تهران برق که ندارد آب هم ندارد ولی مهاجر هم نمی‌خواهد!
روزنو :تهران، روز‌های سختی را پشت سر می‌گذارد، بحران تامین آب شرب، آلودگی هوا، خشکسالی و فرونشست زمین و… این کلانشهر را در شرایط اضطرار قرار داده است. یکی از سیاست‌های دولت‌های گذشته بر انتقال پایتخت بود که این موضوع در دولت چهاردهم هم مطرح شد، اما ظاهرا وزیر دولت پزشکیان، راه حل دیگری برای نجات پایتخت دارد. مومنی، وزیر کشور گفته است: قرار نیست مهاجرت به تهران را ممنوع کنیم.
تهران، روز‌های سختی را پشت سر می‌گذارد، بحران تامین آب شرب، آلودگی هوا، خشکسالی و فرونشست زمین و… این کلانشهر را در شرایط اضطرار قرار داده است.
به گزارش روز نو یکی از سیاست‌های دولت‌های گذشته بر انتقال پایتخت بود که این موضوع در دولت چهاردهم هم مطرح شد، اما ظاهرا وزیر دولت پزشکیان، راه حل دیگری برای نجات پایتخت دارد. مومنی، وزیر کشور گفته است: «قرار نیست مهاجرت به تهران را ممنوع کنیم.
سیاست‌گذاری‌های همۀ دولت طوری خواهد شد که مهاجرت به تهران متوقف و بعد معکوس شود.» او معتقد است که: «این اقدام به معنای جلوگیری اجباری از مهاجرت نیست. واقعیت این است که ظرفیت لازم برای این حجم جمعیت در دشت بزرگ تهران وجود ندارد. هرچند می‌توان با انرژی‌های جایگزین مانند انرژی خورشیدی نیاز‌های برق را تامین کرد، اما مسئله آب بسیار جدی‌تر است. سفره‌های زیرزمینی و سد‌های موجود تقریباً تمام ظرفیت خود را به کار گرفته‌اند و پاسخگوی جمعیت کنونی نیستند.»
مهاجرت از پایتخت جدی می‌شود؟
سبد چالش‌های زندگی در پایتخت برای شهروندان روزبه روز سنگین‌تر می‌شود؛ هزینه بالای تامین مسکن، آلودگی هوا، ترافیک، و ناترازی در برق و آب از مهم‌ترین چالش‌هایی است که شهروندان با آن مواجه هستند و این موارد از کیفیت زندگی در این کلان شهر کاسته است. اگرچه چالش‌های نظیر ناترازی در تامین برق و آب امسال تبدیل به معضل اساسی در اغلب شهر‌های کشور شده، اما چالش‌هایی نظیر ترافیک، آلودگی هوا و هزینه بالای تامین مسکن در زمره چالش‌های مهمی است که مردم کلان شهر‌ها و به خصوص پایتخت نشینان با آن مواجه هستند.
نیمی از شهروندان یک مرتبه به مهاجرت فکر کرده‌اند
بررسی نتایج برخی از نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که افزایش چالش‌های زندگی در پایتخت، حدود ۵۰ درصد ساکنان این شهر را به فکر مهاجرت انداخته است؛ به شکل دقیق‌تر می‌توان گفت هزینه بالای مسکن و تورم زندگی در تهران، آلودگی هوا، ترافیک و ناترازی در زمینه آب و برق باعث شده تا ۵۰ درصد شهروندان تهرانی حداقل یک مرتبه به مهاجرت از این شهر فکر کرده باشند. این مهاجرت شامل انواع مهاجرت از جمله مهاجرت به خارج از کشور، مهاجرت به شهر‌های تهران، شهر‌های شمالی و کلان شهر‌های دیگر می‌شود.
البته زندگی در تهران برای شهروندان، دلبستگی‌های متعددی را ایجاد کرده است و چالش‌های مهاجرت باعث می‌شود که حتی در صورت استمرار چالش‌ها نیز کل این جمعیت، امکان مهاجرت را پیدا نکنند. در عین حال نکته حائز اهمیت در این نظرسنجی آن است که همچنان چالش هزینه تامین مسکن، مهم‌ترین چالش زندگی ساکنان این شهر است. این در حالی است که طی ۴دهه گذشته تمامی دولت‌ها در کشور با وعده تامین مسکن ارزان کار خود را آغاز کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد که در تحقق این وعده موفق نبوده‌اند.
