نفتکشها به صف شدند!
روزنو :در ساعت ۷ صبح چهارشنبه اول مردادماه، روزنامه هفت صبح گزارشی اختصاصی از افزایش بی‌سابقه تخفیف نفت ایران به‌دلیل ناهماهنگی در روند صادرات به چین منتشر کرد. حالا با گذشت چند روز، خبرگزاری ایلنا نه‌تنها این مسئله را تأیید کرده، بلکه ابعاد خسارت ناشی از این ناهماهنگی را نیز فاش ساخته: زیان ۲.۵ میلیارد دلاری در فروش نفت!
پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، ایران در صادرات نفت به چین با اختلالی جدی مواجه شد که منجر به تشکیل صف نفتکشها در آب‌های شرق آسیا و افزایش سطح تخفیف‌ها شده بود.
به گزارش روز نو بیش از ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران در آب‌ها سرگردان مانده و به علت ضعف در فروش و انتقال، عملاً بدون مشتری و با تخفیف‌های فراتر از عرف عرضه می‌شود.
در این میان واکنش وزیر نفت به کاهش صادرات پس از جنگ هم عجیب بود. محسن پاک‌نژاد اخیرا در پاسخ به پرسشی درباره کاهش صادرات نفت پس از جنگ، به گزارش دویچه‌وله آلمان برای ماه ژوئن (دهم خرداد تا دهم تیر) استناد کرد که در آن، از ثبت رکورد جدیدی در صادرات نفت ایران سخن رفته بود. هرچند هفت صبح نیز پیش‌تر با استناد به سه توییت بلومبرگ این رکورد را تأیید کرده بود، اما اشتباه اصلی در تفسیر این آمار و زمان‌بندی آن نهفته است.
جنگ ۱۲ روزه در بازه زمانی ژوئن رخ داده که داده‌های آن ماه مثبت بوده، اما مشکل اصلی در ماه جولای (از یازدهم تیرماه به بعد) به وقوع پیوسته؛ دوره‌ای که در آن، تغییرات ساختاری در نحوه فروش نفت ایران آغاز شده است.
اطلاعات تکمیلی نشان می‌دهد شرکت ملی نفت ایران در اول جولای (۱۱ تیرماه) نامه‌ای رسمی صادر کرده و در آن تمام اختیارات شرکت نیکو در فروش نفت را لغو و این وظیفه را به امور بین‌الملل شرکت ملی نفت منتقل کرده است (دلیل این تصمیم را متعاقبا اعلام خواهیم کرد). این تصمیم به‌ظاهر اداری، در عمل موجب بروز اختلالی جدی در روند انتقال و فروش نفت شده؛ چرا که واحد جدید فاقد تجربه عملیاتی کافی، شبکه ارتباطی تثبیت‌شده و حتی زیرساخت‌های لازم مانند ناوگان مناسب نفتکشها برای تحویل به‌موقع محموله‌ها بوده است.
نتیجه این تصمیم، انباشت میلیون‌ها بشکه نفت روی آب، انتظار کشیدن مشتریان برای تخفیف بیشتر و در نهایت تحمیل یک زیان چند صد میلیون دلاری به کشور بوده است.
تأکید شده که تحریم، گرچه محدودکننده است، اما به‌تنهایی نمی‌تواند توجیه‌کننده این حجم از ناکارآمدی باشد. به‌عبارت دیگر، مدیریت اشتباه و تصمیمات عجولانه داخلی نقش اصلی را در بحران فعلی ایفا کرده‌اند.
اکنون، افکار عمومی منتظر پاسخ شفاف وزارت نفت است: چرا روند هشدار‌های رسانه‌ای در خصوص آسیب به منافع ملی، بار دیگر بی‌پاسخ مانده و تنها پس از بروز خسارت سنگین، صحت آن تأیید می‌شود؟ چه زمانی نهاد‌های نظارتی به بررسی دقیق این ماجرا خواهند پرداخت؟ و آیا مسئولیت این خسارت چند میلیارد دلاری به گردن کسی خواهد افتاد یا خیر؟
