پاستور تا بهارستان در محاصره تندروها

سیاوش پورعلی: ‌مجلس دوازدهم را می‌توانیم به 3 جزیره کلی تقسیم کنیم که در ادامه هر دسته به‌دنبال منافع و خواسته‌های طیفی هستند که آنها را روانه بهارستان کرده‌اند.

در یک‌سوی این مجلس تقریبا یک‌دست، محمدباقر قالیباف، به‌عنوان رئیس مجلس هدایت آنچه نواصولگراها خوانده می‌شوند را بر عهده دارد و همچنان تلاش می‌کند با تکیه زدن بر صندلی ریاست، تئوری خود برای حکمرانی نوین را ادامه دهد.

در سوی دیگر نمایندگان اصلاح‌طلب، اصولگراهای معتدل و نیروهای معروف به مستقلین دیده می‌شوند که حامی دولت هستند. این طیف باتوجه به‌حضور تاثیرگذار نیروهای نزدیک به قالیباف در پاستور به‌نوعی ارتباط نزدیکی با نواصولگراها دارند.

در سوی دیگر و در جزیره تندروها، چهره‌هایی حضور دارند که شاید تعدادشان در اکثریت نباشد ولی نشان داده‌اند که اگر بخواهند به رقیب سیاسی خود یعنی دولت چهاردهم فشار بیاورند، اهمیتی به پروژه وفاقش با بهارستان نمی‌دهند. طیف تندرو مجلس که با پرچم جبهه پایداری، حزب شریان، جبهه صبح ایران و... وارد بهارستان شده‌اند، با بهانه‌های مختلف سعی می‌کنند تا دولت و رئیس مجلس که به‌نوعی حامی پزشکیان است را به چالش بکشند. در این مورد می‌توانیم به رونمایی از قانون حجاب، فشار برای برکناری معاون راهبردی، اشکال‌تراشی برای بودجه‌نویسی، حاشیه‌سازی برای معاون اول، اعمال نفوذ در شوراهای عالی، زیر سوال قرار دادن مدیریت مجلس و... اشاره کنیم.

اتفاقات این روزهای مجلس نشان می‌دهد قالیباف برای نگاه داشتن رویکرد کلی مجلس در پروژه وفاق و حفاظ آن در مقابل تندروها کار آسانی نخواهد داشت. تلاش شاخه‌های تندرو برای تسویه حساب با دولت و چهره‌های برجسته‎ آن ادامه دارد و همچنین اعتراض چهره‌هایی همچون حمید رسایی و... به انتصابات در دولت همچنان ادامه دارد. باتوجه به همه حاشیه‌ها می‌توانیم بگوییم که دولت و مجلس در مارپیچ تندروها حضور دارند.

به‌غیر از فاصله جزیره تندروها و حامیان دولت باید به شکاف بین نواصولگراها و نماینده‌های رادیکال هم اشاره کنیم که در انتخابات ریاست‌جمهوری به کف خیابان کشیده شده بود و هنوز بخشی از اصولگراها قالیباف را عامل عدم حضور سعید جلیلی در پاستور می‌دانند زیرا در کارزار انتخاباتی نواصولگراها خود را از تندروها دورتر کردند. در این مورد با یکی از تحلیلگران سیاسی و نماینده ادوار مجلس گفت‌‎وگو کرده‌ایم. آرین‌منش در این مصاحبه معتقد است چون بازوهای طیف‌های تندرو هم در مجلس و هم در شوراهای عالی حضور دارند، برای دولت و مجلس که به‌نظر تاکنون موارد را با وفاق هدایت کرده‌اند، چالش‌زا خواهند بود.