تهران هنوز جذاب است؛ چرا؟
حسین ایمانی جاجرمی، جامعه شناس و صاحب نظر مسائل شهری می‌گوید به رغم نتیجه همه پرسی «دنیای اقتصاد» که بر این دلالت دارد که ۵۰درصد شرکت کنندگان حداقل یک مرتبه به مهاجرت از پایتخت فکر کرده‌اند؛ این شهر همچنان جذابیت‌های متعددی برای مردم کشور دارد. وی می‌گوید: تهران شهری مولد است. درحالی که ۱۳ تا ۱۵درصد شهروندان کشور در تهران زندگی می‌کنند؛ ۲۵درصد تولید ناخالص ملی در پایتخت متمرکز شده است؛ بنابراین تهران به لحاظ اقتصادی شهری با ارزش است؛ سایر شهر‌های کشور امکان رقابت با تهران را به لحاظ اقتصادی ندارند و در واقع این موضوع یک مزیت برای این شهر به شمار می‌رود، مزیتی که باعث شده تا شهروندان تهرانی از درآمد بیشتر و فرصت اقتصادی بیشتری بهره‌مند باشند.
ایمانی جاجرمی ادامه داد: اگرچه امکانات تهران در قیاس با پایتخت‌های مشابه خود در دنیا برابر نیست؛ اما عدم توسعه در سایر شهر‌های کشور باعث شده تا تهران وضعیت به مراتب بهتری نسبت به سایر شهر‌های ایران داشته باشد. متاسفانه سرمایه گذاری در سایر شهر‌های کشور طی دهه‌های متمادی پایین بوده، نابرابری منطقه‌ای در کشور وجود دارد و به این ترتیب به رغم چالش‌های ذکر شده در خصوص این شهر، تهران همچنان سرآمد سایر شهر‌های کشور است.
وی تاکید کرد: بخش قابل توجهی از ساکنان این شهر، زندگی در آن را انتخاب کرده‌اند؛ این افراد چالش‌ها و مزیت‌های زندگی در پایتخت را سنجیده و آگاهانه زندگی در تهران را انتخاب کرده‌اند. از منظر اجتماعی، آزادی و امکانات برای زنان و جوانان تهران وضعیت بهتری نسبت به سایر شهر‌های کشور دارد. بخش قابل توجهی از دانشجویان شهرستانی پس از مهاجرت به تهران برای درس، زندگی در پایتخت را برای بقیه سال‌های عمر خود انتخاب می‌کنند. در عین حال تمامی افرادی که از دهه ۳۰ به بعد به تهران مهاجرت کرده‌اند، در وضعیت اقتصادی بهتری نسبت به سایر مردم قرار دارند.
ایمانی جاجرمی در خصوص بحران ناترازی انرژی در بخش برق و آب نیز گفت: سال‌ها عدم سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت به بروز چالش‌های کنونی منجر شده است. با این وجود مردم همچنان بر این باورند که چالش کمبود آب و برق در کشور قابل مدیریت است؛ من نیز به این موضوع باور دارم که این ناترازی‌ها هنوز به بحران و شرایط غیر قابل حل تبدیل نشده و مدیران و سیاستگذاران فرصت حل چالش‌ها را دارند. وی ادامه می‌دهد: ایران جمعیتی ۹۰ میلیون نفری با وسعت جغرافیایی گسترده و منابع عظیم دارد؛ در چنین شرایطی اداره این کشور کار دشواری نیست. البته این موضوع نیاز به آن دارد که «کشتی بان را سیاستی دیگر آید».
این استاد دانشگاه معتقد است که مزیت زندگی در پایتخت رو به کاهش نرفته؛ بخشی از افرادی که تمایل به مهاجرت از پایتخت را دارند در گروه سنی میانسالان قرار دارند که به طبیعتا این گروه جمعیتی، زندگی در شهر‌های حاشیه‌ای را به دلیل آرامش و آب وهوای خوب ترجیح می‌دهند. تهران فاقد آرامش و هوای خوب است، اما این شرایط بر سایر کلان شهر‌های آسیایی نیز حاکم است. ایمانی جاجرمی می‌گوید: تهران شهری با پتانسیل بالایی است؛ ما با این شهر برخورد درخوری نداشته و قدر آن را ندانسته‌ایم. وجود رشته کوه البرز، تنوع جمعیتی و حضور جوانان با استعداد می‌تواند این شهر را به شهری خلاق تبدیل کند.
