایی مطرح شد که دست‌اندرکاران این برنامه می‌خواهند از این ضایعه بهره‌برداری کنند. بر همین اساس مجری برنامه نود نیز دوشنبه‌شب در واکنش به این مسائل چندین‌بار اعلام کرد حتی یک ریال هم از ارسال پیامک‌های مردم نصیب نود نشده و مستقیما این مبلغ مثل تمام پیامک‌های دیگر به حساب اپراتورهای تلفن‌همراه واریز می‌شود. اظهارات فردوسی‌پور این پرسش را پدید آورده که آیا پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی فرصتی این‌چنینی را در اختیار چند اپراتور تلفن‌همراه قرار می‌دهند تا آنها بتوانند مبلغی حدود ١٠٠‌ میلیون برای هر برنامه به جیب بزنند و سهمی هم به تلویزیون ندهند؟

شائبه‌های پیامکی

در حالی‌که ذکایی، دبیر سیاست‌گذاری ورزش صداوسیما از درآمدهای برنامه نود در بخش پیامکی خود ابراز بی‌اطلاعی می‌کند، صحبت‌های کیهانی، مسئول ارتباط با رسانه‌های اپراتور همراه اول کمی شائبه‌برانگیز است. او در نخستین تماس در پاسخ به این سوال که آیا تفاهمنامه‌ای میان اپراتور همراه اول و برنامه نود بابت مسابقه پیامکی امضا شده است، می‌گوید: «قطعا تفاهمنامه‌ای وجود دارد اما من از جزئیات آن خبر ندارم. باید از بخش فنی سوال کنم و به شما بگویم.» در تماس دوم که ساعتی بعد برای اطلاع از موضوع انجام شد اما موضع نماینده همراه اول به شکل عجیبی تغییر کرد: «هیچ تفاهمنامه‌ای میان همراه اول و برنامه نود امضا نشده و به همین خاطر پیامک‌هایی که به برنامه نود ارسال می‌شود، مثل سایر پیامک‌هایی هستند که شاید هرکس روزانه به اطرافیانش ارسال کند.»

درآمد نود چقدر است؟

بد نیست بدانید درآمد نود از پیامک‌هایی که مردم ارسال می‌کنند، فرمول جالبی دارد. طبق شنیده‌ها از منابع آگاه سهم برنامه نود از هر پیامکی که برایش ارسال می‌شود، ٢٠ تومان است. البته این مبلغ از سوی اسپانسری پرداخت می‌شود که نامش در پیامک پاسخ برنامه نود به مخاطبانش درج شده است و براساس قرعه به چند نفر از همراهان برنامه جوایزی اهدا می‌کند. طبق قرارداد اسپانسرها با دست‌اندرکاران این برنامه، شرکت حامی تا سقف ٢‌ میلیون پیامک، برای هر پیامک ٢٠ تومان به نودی‌ها پرداخت می‌کند. اگر میزان پیامک‌ها بالاتر از ٢‌ میلیون باشد، ‌به ازای هر پیام‌ کوتاه ١٠ تومان به حساب نود واریز می‌شود. مثلا در برنامه دوشنبه‌شب اگر میزان پیامک‌ها را ٣ ‌میلیون در نظر بگیریم، ٥٠‌ میلیون تومان سهم برنامه نود بوده است. براساس این فرمول اگر میانگین ارسال پیامک در هر برنامه نود را ٢ ‌میلیون در نظر بگیریم، ٤٠ میلیون‌تومان برای هر برنامه، ١٦٠‌ میلیون برای هر ماه و یک‌میلیارد و ٦٠٠ ‌میلیون برای ١٠ ماه روی آنتن‌رفتن نصیب برنامه نود می‌شود.

واکنش یک اسپانسر

بانک سپه یکی از اسپانسرهای پر و پا قرص برنامه نود در چند‌ سال اخیر بوده است. به همین دلیل به سراغ سیدعلی جلالی، مدیر روابط‌عمومی بانک سپه رفتیم. او درباره نحوه قرارداد این بانک با برنامه نود بر سر پیامک‌هایی که از سوی مردم ارسال می‌شود، می‌گوید: «قرارداد ما با برنامه نود محرمانه است و نمی‌توانیم جزئیات آن ‌را افشا کنیم. اگر هم شائبه‌ای در این‌باره به وجود آمده، مسئولش ما نیستیم. البته مطمئن باشید نحوه همکاری ما به شکلی نیست که سود خیلی زیادی عاید تیم برنامه نود شود.»

