پیغام و پسغام هسته ای ایران و آمریکا
دو نفر از سخنگویان دولت آمریکا، احتمال از سرگیری مذاکرات هستهای با تهران را کماهمیت جلوه دادند و خاطرنشان ساختند که با وجود انتخاب مسعود پزشکیان اما باز هم کنترل اوضاع همچنان در دست نهادهای بالادستی است.
ایالات متحده آمریکا روز ۸ ژوئیه ضمن کم اهمیت جلوه دادن احتمال از سرگیری گفت وگوها با ایران اعلام کرد که با وجود انتخاب نامزد مورد تایید اصلاحطلبان، باز هم نمیتوان تغییر در سیاستگذاریهای تهران را متصور بود.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور منتخب ایران روز دوشنبه بار دیگر بر مواضع ضد اسرائیلی ایران تاکید کرد و گفت: جنبشهای مقاومت در سراسر منطقه اجازه ادامه «سیاستهای جنایتکارانه» اسرائیل در قبال فلسطینیها را نخواهد داد.
در همین رابطه متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: «ما هیچ انتظاری نداریم که این انتخابات منجر به تغییری اساسی در جهتگیری یا سیاستگذاری ایران شود.»
میلر تصریح کرد که انتظار میرود که همچنان رهبری تصمیمات کلیدی را اتخاذ کند.
او گفت: «اگر رئیس جمهور جدید این اختیار را میداشت که اقداماتی در جهت محدود کردن برنامه هستهای ایران، توقف تأمین مالی و توقف فعالیتها در منطقه انجام دهد، بدیهی است که ما هم از این اقدامات استقبال میکردیم.»
وی در ادامه گفت: «نیازی به گفتن نیست، ما هیچ انتظاری نداریم که چنین چیزی یحتمل اتفاق بیفتد.»
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا حداقل پس از انتخاب پزشکیان مایل به بازگشایی درهای دیپلماسی با ایران است، گفت: «ما همیشه گفتهایم که دیپلماسی موثرترین راه برای دستیابی به راهحل موثر و پایدار در رابطه با برنامه هستهای ایران است.»
اما در کاخ سفید، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا ایالات متحده آماده از سرگیری مذاکرات هستهای با ایران است، قاطعانه گفت: «خیر».
کربی استدلال آورد که: «آنها همچنان به حمایت از گروههایی مانند حماس و حزبالله ادامه میدهند. آنها همچنان در حال حمایت از حوثیها هستند، حال آنکه حوثیها به کشتیها در دریای سرخ حمله میکنند. مضافا که همچنان به کشتیرانی نیز حمله میکنند.»
او در ادامه افزود: «آنها همچنان در حال تامین پهپاد و فناوری هواپیماهای بدون سرنشین و تخصص هواپیماهای بدون سرنشین برای روسها هستند تا روسها بتوانند مانند [همین اول] هفته به کشتن اوکراینیهای بیگناه ادامه دهند.» آقای کربی گفت. «پس نه، نه.»
کربی گفت: «ما منتظر میمانیم که این مرد چه کاری میخواهد انجام دهد، اما انتظار هیچ تغییری در رفتار ایران نداریم.»
آقای پزشکیان حتی در شرایطی که درباره باز کردن درهای ایران به روی غرب و اقتصاد جهانی صحبت میکند، اما متعهد شد که موضع ایران در برابر اسرائیل را حفظ کند.
پزشکیان روز دوشنبه در پیامی به حسن نصرالله، دبیرکل گروه حزب الله لبنان نوشت: «جمهوری اسلامی ایران همواره پشتیبان مقاومت مردم منطقه در مقابل رژیم نامشروع صهیونیستی بوده است. حمایت از مقاومت ریشه در سیاستهای اصولی نظام جمهوری اسلامی ایران، آرمانهای امام راحل و رهنمودهای مقام معظم رهبری داشته و با قدرت تداوم خواهد داشت.»
این اظهارات حاکی از عدم تغییر در سیاستهای منطقهای دولت آینده ایران تحت هدایت پزشکیان میانهرو است. پزشکیان رقیب خود یعنی سعید جلیلی را در دور دوم انتخابات هفته گذشته شکست داد. پزشکیان در ادامه پیام خود به دبیر کل حزب الله لبنان نوشته است که «اطمینان دارم جنبشهای مقاومت در منطقه اجازه نخواهند داد این رژیم به سیاستهای جنگافروزانه و جنایتکارانه خود علیه مردم مظلوم فلسطین و دیگر ملتهای منطقه ادامه دهد.»
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۱ با هدف پیوستن مجدد به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران، که در دوران باراک اوباما، رئیس جمهور اسبق آمریکا مذاکره شده بود، روی کار آمد.
این توافق متعاقباً توسط سلف بایدن یعنی دونالد ترامپ که تحریمهای گستردهای را علیه ایران اعمال کرد، کنار گذاشته شد.
با این حال، افرادی همچون دنیس راس، دستیار ویژه باراک اوباما رئیس جمهور وقت ایالات متحده و مذاکرهکننده باتجربه در امور خاورمیانه ضمن ابراز امیدواری به آینده پیشبینی کرده که رئیس جمهور جدید ایران در ایجاد توازن بین عملگرایی یا پایبندی به هنجارهای ایدئولوژیک که مد نظر رهبر ایران است، تا حدودی آزادی عمل خواهد داشت.