
از خشونت پنهان و آشکار علیه زنان چه میدانیم؟
کتاب «زنان زندانی»، با نگاهی به چالشهای زنان در عصر حاضر بهتازگی از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد و قرار است برای نخستینبار از سوی این ناشر در سی و ششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران عرضه شود.
به گفته ناشر؛ این کتاب، یک اثر علمی به زبان و ادبیاتی نوین است که خلاصهای از سه سال پژوهش مستمر از بین حدود 20 هزار منبع علمی را ارائه میدهد و به بررسی پدیدهای میپردازد که نه تنها زندگی میلیونها زن را تحت تأثیر قرار داده، بلکه آثار آن به بافت فرهنگی و اجتماعی جوامع نفوذ کرده است. گروه پژوهشی اندیشکده آرمان با استفاده از روایتهای ملموس و باورپذیر بر مبنای منابع علمی روز دنیا، با نگاهی تحلیلی و دقیق، به بررسی چالشها، علل و پیامدهای خشونت علیه زنان میپردازد و راهکارهایی برای رهایی از آن ارائه میدهد.
کتاب حاضر بهصورت هوشمندانه به ما یادآوری میکند که آگاهی علمی و دقیق از مسئله خشونت علیه زنان بهعنوان یک معضل جهانی به دور از هر نوع نگاه سیاسی و سلیقهای، اولین قدم به سوی تغییر است؛ اما متأسفانه بسیاری از ما از ابعاد این معضل بیخبر هستیم.
در فصل اول با عنوان "زندانی در اقیانوس"، مؤلفین کتاب با اشاره به چالشهای روزمرهای که زنان با آنها مواجه هستند، از جمله قاچاق انسان، بردهداری جنسی و نابرابری اقتصادی، به تصویر واضحتری از واقعیتهای تلخ زندگی زنان در جوامع مختلف ارائه میدهند.
در ادامه در فصل دوم که "کره زندان" نامگذاری شده است، به تجزیه و تحلیل میزان آزار و اذیت و خشونت جنسی علیه زنان به عنوان پرخسارتترین و بدترین چالش در کشورهای مختلف این کره خاکی پرداخته میشود. نویسندگان با استفاده از آمارهای موثق، به خواننده نشان میدهند که این فاجعه در اکثر کشورهای جهان رواج دارد. در این بخش، «چرایی» این مسئله را میتوان به عنوان سؤال کلیدی این کتاب برشمرد.
نویسندگان در فصل سوم با استفاده از تمثیل «غاز فرانسوی در سلول انفرادی» به بررسی نظریه شیءانگاری جنسی پرداخته و رابطهاش با خشونت علیه زنان را تحلیل میکنند و بررسی میشود که چگونه شیءانگاری میتواند به خشونت علیه زنان دامن بزند.
فصل چهارم به تأثیر رسانهها به عنوان زندان دیجیتالی بر شیءانگاری و جنسیسازی زنان میپردازد. آمارهای جالبی ارائه میشود که نشان میدهد رسانهها چگونه میتوانند تصورات عمومی را تغییر دهند و در عین حال به تشدید خشونت علیه زنان و دختران کمک کنند.
«زندانی با میلههای واقعی» عنوان فصل پنجم بوده که در آن، نویسندگان به بررسی شیءانگاری در دنیای واقعی و روابط بینفردی میپردازند و نمونههایی از آزار و اذیت و خشونت جنسی را در مکانهای مختلف اجتماعی، سیاسی و حتی دانشگاهی بیان میکنند.
فصل ششم با عنوان "زندان گوانتانامو" به موضوع خودشیءانگاری میپردازد و تبعات متعدد جسمی و روانی آن را تحلیل میکند. نویسندگان توضیح میدهند که چگونه فشارهای اجتماعی و تبلیغاتی میتوانند تأثیرات مخربی بر روحیه و هویت زنان بگذارند.
فصل هفتم با تمثیل لوازم آرایشی به لوازم شکنجه، به بررسی تاریخچه و تبعات منفی استفاده از این لوازم و تأثیر آن بر زنان میپردازد. نویسندگان به خطرات لوازم آرایشی و باورهای غلط عمومی اشاره کرده و این موضوع را به خوبی تجزیه و تحلیل میکنند.
در فصلهای هشتم تا دهم به بررسی راهکارهای علمی ارائه شده در منابع برگزیده علمی دنیا پرداخته میشود. ابتدا در فصل هشتم، نویسندگان به بررسی نگاه خیرۀ شیءانگار به ویژه با فناوری ردیابی چشم میپردازند. پژوهشهای این فصل نشان میدهد که نگاه خیرۀ شیءانگار چگونه میتواند هم برای زنان و هم برای مردان تبعات گستردهای داشته باشد و در نهایت راهکار مقابله با آن ارائه میشود.
در فصل نهم، نویسندگان به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه نوع پوشش میتواند تأثیرات عمیقی بر نحوه درک و قضاوت دیگران نسبت به زنان بگذارد و با استفاده از علوم اعصاب، ریشههای علمی خشونت علیه زنان را بر اساس ساختار مغز ارائه میدهد.
در نهایت در فصل آخر، روابط غیرمتعهدانه و پیامدهای روانی و اجتماعی این روابط برای زنان و مردان تحلیل میشود. فصل پایانی به خوبی نشان میدهد که چه روابطی کمترین میزان خشونت را بدون شیءانگاری رقم میزنند و به عنوان آخرین راهکار ارائه میشوند.
کتاب حاضر به عنوان یک منبع علمی بینظیر، با نگاهی انتقادی، عمیق و جامع به مسائل پیچیده و چالشهای پیش روی زنان در جامعه معاصر میپردازد. این اثر نهتنها اطلاعات دقیق و علمی ارائه میدهد، بلکه نشان میدهد که باید بهطور گستردهای بر روی آموزش و آگاهیبخشی کار شود تا دختران و زنان با ابزارهای لازم برای مبارزه با این چالشها تجهیز شوند. این کتاب برای دانشگاهیان و نسل جوان و برای هر کسی که به دنبال درک بهتر از وضعیت زنان در جامعه امروز است، یک منبع ارزشمند و الهامبخش برای تغییرات مثبت در جامعه محسوب میشود.
از آنجایی که این کتاب بیشتر در پی شناخت و تحلیل واقعیتهای مهم و ارائه راهکارهای عملی است، میتواند به یک منبع ارزشمند در مؤسسات آموزشی و پژوهشی تبدیل شود و به بحثهای علمی و اجتماعات دانشجویی عمق و جذابیت بیشتری ببخشد.