عادل شفاف‌سازی کند

فلش‌بکی به چند ‌سال قبل و صحبت‌های محمد رویانیان، مدیرعامل وقت پرسپولیس که اعلام کرده بود فردوسی‌پور درآمد میلیاردی از برنامه نود دارد، نشان می‌دهد که این موضوع بارها مطرح شده اما هیچ‌وقت موشکافی نشده است. شاید مجری برنامه نود همان‌طور که به خاطر نپرداختن به انتقادها از کی‌روش مورد هجمه برخی از اهالی فوتبال قرار گرفته، علاقه‌ای هم ندارد درباره درآمد از برنامه‌ای که کاملا در دل مردم جا باز کرده، توضیحاتی را ارائه کند. حال اینکه واقعا برای انتخاب سوال پیامکی، فردوسی‌پور به میزان استقبال مردم از آن و میزان درآمد خود نیز فکر می‌کند یا خیر، سوالی است که فقط خودش می‌تواند پاسخ بدهد اما با یک تامل کوتاه می‌توان به این نکته رسید که یک برنامه تلویزیونی که هر هفته میلیون‌ها تومان پول به حساب اپراتورهای تلفن‌همراه واریز می‌کند، ‌بعید است هیچ عایدی از اپراتورهایی مثل همراه اول، ایرانسل، رایتل و ... نداشته باشد؛ آن‌ هم برنامه‌ای به نام نود که از یکی از پربیننده‌ترین شبکه‌های سیما پخش می‌شود؛ همان سیمایی که گاهی برای پرداخت حقوق برخی کارکنانش هم احساس نیاز می‌کند و از هر راهی استفاده می‌کند تا میزان هزینه‌های خود را کاهش و درآمدهای خود را افزایش دهد.

شیوه‌های درآمدزایی به‌صورت غیرمستقیم از اسپانسر، شیوه بسیار هوشمندانه‌ای است و هیچ ایرادی به آن وارد نیست اما اینکه مجری برنامه نود به دریافت حقوق ماهیانه از صداوسیما و عدم درآمدزایی از اپراتورها اصرار دارد، غیرقابل باور به نظر می‌رسد.

در واکنش به این شک و تردیدها، روزنامه شرق در گزارش نوشت: عادل فردوسی‌پور تصور نمی‌کرد نظرسنجی پیامکی برنامه‌اش که یک رویه همیشگی است، این‌بار برایش دردسرساز شود. مجری «٩٠» دوشنبه‌شب از مخاطبان برنامه‌اش خواست تا برای همدردی با خانواده هادی نوروزی عدد ٢٤ (شماره پیراهن نوروزی) را به شماره برنامه ارسال کنند. پیش از این در زمان درگذشت ناصر حجازی هم ٩٠ چنین کاری را انجام داده و مورد استقبال مردم قرار گرفته بود و بیش از چهار‌میلیون نفر در آن شرکت کردند. اما این‌بار واکنش‌ها عجیب بود در شرایطی که مردم بازهم از این اقدام استقبال کردند و درنهایت سه‌میلیون‌و ٤٢ ‌هزار نفر به ٩٠ «اس‌‌ام‌اس» فرستادند، گروهی عادل را به بهره‌برداری مالی از پیامک‌ها متهم کردند. این در حالی بود که فردوسی‌پور حین برنامه چندین‌بار توضیح داد از مبلغ «اس‌ام‌اس»‌های ٩٠ پولی به او، ٩٠ و صداوسیما نمی‌رسد و هزینه هر پیامک همان هزینه پیامک‌های معمولی است که به اپراتورهای تلفن‌همراه می‌رسد. با وجود این دیروز هم چند روزنامه به فردوسی‌پور و برنامه‌اش تاختند و از کسب درآمد ‌میلیونی او از نظرسنجی‌های ٩٠ نوشتند. گزارش‌هایی که به‌نظر می‌رسد چندان اطلاعاتش مورد تأیید نیست. تهیه‌کننده ٩٠ هم چند مرتبه‌ای در برنامه‌اش توضیح داده و تأکید دارد درآمدش بسیار کمتر از آن چیزی است که این رسانه‌ها می‌گویند.