ناراضی کردن مردم

جواد آرین‌منش، تحلیلگر مسائل سیاسی و نماینده ادوار مجلس در پاسخ به این سوال که رئیس مجلس بین پزشکیان و تندروها چه مسیری را در پیش خواهد گرفت، به‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «اگر به انتخابات ریاست جمهوری باز گردیم می‌‎بینیم، قالیباف در مرحله نهایی در وضعیت مطلوبی قرار نگرفت و معتقد بود نیروهای تندرو که از سعید جلیلی حمایت می‌کنند، در مقابل او قرار گرفته‌اند. قالیباف به اصولگرایان معتدل و نواصولگراها نزدیک‌تر است تا پایداری‌ها. او تلاش دارد با نزدیک شدن به دولت برخی از مشکلاتش را جبران کند. رئیس مجلس شخصا اختیارات خاصی ندارد مگر مواردی که رهبری وظایفی را برایش تکلیف کرده باشد. با این حال قالیباف همه تلاش خود را می‌کند تا بتواند دولت را تقویت کند نه اینکه به‌ سمت پایداری‌ها برود. البته او ناگزیر است تا از ظرفیت‌های نمایندگان تندرو هم استفاده‌ کند، همان‌طوری که برای حضور در جایگاه ریاست از آنها کمک گرفت. سبک زندگی قالیباف به پزشکیان شباهت زیادی دارد ولی باید بگوییم که ترکیب اکثریت مجلس به دیدگاه تندروهای نزدیک‌تر هستند. قالیباف تلاش دارد تا با حمایت از دولت جایگاه خودش هم در حاکمیت مستحکم‌تر شود.»

آرین‌منش در همین مورد و با اشاره به اولویت‌های جامعه ادامه می‌دهد: «اگر چه این دولت مانند دولت‌های گذشته وعده‌های زیادی نداد ولی در این حال می‌بینیم شهروندان همچنان در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، معیشتی، بین‌المللی، انرژی و... مطالبه‌گری می‌کنند. در مورد وعده‌های دولت برخی موانع امنیتی وجود دارد که شاید اجازه تحقق وعده‌ها را ندهند. وجود نهادهای موازی باعث کاهش قدرت دولت و مجلس شده است. در مورد رفع فلیترینگ که اکثریت خواهان برداشته شدنش هستند می‌بینیم شورای عالی فضای مجازی که اکثریت اعضای آن نهادهای اصولگرا است، اجازه نمی‌دهند. این چهره‌ها به‌نوعی بازوی طیف‌های تندرو محسوب می‌شوند که با نگاه و سلیقه دولت در تقابل هستند. این چهره‌ها از گذشته در این نهادها حضور دارند. دولت برای تحقق وعده‌های خود و آنچه جامعه از او می‌خواهد یا باید از ظرفیت اصلاح قانون در مجلس بهره‌ ببرد و یا از ظرفیت شوراهای عالی استفاده کند که در هر دو نهاد با چالش تندروها روبه‌رو است.»

او با تاکید اینکه نباید برای دولت و جامعه مانع‌تراشی کرد اضافه می‌کند: «اگر این نهادهای سیاسی، امنیتی و قانون‌گذار با دولت همراه و همگام نباشند نه وعده‌های سیاسی، نه اقتصادی و نه فرهنگی محقق نخواهد شد. در همین ابتدای کار، دولت با 2 چالش فرهنگی روبه‌رو شده است یکی بحث حجاب و دیگری موضوع فیلترینگ. فیلترینگ اکنون در شورای عالی فضای مجازی متوقف شده و قانون حجاب هم زیر نظر تندروها تهیه شده و نزدیک به ابلاغ است. در ادامه هنگامی که دولت نتواند به وعده‌هایش عمل کند امید جامعه به پزشکیان تبدیل به یاس خواهد شد و آنجا دیگر کاری از کسی بر نمی‌آید. تندروها در همین ابتدای کار چالش‌هایی را برای معاون راهبردی، معاون اول و در ادامه برای برخی دیگر از وزرا هم موانعی ایجاد خواهند کرد.»

او در پاسخ به اینکه ماراتن بین پزشکیان-قالیباف و تندروها به کجا کشیده خواهد شد؟ ادامه می‌دهد: «هنوز زمان زیادی از عمر مجلس باقی مانده و این نشان می‌دهد مشکلات افزایش پیدا خواهد کرد. در ادامه آفتی رشد می‌کند که مجلس می‌خواهد دولت را مقصر نشان دهد و دولت هم همین استراتژی را در قبال مجلس اعمال خواهد کرد. چیزی که حاصل این دوگانه خواهد بود، گسترش اعتراضات و افزایش فاصله بین دولت و مردم است و هیچ گروهی هم به مقاصد خود نمی‌رسند چون مردم از آنها ناراضی هستند.»