برنامه بدون اسپانسر
فردوسی‌پور با اتهام چند رسانه روبه‌رو شد که به دنبال کسب درآمد بیشتر از طریق دریافت پیامک بیشتر است. مجری و تهیه‌کننده در گفت‌وگو با «شرق» این موضوع را کاملا تکذیب می‌کند: «همان‌طور که در برنامه هم گفتم، از مبلغ «اس‌ام‌اس»‌های ٩٠ یک ریال هم به برنامه نمی‌رسد. برای ٩٠ از نظر مالی فرقی نمی‌کند یک نفر در نظرسنجی ٩٠ شرکت کند یا چند‌میلیون نفر. من همیشه حضور ‌میلیونی مردم در نظرسنجی‌های ٩٠ را یک حمایت معنوی از برنامه دیده‌ام. برخلاف خیلی از برنامه‌ها، هزینه ارسال پیامک به ٩٠ شامل هیچ‌گونه ارزش افزوده نمی‌شود و همان هزینه معمولی ارسال یک پیامک ساده است. بازهم تأکید می‌کنم ریالی از این مبلغی که مردم برای اس‌ام‌اس‌هایشان می‌پردازند، به ٩٠ نمی‌رسد». برخلاف بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی، فردوسی‌پور تا به امروز در برابر اینکه برنامه‌اش یک برنامه مشارکتی شود و از حمایت اسپانسر مالی کمک بگیرد، مقاومت کرده است. این در حالی است که در حال حاضر بسیاری از برنامه‌های محبوب تلویزیون مثل «خندوانه» به‌راحتی از اسپانسر بهره می‌برند و کسب درآمد می‌کنند. فردوسی‌پور دراین‌باره می‌گوید: «آنچه برای ما در ٩٠ مهم است، تکریم بینندگان است. در راستای تکریم بینندگان تلاش کردیم برنامه را به صورت مشارکتی تهیه نکنیم».

دراین‌میان سؤالی که برای بینندگان ٩٠ پیش می‌آید، این است در جریان نظرسنجی ٩٠ چه سازوکار مالی‌ای وجود دارد. فردوسی‌پور تأکید کرد تمامی هزینه‌هایی که مردم به خاطر ارسال پیامک به ٩٠ پرداخت می‌کنند (حدود ١٤ تومان) به همان اپراتورهای تلفن‌همراه می‌رسد. بررسی‌ها هم نشان می‌دهد این گفته عادل درست است. سازوکار به این شکل است که اسپانسر نظرسنجی مبلغی را در ازای اینکه در برنامه حدود سه بار نامش آورده شود به صداوسیما پرداخت می‌کند نه به برنامه ٩٠. هزینه برگشت پیامک‌های ارسالی را نیز اسپانسر به شرکت مجری مسابقه پیامکی برنامه پرداخت می‌‌کند. درواقع در این بخش ریالی سود نصیب ٩٠ نمی‌شود و تعداد پیامک‌ها هم تأثیری در این فرایند ندارد. از طرفی هزینه‌ای که صداوسیما به ٩٠ پرداخت می‌کند، دقیقه‌ای است و قرارداد هم در ابتدای فصل بسته می‌شود و اسپانسر برنامه و تعداد پیامک‌ها نقشی در بودجه ٩٠ ندارد.

منتقدان عادل چه کسانی هستند؟
در ادامه بنا به ادعای شرق: حدود ١٠ سالی است ٩٠ بخش نظرسنجی پیامکی را به برنامه‌اش اضافه کرده است و همیشه هم شرکت‌کنندگان‌ میلیونی داشته، اما مشخص نیست چرا در چند هفته اخیر روی این موضوع انگشت گذاشته‌اند. عادل تأکید دارد ریالی از هزینه هر «اس‌‌ام‌اس» به برنامه‌اش نمی‌رسد. از طرفی باید از افرادی که با این موضوع مخالفند پرسيد چرا ٩٠ باید به اپراتورهای تلفن سود برساند، چه تفاوتی بین برنامه این دوشنبه‌شب با نظرسنجی انتخاب بهترین دفاع راست در هفته قبل وجود داشت؟ در هر دو برنامه‌، میلیون‌ها نفر شرکت کردند و بنا بر گفته فردوسی‌پور، از هیچ‌یک از برنامه‌ها هم ریالی به ٩٠ نرسیده است. جو ایجادشده نشان می‌دهد فردوسی‌پور برخلاف سال‌های قبل در حال حاضر رقیبان زیادی پیشِ‌روی خود می‌بیند. باید رقابت‌های صنفی را انگیزه انتقادهای کنونی دانست. به‌نظر می‌رسد کار برای عادل سخت‌تر از گذشته شده است.